نشست تهران؛ مانور دیپلماسی ایران در منطقه

تهران در روزهای گذشته میزبان دبیران شورای امنیت و مقامات امنیتی برخی کشورهای همسایه افغانستان بود، نشستی که سطح جدیدی از توان و قدرت دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران را به منصه ظهور گذاشت.
به گزارش خبرنگار دفاتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، کریم جعفری کارشناس مسائل منطقه در گزارشی به بررسی ابعاد نشست امنیتی تهران و اهمیت آن پرداخته است.
در این گزارش آمده است: تهران در روزهای گذشته میزبان دبیران شورای امنیت و مقامات امنیتی برخی از کشورهای همسایه افغانستان بود، نشستی که با عنوان نشست امنیتی تهران برگزار شد، سطح جدیدی از توان و قدرت دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران را به منصه ظهور گذاشت که رسانه‌ها چندان به چند و چون آن اشاره نکردند.
در خلال یادداشتی که سال گذشته منتشر شد، به این نکته اشاره کردم که ایران از طرف اعضای پیمان شانگهای مسئول پرونده افغانستان است و جالب اینکه نشست تهران دبیران شورای امنیت ملی کشورهای عضو این پیمان به‌جز پاکستان در آن حضور داشتند.
پس از پایان این نشست، بیانیه‌ای در 10 بند منتشر شد که مطالعه این بیانیه نشان می‌دهد پیش از نشست یک روزه مذکور در تهران، در سطح کارشناسی کار بسیار سنگینی صورت گرفته است.
حضور نظامی امریکا و دیگر کشورهای عضو ناتو در افغانستان برای همه کشورهای همسایه، خطرناک و مخاطره‌آفرین است.
اهمیت این بیانیه آنجا است که هندی‌ها و چینی‌ها نیز آن را امضا کرده‌اند.
متن کامل این بیانیه بدین شرح است:
دومین نشست دبیران و مشاوران امنیت ملی و مقامات عالی‌رتبه امنیتی کشورهای منطقه در خصوص افغانستان، در تاریخ 18 دسامبر (27 آذر 1398) با میزبانی جمهوری اسلامی ایران و با شرکت نمایندگان جمهوری اسلامی افغانستان، چین، روسیه، تاجیکستان، هند و ازبکستان در تهران برگزار و بر موارد زیر تأکید شد.
۱) با آگاهی از این که چالش‌های مشترکی با ماهیت فراملی از جمله تروریسم، مواد مخدر، جرائم سازمان یافته، مهاجرت، فقر، سطح پایین آموزش وضعف اقتصادی امنیت کشورهای منطقه را تهدید می‌کند؛ بر کم اثر بودن اقدامات منفرد هر یک از کشورها برای مواجهه با این چالش‌ها تأکید کرده، لزوم ایجاد سازوکارهای همکاری منطقه‌ای برای مواجهه با این مشکلات را مورد توجه قرار دادند.
۲) با توجه به اهمیت ارتباطات منطقه‌ای در توسعه اقتصادی و تولید ثروت و تأثیر آن بر امنیت منطقه، بر لزوم همکاری جمعی برای ایجاد و تقویت مسیرهای ترانزیتی امن و توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز، تسهیل روابط تجاری بین خود و تداوم برنامه‌های کمک به بازسازی افغانستان تأکید نمودند.
۳) با در نظر گرفتن اهمیت انرژی در رشد و توسعه اقتصادی کشورهای منطقه و جهان، بر حق همه کشورهای صادرکننده نفت و گاز برای تأمین نیازهای بازار انرژی و حق کشورهای وارد کننده برای دسترسی آزادانه به بازار انرژی در منطقه تأکید و توافق نمودند سازوکارهای منطقه‌ای برای مقابله با محدودیت‌های اجباری و تحمیل سیاست‌های انرژی به کشورها را مورد بررسی و توافق قرار دهند.
۴) با توجه به آن که مسأله افغانستان راه حل نظامی ندارد؛ تأکید نمودند تنها راه ایجاد صلح و امنیت در افغانستان، توافق مذاکره شده بین‌الافغانی با مالکیت و کنترل افغانستان خواهد بود.
۵) از روند صلح با مشارکت تمام اقشار مردم افغانستان حمایت کرده، کلیه طرف‌های درگیر به شمول طالبان را به شرکت در گفت‌وگوهای بین الافغانی به منظور یافتن راه‌حل سیاسی دعوت نمودند.
۶) با توجه به این که ادامه حضور نیروهای نظامی خارجی در افغانستان یکی از مهم‌ترین دلایل ادامه جنگ و تداوم بی‌ثباتی شناخته می‌شود، بر ضرورت خروج هرچه سریع‌تر و مسوولانه نیروهای نظامی خارجی با مشورت دولت افغانستان به‌عنوان یک گام مثبت در مسیر صلح، تأکید نمودند.
۷) نظر به ضرورت کمک به دولت افغانستان برای تأمین امنیت بعد از خروج نیروهای نظامی خارجی به‌عنوان لازمه رسیدن به صلح پایدار، شرکت‌کنندگان توافق نمودند که یافتن راه‌های مناسب برای همکاری‎های دفاعی- امنیتی دسته جمعی با دولت افغانستان در دستور کار مشورت‌های منطقه‌ای قرار گیرد.
۸) ضمن ابراز نگرانی از روند انتقال داعش به افغانستان و تأکید بر آن که داعش در مرزهای ملی افغانستان محدود نخواهد ماند؛ بر تدوین راهبرد امنیتی جمعی برای مقابله با داعش به‌عنوان ضرورتی فوری، تأکید کردند.
۹) با اذعان به تأثیرات امنیتی مهاجرت در درون مرزهای ملی و نیز مهاجرت‌های بین المللی، بر لزوم پرداختن به علل ریشه‌ای آن و تدوین سیاست‌های منسجم بین کشورهای منطقه برای کنترل آثار مهاجرت و نیز اهمیت مساعدت کشورهای توسعه یافته به کشورهای منطقه در این رابطه، تأکید کردند.
۱۰) با آگاهی از ارتباط برخی شبکه‌های مواد مخدر و جرائم سازمان یافته با گروه‌های تروریستی، بر لزوم هماهنگی در اجرای سیاست‌های مبارزه با کِشت، تولید و ترانزیت مواد مخدر و افزایش ارتباطات کاری بین دستگاه‌های ذی ربط کشورها تأکید کردند.»
این 10 بند، هر یک به‌نوبه خود دربر گیرنده یکی از مشکلاتی است که کشورهای همسایه افغانستان با آن درگیر بوده و جالب‌ترین وجه آن، حضور دبیر شورای امنیت ملی افغانستان در این نشست است، به عبارت دیگر، دولت کابل نیز با مفاد این بیانیه موافق است.
انتهای پیام/ح