گفت‌وگو نوعی مبارزه است

ایسنا/خراسان رضوی احسان شریعتی گفت: ما با گفت‌وگو انسان هستیم و گفت‌وگو نوعی مبارزه است.
28 آذرماه، احسان شریعتی در جلسه «گفت‌وگوی ملی، امکان تا امتناع» که در دفتر جامعه زنان انقلابی برگزار شد، در خصوص اهمیت گفت‌وگو اظهار کرد: در شرایط فعلی سخت است که گروه‌های صالح دور هم جمع شوند و با مشورت و مدل مکتبی مسائل متداول ملی را حل کنند.
یکی از مشکلات کشور ما نبود جمع‌ها و تشکل‌ها در ابعاد زندگی و سیاسی بوده است؛ یعنی سندیکاها و احزاب وجود نداشته‌اند تا آراء و مطالبات اقشار مختلف مردم را نمایندگی کنند.
وی ادامه داد: علت نبود جمع‌ها و تشکل‌ها این بوده است که در ۲۵۰۰ سال گذشته نظم حاکم در ایران همواره استبدادی بوده است.
این فضا که امروز ما در آن گفت‌وگو می‌کنیم بسیار ارزشمند است.
شریعتی تصریح کرد: معادل واژه استبداد در زبان‌های غرب دسپوتیزم (despotism) است که گفته می‌شود یک واژه ایرانی است و ده‌پوتیزم یعنی یک‌ دهی که کدخدایی دارد.
هنگامی‌که ارسطو می‌خواست نظام سیاسی را تشریح کند، نظام سیاسی ایران را مدنظر داشت.
این پژوهشگر فلسفه افزود: با توجه به قدمتی که استبداد در ایران به معنای تمرکز قدرت سیاسی در دست یک شاه یا سلطان داشته است می‌توان گفت که این وضع و نظم دائمی بوده است اما دوره‌هایی از شکاف و گسست هم داشته‌ایم و در همین دوره‌ها استعدادهایی در زمینه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی شکل گرفته‌اند؛ به عنوان مثال در عصر گذشته مشروطه را داشته‌ایم که بسیاری از چهره‌های مطرح ما در این دوره بوده‌اند و دوره نهضت ملی را در سال‌های پس از اشغال ایران داشتیم که در برهه‌ای با آزادی فعالیت‌های سیاسی در کشور مواجه بودیم و علاوه‌بر این، در سال‌های اول پیش و پس از انقلاب شکافی ایجاد می‌شود و فضا آزاد می‌شود و نیروهای در بند آزاد می‌شوند.
وی اضافه کرد: باید بررسی کرد که چرا نقطه توجه جامعه، جوانان و دانشجویان مانند گذشته مسائل اجتماعی فرهنگی و سیاسی نیست.
حال می‌توان به این نکته اشاره کرد هزینه‌هایی که تا کنون پرداخت شده متناسب با نتیجه به‌دست‌آمده نبوده است که باید بر سر این بحث کنیم.
مورد دیگر، موانع بیرونی است که ایجاد می‌شود و ممکن است که طرز تفکر تا حدودی عوض شده باشد که در نتیجه آن جوانان به سبک زندگی بیشتر از ایدئولوژی‌ها می‌پردازند و باید این را هم مورد بررسی قرار داد که این یک پدیده منحصر به کشور ما نیست، بلکه جهانی است.
شریعتی اضافه کرد: ما در دوره پایان ایدئولوژی و پایان آرمان‌های بزرگ زندگی می‌کنیم و بی‌اعتقادی به فراروایات به این دلیل است که به دنبال آرمان‌ها، یک ایدئولوژی‌ها و نظام‌هایی ایجاد شد که نتایج منفی به بشر عرضه کردند و این سرخوردگی ایجاد شد.
این پژوهشگر فلسفه در خصوص انسداد در اصلاحات گفت: در این‌ مساله دو نگاه وجود دارد که یکی از آن‌ها نگاه اصول‌گرایان است که می‌گفتند اصلاً مشکلی نبوده است که اصلاح انجام شود و اصلاحات به طور کل توهین به نظام است.
نگاه دیگر مربوط به نیروهایی است که فکر می‌کردند از طریق اصلاحات و برای دستیابی به دموکراسی دوره گذاری را طی می‌کنیم و آن‌ها به مشکل خوردند.
وی افزود: از نظر من دو دلیل برای انسداد اصلاحات وجود دارد.
یکی از آن‌ها مصلحت‌گرایی یا همان اعتدال است.
اعتدال یک سیاست سازشگرانه است که از دوره پس از جنگ شکل گرفت و دوره بده‌وبستانی و مصلحت‌اندیشانه است که به حقیقت نمی‌اندیشد.
بده‌وبستان همین دادوستدی است که در بازار انجام می‌دهیم و این سیاست در همین نگاه انجام می‌شود.
این باعث می‌شود که جامعه اعتماد خود را به این نگاه سیاسی از دست بدهد.
شریعتی اضافه کرد: دلیل دیگر انسداد اصلاحات آن چیزی است که مسامحتاً به آن در اقتصاد نئولیبرالیسم می‌گوییم که نوعی سیاست اقتصادی بدون نظارت و هدایت اجتماعی و دولتی است که معتقد است بخش دولتی باید خصوصی شود.
این پژوهشگر فلسفه ادامه داد: نئولیبرالیسم برای دولت وظیفه‌ای را به عنوان برساختن اقتصاد رقابتی ایجاد می‌کند و خود این رقابت را ایجادکننده ارزش و به نوعی بالاترین ارزش می‌داند و با نگاه اقتصادی به همه‌چیز از جمله سیاست نگاه می‌کند و جهان را مانند بازار می‌بیند.
سرمایه‌داری که در اقتصاد موسوم به نئولیبرال در آن صحبت می‌کنیم نه ملی و نه مولد به معنای کشاورزی و صنعت است بلکه تجاری و دلالی بین‌المللی است.
وی درخصوص سیاست اقتصادی نئولیبرال در ایران، بیان کرد: این اقتصاد موسوم به نئولیبرالیسم پس از جنگ در ایران موجب تشدید اختلاف طبقاتی، به‌وجودآمدن بحران‌های اجتماعی حاد مانند اعتراضاتی که در دوره آقای هاشمی و اکنون در ۹۶ و ۹۸ شکل گرفت و این‌ها همه ناشی از همان سیاست مصطلحاً نئولیبرال و معقتد به آزادی قیمت‌هاست.
شاید این حرف درست باشد اما باید به درآمدها نگاه کرد و مشکل این‌جاست درصورتی که بخواهیم قیمت به‌عنوان مثال بنزین با کشورهای اروپایی یکسان باشد، درآمدهای ما پایین است.
شریعتی در خصوص مذاکره مردم با دولت، گفت: اگر مردم می‌خواهند با دولت و حکومت مذاکره کنند، نباید تصور شود که این مذاکره همچون گپ‌وگفت ساده است.
مذاکره میان دو نیرویی انجام می‌شود که همانند دیالکتیک ارباب و برده که هگل می‌گفت خطر مرگ و زندگی را در صورت عدم تفاهم ببینند.
مذاکره الزاماتی دارد از جمله اینکه طرفین باید متمدن باشند و همچنین باید متوازن باشند.
این پژوهشگر فلسفه خاطرنشان کرد: هانا آرنت فیلسوف امریکایی می‌گوید که اساس سیاست به قول ارسطو دوستی است.
اساس دوستی مذاکره است.
ما با گفت‌وگو انسان هستیم.
به قول کلود لوی اشتراوس، انسان‌شناس بزرگ، اولین شخصی که به جای سنگ‌زدن فحش داد، پایه تمدن را بنا نهاد و از این‌جا گفت‌وگو شروع شد.
گفت‌وگو نوعی مبارزه است.
انتهای پیام