پیشرفت آزادراه حرم تا حرم؛ تقریباً صفر !
طرح آزاد راه حرم تا حرم می‌توان گفت بزرگترین پروژه‌ای است که ساخت آن در ۳ دولت قبل کلید خورد و اجرای کامل آن بی شک کمک بسیاری به مردم می‌کرد.
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان به گزارش، سال هاست که دلدادگان خواهر هشتمین خورشید همواره مسافت طولانی میان قم و مشهد را با قلبی سراسر از عشق و ارادت طی می کنند،طرح حرم تا حرم، یکی از طرح‌هایی است که به منظور خدمت رسانی به زائران که با کاهش مسیر به طول ۹۵۰کیلومتر با اتصال قم به مشهد راه عاشقان را هموارتر می کند.
اصل و ابتدای این ایده بسیار خوب و دلگرم کننده بود و سهم هر کدام از بخش هایی که باید در این طرح بزرگ شریک می شدند هم مشخص شده بود.
اما نواقص و کمبود اعتبارات را هم این میان نباید ندیده گرفت که این را با نگاهی به مراحل اجرای آنها می توان دریافت.
اهمیت طرح حرم تا حرم وقتی دو چندان می‌شود که بدانیم به علت مسافرت‌های زیاد به سمت مشهد، آمار تصادفات این مسیر هم به شدت بالاست؛ بنابراین این تعلل پذیرفتنی نیست که پرترددترین جاده های کشور جزو پر حادثه ترین ها به شمار رود .
این موضوع موجب شد تا با مروری بر اجرای این طرح بار دیگر یادآوری کنیم اجرای این طرح چقدر می تواند برخی از آسیب ها را جبران کند یا جلوی آن را بگیرد.
طرح آزادراه حرم تا حرم در مهرماه سال ۸۹ باهدف اتصال استان قم به خراسان رضوی از طریق سمنان کلید خورد.تسریع در مدت‌زمان سفر‌ها و کاهش میزان مصرف سوخت از هدف‌های ساخت این آزادراه است؛ و بر اساس برآورد‌ها قرار بود تا پایان دولت دهم در سال ۹۲ به بهره برداری برسد که هنوز این بزرگراه به طور کامل بهره برداری نشده است.
بر اساس قرارداد دولت دهم و قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) سهم بخش دولتی در این پروژه ۷۰ درصد و سهم بخش خصوصی ۳۰ درصد پیش‌بینی‌شده بود، اما به دلیل مشکلات اقتصادی این طرح در سال‌های ۹۱ تا ۹۲ متوقف ماند.
مرحله اول ساخت بزرگراه (از قم تا گرمسار)
طرح آزاد راه حرم تا حرم با همکاری قرار گاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) از سال ۹۱ از قم به گرمسار آغاز شد و در مدت دو سال اولین قطعه آن در مسیر قم - گرمسار به طول ۱۵۰ کیلومتر بهره برداری رسید.
مرحله دوم ساخت قطعه گرمسار-سمنان
ساخت قطعه گرمسار - سمنان به طول ۱۱۵ کیلومتر با اعتبار هزار میلیارد تومان و پیش بینی ۴۲ ماه زمان ساخت از خرداد سال ۹۷ آغاز شده اما ظاهرا ساخت این بزرگراه در قطعه گرمسار-سمنان با مشکلاتی مواجه شده است.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در گفت و گو با یکی از رسانه ها درباره آخرین وضعیت پیشرفت پروژه آزادراه حرم تا حرم و رفع مشکلات مالی و تملکی این طرح گفت: بخش‌هایی از این طرح به موانعی برخورده بود که فقط شامل مشکلات مالی نیست و تملک اراضی در مسیر به ویژه در منطقه گرمسار با مشکلاتی مواجه شده بود که هنوز هم در برخی از موارد وجود دارد.
او افزود: موضوع دیگر مطالبات و درخواست‌های مردم گرمسار در مورد محل عبور اتوبان بود، به همین دلیل عملیات عمرانی قطعه ۲ این آزادراه را در منطقه گرمسار به سمنان پارسال متوقف کردیم تا بتوان مشکلات آن را برطرف کرد و سپس کار را ادامه داد.
توقف در طرح به دلیل بی توجهی به معیشت مردم گرمسار
در طرح اولیه ساخت آزادراه حرم تا حرم این آزادراه فاصله زیادی با گرمسار و آرادان داشت و با توجه به اینکه اقتصاد این دو شهر وابسته به مسافران جاده تهران به مشهد است اعتراض‌های زیادی به طرح اولیه آن در این قطعه شد در نتیجه بنا بر اظهار وزیر برای ایجاد تغییرات در مسیر آزادراه مجبور به توقف پروژه شدند.
ظاهرا با رفع مشکل، عملیات اجرایی طرح در قطعه دوم آغاز شده است و پیش بینی می‌شود تا بهار سال آینده به بهره برداری برسد.
ساخت قطعه سوم آزادراه در خراسان رضوی
در سفر خرداد ماه سال ۹۴ وزیر اسبق راه و شهرسازی، فاز دوم آزادراه حرم تا حرم (سبزوار- نیشابور- مشهد) آغاز شد، به گفته آخوندی (وزیر سابق راه و شهرسازی) بنا بود این بخش از طرح نیز ظرف سه سال به بهره‌برداری برسد که تا اکنون پیشرفت اجرای این قطعه از آزادراه در خراسان رضوی بسیار کم بوده است.
قرارداد مشارکت ساخت قطعه مشهد – نیشابور به طــول ۳۳ کیلومتر در تیر ماه ۹۶ در یک قرارداد ۳۶ ماهه به پیمانکاری قــرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) واگذار شد.
بر اساس گزارش حوزه نظارت و کنترل پروژه‌های استان خراسان رضوی، میزان پیشرفت واقعی فیزیکی طرح، ۴ و هشت دهم درصد است.
مهدی سالیانی، مدیرکل دفتر فنی استانداری درباره ارزیابی این پروژه می‌گوید: بر اساس آخرین ارزیابی، این پروژه حدود ۹ درصد نسبت به پیشرفت فیزیکی پیش‌بینی‌شده عقب‌تر است که عمده دلیل آن نقشه‌های توپوگرافی مسیر پروژه است، البته پیمانکار طرح قول داده است تا پایان امسال این عقب‌افتادگی جبران شود.
قرارگاه خاتم الانبیا (ص) به تعهدات مالی خود عمل نکرده است
نماینده وزارت راه و شهرسازی در حوزه آزادراه‌های خراسان رضوی گفت: عملیات اجرایی در ۱۵ کیلومتر از مسیر در حال انجام بوده و حدود سه میلیون مترمکعب خاک‌برداری این پروژه انجام‌شده است.
علی پور ادامه داد: اعتبار پیش بینی شده برای این طرح، ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است، اما تاکنون ۴۶ میلیارد تومان اعتبار در این پروژه هزینه شده و ماهیانه حدود چهار میلیارد تومان عملیات توسط پیمانکار انجام‌شده است.
او گفت: پیمانکار طرح در استان قرارگاه جهادنصر است و مدعی است قرارگاه خاتم الانبیا(ص) برای اجرای طرح پول کافی تزریق نمی‌کند.
نماینده وزارت راه و شهرسازی گفت: فعلاً ساخت طرح کمربند جنوبی تهران در اولویت کاری قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) به عنوان پیمانکار قرار دارد، اما این قول داده شده که از ابتدای سال آینده طرح آزادراه حرم تا حرم فعال‌تر و عقب‌افتادگی جبران شود.
بی توجهی به اقتصاد گردشگری در ساخت آزادراه
قطعه مشهد- نیشابور از ۱۷ کیلومتری جنوب شهر نیشابور عبور می‌کند و این اعتراض مسئولان و نمایندگان این شهر را در پی داشته است به طوریکه فرماندار وقت نیشابور مکاتبات زیادی را انجام می‌دهد تا در طرح ساخت آزادراه تجدید نظر شود و طراحی و مطالعه دقیق‌تر این پروژه به صورتی باشد که امکان دسترسی به شهر نیشابور برای مسافران و زائران راحت‌تر باشد اما ظاهرا اجرای نقشه پیشنهادی جدید که در آن مسیر آزادراه به شهر نیشابور نزدیک‌تر می‌شود، با توجه به وجود تملّکات فراوان در طول مسیر امکان پذیر نبوده است.
اهمیت طرح حرم تا حرم وقتی دو چندان می‌شود که بدانیم به علت مسافرت‌های زیاد به سمت مشهد، آمار تصادفات این مسیر هم به شدت بالاست؛ بنابراین این تعلل پذیرفتنی نیست، پلیس راه کشور نیز بار‌ها اعلام کرده که مسیر غرب و مسیر مشهد به نیشابور و سبزوار از جمله پرحادثه‌ترین و پر تلفات‌ترین جاده‌هاست.
در ترافیک جاده‌ای نیز بیشترین حجم تردد در راه‌های خراسان رضوی است به طوری که سالیانه ۳۰ میلیون زائر و ۱۵ میلیون تردد خارج از استان وجود دارد.
به هرحال چنین تصور می‌شود با توجه به اهمیت این طرح، مبادا طولانی شدن کار، آن را به یک طرح کلنگی تبدیل کند و چشم مسافران مشهد به جاده بماند.
اتمام مرحله نخست آزادراه حرم تا حرم در قم/جاده‌ای که دوبار افتتاح شد
با توجه به این که شبکه ارتباطی مرکز و جنوب کشور به شمال شرق محروم از شبکه آزادراهی بود و مشهد مقدس به عنوان بزرگترین مرکز جذب زائر و گردشگر داخلی و خارجی در این مسیر قرار دارد، این مهم باعث شد تا امکان‌سنجی ساخت آزادراهی در این بخش از کشور برای اتصال به شبکه‌های آزادراهی مورد بررسی قرار گرفته و پروژه عظیم حرم تا حرم در مرحله اجرا قرار گیرد.
این آزادراه واقع در کریدور بین‌المللی حمل نقل شرق به غرب و کریدور آسیایی است که موجب اتصال ۴ استان قم، تهران، سمنان و خراسان رضوی و از آن مهم‌تر تکمیل شبکه آزادراهی کشور می‌شود.
در مجموع آزاد راه‌های کشور، شبکه آزادراهی مرکز به غرب از تهران، تبریز و بازرگان، شبکه آزادراهی جنوب شامل تهران، اهواز، بندر امام و شبکه آزاد راهی شرق کشور از طریق آزادراه حرم تا حرم شامل شهر‌های قم، تهران، سمنان، شاهرود، سبزوار و مشهد به هم متصل می‌شوند و به این ترتیب شبکه آزادراهی از جنوب تا مرکز و غرب و شرق کشور را توسعه می دهد.
اتصال مرز‌های غربی به شرقی، ارتقاء ضریب ایمنی جاده ای، صرفه جویی در مصرف سوخت، کاهش تصادفات جاده ای، افزایش دسترسی به آزادراه شمال به جنوب و غرب به شرق، کاهش طول مسیر را از اهداف ساخت آزاد راه حرم تا حرم است.
مزایای استفاده از آزادراه حرم تا حرم
آزادراه حرم تا حرم ضمن اتصال مرز‌های شرقی و غربی کشور، با ارتقای ضریب ایمنی رانندگی، کاهش مصرف سوخت، آلاینده‌های زیست محیطی صرفه‌جویی در هزینه‌ها، زمان سفر رابه دنبال خواهد داشت.
عبور از آزادراه نه تنها هزینه ندارد، بلکه موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود با استفاده از این آزادراه مسیر بین دو شهر قم و گرمسار ۸۵ کیلومتر کوتاه می‌شود، با فرض اینکه میانگین مصرف سوخت خودرو‌های سواری در این مسیر ۷.۵ لیتر در هر صد کیلومتر باشد، این میزان کاهش مسافت معادل صرفه جویی ۶ لیتر بنزین است.
در مرحله نخست طرح حرم تا حرم،با تکمیل آزادراه قم گرمسار فاصله بین دو شهر ۸۵ کیلومتر کاهش یافت و زمان سفر نیز بیش از یک ساعت کمتر شد، این مسیر که قطعه اول از چهار قطعه آزادراه حرم تا حرم است، با سرمایه گذاری بخش غیر دولتی و در مدت زمان دو سال ساخته شد.
افتتاح پروژه ناقص قم گرمسار
به دلیل وجود برخی از مشکلات از جمله فرسودگی ونداشتن ظرفیت مناسب برای خودرو‌های عبوری وطولانی بودن مسیر،مسئولان راهسازی کشور تصمیم به ساخت جاده‌های جدید گرفتند واین موضوع باعث شد تا ساخت اتوبان قم- گرمسار در دستور کار قرار بگیرد، چرا که طبق نقشه وبرآوردها، بزرگراه جدید، بیش از دو ساعت از مسیر قم به شهر‌های شمال شرقی کاهش می‌داد ومی‌توانست به یکی از جاده‌های استراتژیک مواصلاتی تبدیل شود.
پروژه اتوبان قم –گرمسار پنجم خرداد ماه سال ۹۰ در زمان دولت دهم این بزرگراه ناقص افتتاح شد،در حالی که برای افتتاح یک بزرگراه باید تمامی امکانات، از قبیل خدمات امدادی مهیا شود، اما این مورد درنظر گرفته نشد ورانندگان باید مسیر ۱۵۲ کیلومتری را که فاقد هرگونه امکاناتی بود از میان کویر عبور می‌کردند، از آنجا که این جاده ناایمن بود در همان ابتدای بهره برداری از این مسیر، عبور تمامی کامیون‌ها واتوبوس‌ها ممنوع اعلام شد.
از طرفی مسائلی همچون ظرفیت محدود تردد وسائل نقلیه به دلیل عرض کم جاده، نبود علایم راهنمایی و رانندگی، نبود روشنایی و خط کشی ونبود پاسگاه‌های پلیس راه مشکلات عبور از این جاده را دوچندان کرد.
جاده مرگ
عرض کم، نداشتن شانه خاکی مناسب، پیچ‌های غیرفنی، نداشتن روشنایی کافی، آنتن دهی ضعیف تلفن‌های همراه، نبود امکاناتی همچون پاسگاه پلیس راه، پمپ بنزین، پایگاه‌های امدادی، مسجد و...
از جمله مشکلات جاده قم - گرمسار بود که بلای جان مسافران می‌شد.
به دلیل سرعت در ساخت این راه، برخی استاندارد‌ها از جمله تعداد باند‌ها، شانه خاکی جاده و حتی علائم راهنمایی و رانندگی رعایت نشد و خود مشکلاتی را به وجود آورد.
از طرفی به علت مکان یابی نشدن برای گروه‌های امدادی از جمله اورژانس، هلال احمر وپاسگاه‌های پلیس از جمله مواردی بود که سبب بروز تصادفات شدید ومرگبار در این مسیر شد، اکثر رانندگان عبوری به خاطر یکنواختی این بزرگراه ونبود امکانات رفاهی گله‌مند بوده وعبور از اتوبان تهران قم را به تردد از این مسیرکوتاه ترجیح می‌دهند.
وجود مشکلات اساسی در جاده قم به گرمسار و وقوع حوادث ناگوار موجب شد که این جاده در یک ماه به رکوردارترین جاده ایران در وقوع تصادف و مرگ و میر تبدیل شود و به دلیل آمار بالای مرگ و میر، در فهرست ده جاده خطرناک ایران جای گیرد.
ادامه این وضعیت در نهایت منجر به مسدود شدن جاده‌ای شد که دولت دهم آن را افتتاح کرده بود در واقع دولت دهم جاده‌ای را که افتتاح کرده بود، خود مسدود کرد.
از مشکلات دیگر این بزرگراه، نبود ایستگاه‌های آتش نشانی درمسیر است ودر صورت بروز هرگونه حادثه آتش سوزی ویا گیر افتادن حادثه دیدگان سوانح رانندگی، جای این نیرو برای امداد رسانی خالی بود.
سرانجام این مسائل باعث شد تا فروردین ماه سال ۹۲ این بزرگراه تا زمان تکمیل نواقص به طورغیر رسمی بسته شود ومسئولان نیز قول دادند تا تکمیل نشدن زیرساخت‌ها عبور از این جاده برای تمامی خودروهابسته بماند.
افتتاح برای دومین بار
ششم اسفند ماه سال ۹۳ پس از رفع نقایص این بزرگراه ، رئیس جمهور در سفر استانی خود به شهر قم این بزرگراه را برای دومین بار افتتاح کرد.
اکنون که محور قم - گرمسار به آزادراه ارتقا یافته، مسافران می‌توانند با ایمنی و اطمینان بیشتر در این مسیر تردد کنند.تمامی امکانات مورد نیاز از جمله استقرار دستگاه‌های خدمات رسان و ساختمان پلیس راه در این آزادراه پیش بینی شده است.
در ساخت این آزادراه موارد ایمنی از جمله نصب گاردیل و تابلو علائم رانندگی، خط کشی و نصب دوربین‌های نظارتی رعایت شده همچنین ساخت ایستگاه دریافت عوارضی در کیلومتر ۳۵ این آزادراه یکی دیگر از اقداماتی است که انجام شده است.
با توجه به بسترهای اولیه ای که با هزینه ای بالغ بر ۸۰ میلیارد تومان در جاده قم-گرمسار فراهم شده بود اجرای مرحله نخست آزادراه حرم تا حرم با آغاز به کار دولت یازدهم تسریع شد و در نتیجه این اقدام ضمن راه اندازی یک آزادراه شش بانده (سه باند رفت و سه باند برگشت) به شکلی کاملا اصولی بخش هایی از مسیر قبلی که حادثه ساز بود اصلاح شد و در نهایت با برنامه ریزهای انجام شده همزمان با سفر رئیس جمهور به استان قم این آزادراه نیز به بهره برداری رسید.
پروژه ای که ضمن اصلاح نقاط پرحادثه که برخی از رسانه ها در همان زمان آن را به جاده مرگ تشبیه کرده بودند؛ آن را به یک آزادراه استاندارد تبدیل کرد، مسیری هموار که دیگر بلای جان مسافران نیست.
اتمام مرحله نخست آزادراه حرم تا حرم در قم
محسن بهشتی ،معاون هماهنگی و امور عمرانی استاندار قم در گفت و گو با خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ازقم،گفت: طرح آزاد راه حرم تا حرم، بزرگترین و باظرفیت‌ترین آزادراه کشور به طول ۹۵۰ کیلومتر قم را به مشهد مقدس متصل می‌کند.
معاون امور عمرانی استانداری قم با اشاره به این که پروژه جاده قم به گرمسار در قالب جاده اصلی از سال ۸۶ آغاز شد، افزود: بعد از بهره برداری این جاده، ترافیک زیاد ،عرض کم جاده سبب تصادفات زیادی در این جاده می شد که از سال ۹۲ طرح ارتقای جاده اصلی قم گرمسار به آزاد راه یعنی بالاترین استاندارد جاده‌ای شروع شد.
او افزود: اسفند ۹۳مرحله نخست آزادراه قم گرمسار با هزینه حدود ۷۵۰ میلیارد تومان از سوی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در مدت ۲ سال و به طول ۱۵۲ کیلومتر بین قم و گرمسار با حضور رئیس جمهور افتتاح شد.
او با بیان این که مرحله نخست آزادراه حرم تا حرم در قم به اتمام رسیده است، گفت: مرحله دوم این پروژه از قبل از نیشابور تا مشهد به طول ۲۰۰ کیلومتر با حضور پیمانکار شروع شده و در حال اجرا است.
توسعه آزادراه‌های کشور تنها به این پروژه ختم نمی‌شود بلکه با توسعه کریدورهای مهم کشوری می‌توانیم مسیر رسیدن به حرم امام رضا(ع) را هموارتر نماییم،کاهش زمان سفر و مصرف بنزین مسیر قم تا مشهد تنها بخش کوچکی از پروژه عظیم آزادراه حرم تا حرم است.
انتهای پیام/
