ناتو و چالش‌های پیش‌رو؛ کام تلخ جشن هفتاد سالگی در سایه اختلافات

خبرگزاری مهر- گروه بین الملل: این روزها نشست کشورهای عضو ناتو یا همان پیمان آتلانتیک شمالی در لندن در حال برگزاری است.
اگر چه مشابه این نشست هر ساله برگزار می‌شود ولی این بار از سال‌های پیش اهمیت بیشتری دارد.
امسال رهبران کشورهای عضو ناتو در هفتادمین سال تاسیس آن در لندن گردهم آمده‌اند تا درباره وضعیت حال آن صحبت کرده و برای آینده آن با توجه به چالش‌های جدید تصمیم گیری کنند.
در اهمیت پیمان ناتو کافیست بدانیم که «بوریس جانسون» نخست‌وزیر انگلیس به شدت طرفدار این پیمان وباقی ماندن کشورش در این پیمان است و حتی از گسترش و قدرت یافتن آن نیز حمایت می‌کند.
جانسون همان کسی است که با هدف اجرای برگزیت بر صندلی نخست‌وزیری انگلیس تکیه زده است.
برگزیت طرحی است که به موجب آن دولت انگلیس قصد دارد از اتحادیه اروپا که یکی از مهمترین اتحادهای عصر جدید در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی است خارج شود.
پیمان ناتو محل اختلاف جانسون با رقیب انتخاباتیش «جرمی کوربین» رهبر حزب کارگر نیز هست.
باز نشر ویدئوی سخنان چند سال پیش کوربین که در آن گفته بود کاش کشورش عضو ناتو نبود موجب حملات رسانه‌ای گسترده‌ای به وی شد.
نشست سال 2018 در بروکسل پایتخت بلژیک برگزار شد.
در آن نشست «دونالد ترامپ» با سخنانی غیرقابل پیش‌بینی فضای جلسه را به کلی تغییر داد.
اول به آلمان به خاطر قرارداد انتقال گاز از روسیه حمله کرد و در ادامه حملاتش همه کشورهای عضو را به هزینه‌کرد ناکافی برای پیمان ناتو محکوم کرد.
امسال همه رهبران شرکت کننده در اجلاس با توجه به تجربیات قبلی با آمادگی کامل وارد جلسات مذاکره می‌شوند.
در نشست امسال لازم است که چالش‌ها و تهدیدات متعددی مورد بررسی قرار بگیرند که شاید برخی متفاوت با رویه‌ها گذشته باشند.
مساله‌ جدیدی که در نشست درباره آن صحبت خواهد شد به اختلافات ترکیه با سایر اعضا مربوط می‌شود.
ترکیه از اعضای ناتو خواسته است که کردها را وارد لیست گروه‌های تروریستی کنند در حالی که این گروه‌ مورد حمایت آمریکا است.
در مقابل ترکیه از تایید برنامه جدید ناتو در شرق اروپا خودداری کرده است.
فشار ترکیه که از اعضای مهم ناتو است توسط برخی مقامات ناتو به باجگیری تشبیه شده است.
چالش‌های پیش روی ناتو به خطرهایی که ناتو باید برای مقابله با آن‌ها آماده شود مربوط می‌شود.
ناتو که با هدف مقابله با شوروی سابق شکل گرفت همچنان روسیه را مهم‌ترین تهدید مقابل خود می‌داند.
این مساله با قدرت نمایی و افزایش توان نظامی روس‌ها در سال‌های اخیر شدت گرفته است.
حضور نظامی روسیه درمنطقه کریمه و درگیری با اوکراین ناتو را حساس‌تر نیز کرده است.
به خصوص که روسیه پیش از الحاق بخش‌هایی از اوکراین قسمت‌هایی از گرجستان را به خود ملحق کرده بود.
ناتو نه تنها در اروپا بلکه از قطب شمال تا منطقه شام در خاورمیانه با روسیه اختلاف داشته و در تقابل نظامی قرار دارد.
حمایت سیاسی نظامی از «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه در حالی که ناتو خواهان سقوط او بود به گسترش حضور نظامی روسیه در دریای مدیترانه انجامیده است.
روسیه دیگر تنها قدرت تهدید کننده اروپا نیست.
در سال‌های اخیر با پیشرفت اقتصادی چین و به تبع آن توسعه روزافزون توان نظامی آن کشور چین نیز توجه ناتو را به خود جلب کرده است.
علاوه بر همسایگانش در شرق آسیا و اطراف دریای چین، پکن از سوی ناتو نیز با حساسیت مواجه است.
البته توجه به چین ازسال‌های گذشته و در زمان ریاست جمهوری «باراک اوباما» در آمریکا شروع شده بود.
در دوره او بود که توجه نیروی دریایی آمریکا به چین معطوف شد و ناتو چین را به عنوان یک تهدید شناسایی کرد.
تجلی این دیدگاه در راهبرد «چرخش به شرق» اوباما قابل مشاهده بود.
فقط به واسطه قدرت نمایی‌های روسیه در سال‌های گذشته بود که چین به اندازه کافی مورد توجه اعضای ناتو قرار نگرفته است.
روز گذشته «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه گفت: می‌شنوم که برخی روسیه و چین را دشمنان ما معرفی می‌کنند.
به نظر من روسیه و چین تهدید ناتو نیستند بلکه کاملا مشخص است که تروریسم خطر اصلی ناتو است.
کشورهای ما از تروریسم ضربه خورده اند.
این سخنان را هیچ کدام از کارشناسان جدی نگرفتند به خصوص پس از آنکه ماکرون ناتو را دچار مرگ مغزی خوانده بود.
سخنانی که ترامپ بشدت به‌ آن واکنش نشان داد.
ظاهرا حمله لفظی سال گذشته ترامپ در رابطه با اینکه کشورهای اروپایی به اندازه کافی هزینه صرف امور نظامی نمی‌کنند توسط برخی کشورهای عضو جدی گرفته شد و تعدادی که توانایی مالی داشتند بودجه وزارت دفاع خود را افزایش داده‌اند.
این در حالیست که روند معمول کشورهای عضو ناتو در سال‌های اخیر کاهش بودجه نظامی بوده است.
حال باید دید آیا تمامی اعضا این روند را پیگیری خواهند کرد؟
پیش‌بینی می‌شود در نشست امسال هم افزایش هزینه‌های نظامی از دغدغه‌های اصلی ترامپ باشد.
عرصه فضایی نیز از چالش‌هایی است که ناتو باید آن را جدی بگیرد.
جدی شدن تهدیدات در عرصه فضایی ابتدا در سال 2007 و با آزمایشات چین در نبرد ضد ماهواره‌ها خود را نشان داد و آزمایشات مشابه اخیر توسط هند نشان از گسترش روزافزون آن است.
این یک واقعیت است که فضا عرصه‌ای است که قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای از آن برای نشان دادن جاه‌طلبی‌های نظامی خود بهره می‌برند.
ناتو به عنوان پیمانی که اعضای آن از کشورهای پیشقدم در عرصه فضایی هستند می‌تواند قدرت زیادی در آن عرصه داشته باشند.
توانمندی روزافزون شرکت‌های خصوصی در عرصه فضا نیز عامل دیگری است که ناتو لزوم توجه جدی به آن را احساس کرده است.
چالش دیگری که آینده ناتو با آن روبروست فرصت و تهدیدی است که در سال‌های اخیر تمامی کشورهای جهان را متوجه خود کرده است یعنی فضای مجازی و نبرد سایبری.
ناتو معتقد است نبرد سایبری فرصت و تهدیدی رو به گسترش است که باید آن را جدی گرفت.
بخصوص که تهدید گروه‌های تروریستی در این عرصه وجود دارد و به نظر می‌آید در آینده قدرت بیشتری نیز خواهند داشت.
به رغم تهدیداتی که ناتو آنها را به عنوان اولویت مطرح کرده ولی تمام اعضا در خصوص فوری بودن این تهدیدها و اینکه اساساً آنها تهدید هم هستند اشتراک نظر دارند.
در جایی که فرانسه و آلمان، چین و روسیه را تهدیدی برای خود نمی دانند آمریکا آنها را تهدید علیه خود می داند.