احیاء قنوات سبزوار مشروط به جذب اعتبارات؛ منابعی که معطل نگاه ویژه هستند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سبزوار، قنات از مهمترین منابع آبی در شهرستان سبزوار است؛ بیش از یک هزار قنات با قدمت یک تا 2500 سال در این شهرستان شناسایی شده است.
سبزوار پس از مشهد، با دارا بودن یک هفتم قنات‌های استان دومین شهر و گناباد قدیمی‌ترین قنات‌های استان را در خود جای داده است.
قنوات از مهم‌ترین منابعی هستند که بدون صرف انرژی آب را در اختیار کشاورزان و مردم قرار می‌دهند.
بنابراین رسیدگی و احیاء و مرمت آنها جهت خشک نشدن و مسدود نشدن راه آب بسیار حائز اهمیت است.
جهاد کشاورزی سبزوار با کمک و خودیاری مردم و همچنین کمک خیرین در برخی روستاها اقدامات قابل توجهی را در این راستا در شهرستان انجام داده است.
با توجه به هزینه‌های بالای احیاء و مرمت قنوات انتظار می‌رود خیرین بیشتر از گذشته در این حوزه ورود و اقدامات ارزشمندی انجام دهند.
40درصد قنوات سبزوار نیاز به احیاء دارند
معاون سازمان و مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سبزوار گفت: در شهرستان سبزوار یک هزار و 112 رشته قنات ثبتی و غیرثبتی به طول 12 هزار کیلومتر وجود دارد که 900 کیلومتر آن خشک شده و 300 کیلومتر دارای آب است؛ همچنین 27 هزار و 350 میله چاه در طول این قنوات وجود دارد.
منصور برغمدی با بیان اینکه میزان آبدهی قنوات در شهرستان سبزوار 4800 لیتر در ثانیه است افزود: یک چهارم اراضی سطح زیر کشت شهرستان زیر پوشش آب قنوات هستند.
وی ادامه داد: به واسطه ساختار سازه؛ قنات‌ها همیشه نیاز به احیا و مرمت دارند و در این بین برخی از قنوات از ضرورت بیشتری برخوردار هستند.
وی با بیان اینکه با توجه به بارندگی‌های امسال 40 درصد از قنات‌های شهرستان به احیا و مرمت نیاز دارند، اظهار داشت: میزان اعتبار مورد نیاز برای این قنوات حدود 36 میلیارد تومان است و احیا و مرمت قنوات در روستاها با خودیاری و کمک های مردم انجام می‌شود.
برغمدی با بیان اینکه سال گذشته با خودیاری مردم 212 رشته قنات احیا و مرمت شد، گفت: اعتبار این امر در سال گذشته 900 میلیون تومان از محل اعتبارات استانی بود که 15 درصد خودیاری مردمی را به همراه داشت.
برای سال 97 - 98 یک و نیم میلیارد تومان طرح معرفی کرده‌ایم و دنبال هستیم بتوانیم اعتبارات ملی و استانی در این زمینه را جذب کنیم.
14 درصد قنوات استان در سبزوار
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان سبزوار با بیان اینکه در سال 96- 97 با اقدامات انجام شده در حوزه احیا، مرمت و لایروبی قنوات، افزایش 400 لیتری دبی آب در ثانیه را داشتیم، افزود: شهرستان سبزوار 14 درصد قنات های استان را دارد.
برغمدی با بیان اینکه قنات منبع آبی است که بدون صرف انرژی آب را در اختیار مردم و کشاورزان قرار می‌دهد، اظهار کرد: این امر نگاه ویژه دولت را می‌خواهد که اعتبارات بیشتری را در این حوزه اختصاص دهد.
وی با بیان اینکه قدیمی‌ترین قنات سبزوار قنات‌های طاهری است که به 2500 سال قبل باز می‌گردد، عنوان کرد: سال گذشته چهار میلیارد تومان اعتبارات ملی و حدود 600 میلیون تومان خودیاری مردمی در حوزه احیا و مرمت قنات‌های شهرستان هزینه شد.
وی با بیان اینکه اعتبارات در این حوزه در 2 سال گذشته (در سال های 96 تا 98) بی سابقه بوده است، گفت: در این مدت بالغ بر 500 رشته قنات در سبزوار احیا و مرمت شده یعنی حدود یک دوم و قنات‌های اصلی شهرستان با مشارکت و خودیاری مردم بازسازی شده است.
برغمدی ادامه داد: چنانچه این اتفاق رخ نمی‌داد با توجه به بارندگی‌های این مدت، قنوات دچار مشکل اساسی می‌شدند اما در حال حاضر کمترین خسارت را در این حوزه داشتیم.
وی تصریح کرد: طی سال‌های اخیر تعدادی از خیرین در حوزه احیا و مرمت قنوات ورود پیدا کرده و اقدامات ارزشمندی را انجام داده‌اند که بسیار حائز اهمیت است و از سایر خیرینی که تمایل به انجام کار خیرخواهانه در این حوزه دارند دعوت به همکاری می‌کنیم.
احیا و مرمت یک سوم قنات روستای آریان
یکی از خیرین فعال در حوزه احیا و مرمت قنوات نیز گفت: روستای آریان یکی از روستاهای تابعه بخش روداب است که در فاصله 60 کیلومتری جنوب سبزوار واقع شده است.
علیرضا قاسمی آریان با بیان اینکه این روستا دارای یک قنات بسیار قدیمی با سابقه 800 سال است، افزود: این قنات یکی از قنوات مهم سبزوار نیز محسوب می‌شود که طول آن حدود 6 کیلومتر و عمق چاه های اصلی آن حدود 140 متر است.
وی اضافه کرد: از یک سال و نیم گذشته با مشارکت مردمی و پشتیبانی جهاد کشاورزی سبزوار اقدام به لایروبی و اصلاح خرابی‌های قنات انجام شد و در این مدت برای مرمت و بازسازی قنات بیش از 4 میلیارد ریال اعتبار هزینه شد.
وی با بیان اینکه مرمت و بازسازی قنات همچنان در حال انجام است، ادامه داد: آب این قنات دائمی است و ارتباطی بارندگی‌های فصلی ندارد.
این قنات در طول 40 سال اخیر 3 مرتبه دچار ریزش و مسدود شدن مسیر آب شده که به همیاری مردم روستا مجدد احیا شده اما میزان آب اصلی آن در اثر این خرابی‌ها به شدت کاهش یافته بنابراین لازم بود که این اقدامات در جهت احیاء و بازسازی انجام شود.
قاسمی با بیان اینکه در طول یک سال و نیم اخیر حدود دو کیلومتر قنات مورد اصلاح قرار گرفته و بالغ بر 4 کیلومتر نیاز به احیا و مرمت و لایروبی دارد، اظهار داشت: اقدامات انجام شده در این مدت منجر به افزایش میزان دبی آب شده و لازم است این اقدامات ادامه یابد تا مقدار آب اصلی قنات حاصل شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر حدود 30 هکتار از اراضی روستای آریان تحت پوشش و بهره برداری از این قنات است ولی اراضی اصلی حدود 70 تا 80 هکتار است که نیاز به میزان آب بیشتری دارد.
امید است جهاد کشاورزی سبزوار همچون گذشته پشتیبانی لازم را جهت ادامه کار داشته باشد تا بتوانیم به میزان ذخیره آب است برسیم.
جذب اعتبارات احیا قنوات
نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: قنوات یکی از مسائل و زیربنایی بخش کشاورزی است که متاسفانه در چند دهه اخیر به فراموشی سپرده شد و با جایگزینی چاه‌های عمیق این سرمایه بزرگ و کم هزینه به دست فراموشی سپردیم.
رمضانعلی سبحانی فر با بیان اینکه ضمن اینکه چاه‌های عمیق باعث شد قنوات افت زیادی از آب را داشته باشند، افزود: از طرفی هم بحث لایروبی و زهکشی قنوات فراموش شد و صدمات زیادی را به بخش کشاورزی، منابع طبیعی و آب‌های زیرزمینی وارد کرد.
وی ادامه داد: برخی از این قنوات در کوهپایه‌ها هستند که هنوز چاه‌های عمیق نتوانسته به این ها صدمه وارد کند که آنها را باید حفظ و نگهداری کرد تا تامین کننده آب کشاورزی و باغات کوهپایه‌ها را داشته باشد.
وی اظهار داشت: در سه سال اخیر توجه ویژه‌ای به این حوزه شد و اعتباراتی از محل اعتبارات تنش‌های آبی و صندوق توسعه برای قنوات در نظر گرفته شد که امروز بخش عمده‌ای از این اعتبارات در بخش کشاورزی برای مکانیزاسیون و قنوات اختصاص یافته است.
سبحانی‌فر با بیان اینکه شهرستان سبزوار در استان خراسان بیشتری جذب اعتبار برای لایروبی و احیا قنوات را داشته است، گفت: بارندگی‌های سال گذشته و امسال کمک می‌کند به قنوات که ذخیره و تامین آب آنها بیشتر شود.
وی با تاکید به اینکه آبخیزداری و آبخوان‌داری در بالادست این قنوات باید انجام شود، افزود: در این راستا از صندوق توسعه ملی مبلغ 150 میلیون تومان گذاشته شد و اقداماتی در این راستا در شهرستان انجام خواهد شد و این اتفاق به افزایش آب‌های قنوات و آب‌های زیرزمینی با نگهداشت آب‌های ناشی از بارندگی کمک خواهد کرد.
انتهای پیام/282/ز