چالش‌های زعفران‌کاری در بیجار/ کشت کشاورزی یا صنعتی؟ مساله اینست
زعفران‌کار بیجاری می‌گوید: در کل جهان زعفران جزو کشت کشاورزی است ولی متاسفانه در بیجار کشت زعفران به عنوان کشت صنعتی لحاظ شده و همین عنوان باعث شده برای تمدید جواز همانند جوازهای صنعتی از ما پول دریافت کنند.
زعفران‌کار بیجاری می‌گوید: در کل جهان زعفران جزو کشت کشاورزی است ولی متاسفانه در بیجار کشت زعفران به عنوان کشت صنعتی لحاظ شده و همین عنوان باعث شده برای تمدید جواز همانند جوازهای صنعتی از ما پول دریافت کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، محسن داودی از اهالی روستای دولت‌کند شهرستان بیجار حدود 15 سال به دلیل نبود شغل در بیجار به استان‌های دیگر مهاجرت می‌کند و در این دوران پس از آموختن اتفاقی نحوه کشت زعفران تصمیم به بازگشت به روستای خود و کشت این محصول می‌گیرد و در حال حاضر چند سالی است با انگیزه تولید این محصول با ارزش به روستای محل تولدش بازگشته و آغازگر کشت این محصول در بیجار شده است.
وی سال 1390 اولین کشت زعفران را با سرمایه شخصی آغاز کرد و تاکنون برای بیش از 100 نفر در حوزه برداشت، جداسازی، خشک‌سازی و بسته‌بندی این محصول اشتغال پایدار مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده است.
این کشاورز بیجاری با دیدی خلاقانه و تحقیقاتی همت به کشت زعفران گمارده و اکنون مزرعه‌ای از زعفران را در شهرستان بیجار ایجاد کرده است.
خبرگزاری فارس برای آشنایی بیشتر با این کشاورز گفت‌وگویی انجام داده که در زیر می خوانید.
اولین کشت زعفران در بیجار بعد از 15 سال دوری
فارس: ایده اولیه کشت زعفران چگونه به ذهنتان رسید؟
در بیجار کاری نداشتم انواع و اقسام شغل‌ها را امتحان و تجربه کردم ولی هیچکدام جوابگوی هزینه‌های زندگی نبود به همین دلیل مجبور شدم از بیجار کوچ کنم و راهی غربت شوم بعد از 15 سال زندگی در غربت بصورت اتفاقی با کشت زعفران و درآمدزایی حاصل از آن آشنا شدم به همین دلیل در فنی‌و حرفه‌ای دوره کاشت زعفران را گذراندم و البته در کنار مدرکم حدود دو سه سال در فصل کاشت و برداشت زعفران بصورت رایگان با کشاورزان زعفران‌کار مشهدی کار کردم که با انواع و ارقام زعفران آشنا شوم، در واقع 700 رقم زغفران داریم که حدود 100 رقم آن در ایران کشت می‌شود البته از این 100 رقم هم فقط حدود 10 رقم آن ارزش تجاری دارد و مابقی زغفران‌های بی‌کیفیت و کم محصول هستند.
با توجه به اینکه در بیجار زمین کشاورزی داشتم تصمیم گرفتم بعد از 15 سال دوری به بیجار برگردم و ایده کاشت زعفران را برای اولین بار در بیجار عملی کنم.
چندین سال وقتم برای بروکراسی اداری و قانع نمودن کارشناسان اداره جهاد کشاورزی تلف شد
فارس: با توجه به اینکه قبل از شما زعفران در بیجار کشت نشده بود، برای شروع کار مشکلی نداشتید؟
سال 86 طرح کاشت زعفران را برای اولین‌بار در کارگروه کشاورزی فرمانداری بیجار مطرح کردم و مورد تصویب قرار گرفت، ولی متاسفانه بعلت برخی تفکرات و بی‌اطلاعی کارشناسان جهاد کشاورزی بیجار از وضعیت کاشت، برداشت و نگهداری این محصول مهم و اشتغال‌زا ناآگاهانه با اجرای آن مخالفت می‌کردند و مدت‌ها طرح متوقف شد و اجازه اجرای کاشت زغفران را نمی‌دادند.
اما بالاخره در سال 90 با توجیه علمی، منطقی و مذاکرات متعدد با کارشناسان جهاد کشاورزی بیجار موفق شدم طرح را به مرحله اجرا برسانم، و اولین فرد در کردستان بودم که اقدام به کشت زعفران کردم.
اولین کشت خود را در نیم هکتار زمین کشاورزی با سرمایه شخصی خودم شروع کردم و خوشبختانه پس از تلاش فراوان توانستم مزرعه زعفران را راه‌اندازی و با تلاش مستمر، آن را به مرحله بهره‌دهی برسانم و همگان از جمله کارشناسان این شهرستان باور کردند بیجار مستعد کشت و تولید زعفران است.
امروز علاقه شدیدی به کار کشاورزی دارم اما تا قبل از کاشت زعفران حتی تجربه کشاورزی نداشتم و کشت زغفران اولین کشت کشاورزی و اولین تجربه برخورد من با خاک است.
تمام سال‌های بین 86 تا 90 وقت من صرف بروکراسی سنگین اداری و قانع نمودن کارشناسان اداره جهاد کشاورزی تلف شد اما در نهایت موفق شدم که زعفران را کشت کنم.
پیش‌بینی 5 کیلوگرم زعفران در سالجاری
فارس: میزان تولید زعفران چقدر است آیا رضایت‌بخش است؟
سال گذشته با برداشت 3.5 کیلوگرم زعفران از نیم هکتار زمین به عنوان کشاورز نمونه استان کردستان انتخاب شدم البته امسال سطح زیرکشت خود را به 2 هکتار افزایش دادم اما چون زغفران بعد از سه سال به ثمر می‌نشیند پیش‌بینی می‌کنم امسال تولید ما زیاد نباشد و شاید به مرز 5 کیلوگرم برسدکه مطمئنا در سال‌های آینده میزان تولید افزایش پیدا می‌کند.
بیمه محصولات باغی شامل حال زعفران نمی‌شود
فارس: از مشکلاتتان در این حوزه بگویید..
از لحاظ فروش هیچ مشکلی نداریم و حتی در خود استان کل زعفران تولید شده ما را خریداری می‌کنند اما یکی از مشکلات اصلی ما نبود بیمه زعفران در کردستان است در واقع برخی سال‌ها به علت سرمای زودرس و یخ‌زدگی محصول ضرر می‌کنیم و تنها موفق به برداشت مقدار کمی زعفران می‌شویم در حالیکه اگر مثل سایر محصولات باغی بیمه داشتیم این حجم خسارت به ما وارد نمی‌شد و حداقل جبران می‌شد اما متاسفانه بیمه محصولات کشاورزی شامل کشت زعفران در کردستان نمی‌شود.
همانطور که می‌دانید کاشت زعفران فصلی است 15 روز در فصل کاشت و حدود 20 روز در فصل برداشت کار دارد یعنی در کل سال حدود 35 روز کار داریم اما به ما اعلام کردند که باید تعداد نفراتی که در مزرعه شما کار می‌کنند را بیمه کنید درحالی که فصل کاری ما نهایت 35 روز است و نمی‌توانیم برای 35 روز کار کارگران خود را بیمه کنیم.
در تمام دنیا زعفران جزو کشت کشاورزی است اما در بیجار کشت صنعتی
از طرف دیگر در کل جهان کشت زعفران جزو کشت کشاورزی مطرح است ولی متاسفانه در بیجار کشت زعفران به عنوان کشت صنعتی لحاظ شده و همین عنوان صنعتی آن باعث شده برای تمدید جواز همانند جوازهای صنعتی از ما پول دریافت کنند این درحالی است به بخش کشاورزی یارانه تعلق می‌گیرد وجوازهای کشاورزی ارزان‌تر است اما ما در اینجا هرچند نه صنعتی داریم نه کارگاهی داریم مجبوریم که هزینه کشت صنعتی را پرداخت کنیم که اصلا درست نیست.
قوانین و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی باید متناسب با هر حوزه تعیین شود تا چنین طرح‌هایی که اشتغال پایدار و بازدهی مناسب دارند، با موانع اقتصادی متوقف نشوند.
میزان آب مصرفی زعفران اصلا قابل مقایسه با سایر محصولات کشاورزی دیگر نیست
فارس: کشت زعفران چه مزیت‌هایی نسبت به سایر محصولات کشاورزی دارد؟
زعفران جزو گیاهان دارویی است که کشت آن به آب فراوان نیازی ندارد یعنی هرچند وجود آب برای آن الزامی است اما به اندازه آبی که برای کشت یونجه، ذرت و گندم که بیشترین میزان کشت را در استان دارد و بیشترین میزان مصرف آب را هم دارند مصرف نمی‌کند و زعفران فقط در طول سال به حدود 10 آبیاری منظم نیاز دارد که میزان آب مصرفی آن اصلا قابل مقایسه با سایر محصولات کشاورزی دیگر نیست.
با توجه به مشکل کم آبی، زعفران محصول بسیار مناسبی است که کشاورزان منطقه با تغییر الگوی کشت، این محصول با ارزش اقتصادی بالا را کشت کنند در واقع کشت زعفران و جایگزینی آن به جای محصولاتی با نیاز به آب فراوان می‌تواند تحولی در زمینه کاهش مصرف بی‌رویه آب در بخش کشاورزی استان کردستان به ویژه شهرستان بیجار باشد.
تنوع کشت در بیجار وجود ندارد و گندم تنها محصولی است که اغلب کشاورزان بیجاری به صورت دیم و آبی به کشت آن در منطقه مشغول هستند اما با توجه به ارزش بسیار بالای زعفران، کاشت آن به لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه خواهد بود و می‌تواند به عنوان محصول دوم کشاورزان قرار بگیرد لذا کشت این محصول نسبت به سایر محصولات کشاورزی شهرستان مقرون به‌صرفه‌تر و پرارزش‌تر است و باعت ایجاد تنوع اقتصادی در محصولات منطقه و خارج شدن آن از تک محصولی خواهد شد.
از طرف دیگر بیشتر فعالیت‌های زراعی در ارتباط با زعفران بعد از فعالیت‌های زراعی محصولات بومی شهرستان بیجار، یعنی زمان بیکاری کشاورزان است که تداوم اشتغال را در طول سال فراهم می‌کند.
از طرف دیگر زعفران از محصولاتی است که در مرحله کاشت و بویژه برداشت نیاز به کارگر زیادی دارد با توجه به اینکه استان ما کشاورزی است و کشاورزان ما بعد از برداشت گندم دیگر بیکار هستند می‌توانند از زعفران به عنوان کشت دوم و جایگزین استفاده کنند و همین اشتغالزایی بیشتر به ویژه در فصل بیکاری کشاورزان را در بر خواهد داشت.
در حال حاضر 4 نفر بصورت مستقیم روی زمین من کار می‌کنند و در فصل برداشت هم بیش از 45 خانم برای ما کار می‌کنند.
کشت محصولاتی که اصلا در کردستان انجام نشده است
فارس: برنامه شما برای آینده چیست؟
آیا کشت زعفران را ادامه می‌دهید؟
حتما کشت زعفران را ادامه می‌دهم اما هدف و برنامه اصلی من برای آینده کشت محصولات کشاورزی که تا امروز در استان کشت نشده‌اند از جمله زرشک.
اراضی کشاورزی شهرستان بیجار در کنار ظرفیت خوب، شرایط آب و هوای منطقه، بازآوری خاک مناسب برای کشت زعفران مستعد است و می‌توان از این طریق ضمن اشتغال پایدار منابع درآمدی خوبی هم برای کشاورزان ایجاد کرد.
شهرستان بیجار که در شرق استان کردستان واقع شده است، به علت موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در ارتفاع از دمای هوای سردی برخوردار است و با توجه به سازگاری و مقاومت زعفران با چنین هوایی، ظرفیت مناسبی برای کشت آن وجود دارد.
یکی از راه‌های ارتقای بهره‌وری در تولیدات کشاورزی ایجاد تنوع کشت و الگوی کشت مناسب با توجه به شرایط اقلیمی منطقه و منابع موجود آب و خاک است که محصول زعفران می‌تواند این قابلیت را در منطقه ایجاد کند.
خوشبختانه زعفران از محصولاتی است که با شرایط اقلیمی بیجار سازگاری داشته و چون مزیت اول کاشت محصول زعفران، احتیاج کم این محصول به آب است، بنابراین با توجه به منابع کم آب در شهرستان بیجار، زعفران مناسب‌‌ترین کشت است.
تولید موفقیت‌آمیز زعفران در چند سال اخیر در کردستان موجب استقبال کشاورزان این منطقه نسبت به کشت این محصول شده است و حتی شهرهای دیگر استان از جمله، دهگلان، بانه، سروآباد و مریوان به سمت تولید محصولاتی هم چون زعفران که کمترین نیاز آبی دارند، رفته‌اند.
زعفران که از آن به عنوان طلای سرخ یاد می‌شود، علاوه بر سودآوری خوبی که برای کشاورزان دارد، می‌تواند پای دیگر صنایع تبدیلی و تکمیلی وابسته به خود را به کردستان باز کند و از طرفی دیگر وابستگی کشاورزی استان را به منابع آبی کاهش دهد.
کشت زعفران در کردستان یک ایده جدید در حوزه کارآفرینی است لذا مسوولین می‌توانند با تشویق و حمایت کشاورزانی که علاقه‌مند به کشت این محصول هستند آنها را با ارائه مشاوره و تسهیلات کم‌بهره به این عرصه وارد کنند در واقع جوانان خلاق و کارآفرین در استان ما کم نیستند اما رسیدن به خودباوری و پشتکار آنها نیازمند حمایت و همراهی مسوولان است تا بتوانند ایده‌های خود را در میدان عمل پیاده کنند.
انتهای پیام/2330/83/ی
