مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی: نوار کاسِت و اعلامیه، سلاح جمهوری اسلامی بود

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: منشأ و دستاورد انقلاب اسلامی، گفت‌وگو بوده است.
دکتر جعفر مروارید در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص چهل‌سالگی انقلاب و دستاوردهای آن، ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: اگر بخواهیم نگاهی به چهل‌سالگی انقلاب داشته و به دستاوردهای آن بپردازیم، باید به تغییر مدل گفتمانی اشاره کنیم؛ به این معنا که انقلاب اسلامی ایران، انقلاب گفت‌وگو بود و هرچه بیشتر انقلاب اسلامی را تبارشناسی می‌کنیم، بهتر می‌توان فهمید که اکنون چه چیز باید در پس آن رخ دهد و یا در حال رخ دادن است.
وی افزود: بنابراین اگر بخواهیم یک رویداد یا فرایند تاریخی را به خوبی بشناسیم، باید به ریشه‌های آن توجه کنیم؛ به این معنا که چه آرمان‌هایی داشته، چگونه توسعه یافته و چه تغییراتی در آن ایجاد شده است.
لذا فهم تغییرات در آینده مبتنی بر فهم تاریخ و منشأ گذشته است و منشأ انقلاب اسلامی، گفت‌وگو و مدل تبلیغ انقلاب از لحاظ ارتباطی، اعلامیه و سخنرانی بوده است؛ لذا انقلاب ایران یک انقلاب نظامی و یا صرفاً عملکرد گروهی سیاسی که مردم را وارد یک حزب سیاسی کند نبود؛ بلکه انقلابی عمومی به معنای مثبت آن بود.
به این معنا که عموم مردم، مخاطب بنیان‌گذار جمهوری اسلامی بودند.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: مدل تعامل امام (ره) مدل مخاطب قرار دادن عموم مردم و طبقات مختلف؛ نه طبقه و گروه ویژه دارای امتیازات خاص بود.
بنابراین عموم مردم، مخاطب ایشان و گفت‌وگو و سخنرانی ایشان بودند.
لذا نوار کاست و اعلامیه، ابزار و سلاح جمهوری اسلامی و بنابراین یک سلاح فرهنگی بود است.
از جمله دستاورد چهل‌سالگی انقلاب، رجوع به مبدا انقلاب اسلامی و بازخوانی آن براساس نیازهای کنونی است.
مروارید ضمن بیان این‌که دستاورد انقلاب در پررنگ شدن مردم و نگاه به گفت‌وگوهای میان طبقات مختلف است، خاطرنشان کرد: این گفت‌وگوها، اکنون نیز ظرفیت و نقطه قدرت انقلاب اسلامی است و حال نیازمندیم تا همان الگو را بر اساس مطالبات کنونی پیگیری نمائیم و اگر به جایی برسیم که بتوانیم گفت‌وگوهای میان‌نسلی، میان‌فرهنگی و بینادینی را زنده نگاه داشته و توسعه دهیم، به معنای آن است که به آرمان‌های والای جمهوری اسلامی عمل کرده‌ایم.
لذا دستاورد چهل‌سالگی انقلاب اسلامی، رجوع به مبدا انقلاب اسلامی و بازخوانی آن بر اساس نیازهای کنونی است.
وی با تاکید بر این‌که انقلاب اسلامی با جوانان پیروز شد، ادامه داد: انقلاب ما، نه انقلاب طبقه تکنوکرات؛ بلکه انقلاب طبقه جوانان بود و مدل مرحوم امام (ره) الگو و مدلی فقهی، کلامی و عرفانی و اجتماعی است.
به بیان دیگر، ایشان مرجع، رهبر و محبوب عمومی بودند و می‌توان گفت جمع این سه ویژگی در ایشان در حقیقت جمع خاصی است.
پس یاران امام (ره) تکنوکرات نبودند و نگاهشان به مردم و ارتباطشان با عموم مردم بود و به تعبیری جوانانی بودند که با نگاه به جوان و در سن جوانی، جریان و خیل عظیم انقلاب را به جلو بردند تا انقلاب به پیروزی رسید.
در چهلمین سال انقلاب، باید به جوانان اعتماد کنیم
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ضمن بیان اینکه امام (ره) همواره به به جوانان اعتماد داشتند، عنوان کرد: در چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی باید به جوانان اعتماد کنیم و اگر بخواهیم از دستاوردهای انقلاب اسلامی در آستانه چهل سالگی انقلاب نام ببریم، باید به جوان‌سازی نهادهای بروکراتیک و ساختارهای چهل‌ساله ما اشاره کنیم.
باید به فکر جوان اعتماد کرد.
لذا ما نیازمند یک نوع خانه‌تکانی در ساختارهای جمهوری اسلامی به معنای گفته شده هستیم.
یعنی باید پس از چهل سال برگردیم و ببینیم ساختارها چگونه تأسیس شد، چگونه انگیزه‌دار بود و نو به نو شد و چگونه جوانان با انگیزه این کار را آغاز کردند و اکنون زمانی که وارد یک ساختار و فضا می‌شویم، انگیزه جوانی را حس کنیم.
این درسی است که انقلاب به ما می‌دهد و اگر چنین نیست، باید به سمت آن حرکت کنیم.
نفوذ و تأثیرگذاری بین‌المللی از دستاوردهای انقلاب اسلامی است
مروارید با اشاره به ظرفیت نرم جمهوری اسلامی گفت: دستاورد سوم انقلاب اسلامی، نفوذ و تأثیرگذاری بین‌المللی انقلاب اسلامی است.
انقلاب اسلامی قرار نبود انقلابی باشد که بر اساس مطالبات اقتصادی و در یک مرز جغرافیایی رخ دهد؛ بلکه این نگاهی است که مارکسیست‌ها و کمونیست‌ها داشتند.
هرچند انقلاب به طبقه محروم توجه می‌کرد؛ اما طبقه محروم از این باب مورد تاکید انقلاب بود که می‌خواهد یک فکر مجدد و رهایی‌بخش را به طبقات محروم ارائه دهد تا وضعیت اجتماعی و فرهنگی خود را تغییر دهند که قاعدتاً وضعیت اقتصادی‌شان نیز عوض خواهد شد.
ولی تنها مطالبه انقلاب، مطالبه اقتصادی نبوده و حرکت توده‌ها نیز بر اساس یک حرکت اقتصادی نبود.
نمونه آن، مثال‌های نقضی از طبقه مرفه جامعه است که در راه انقلاب جان و مال خود را فدا کردند.
بنابراین انقلاب اسلامی انقلابی نبود که مانند نگاه طبقاتی مارکسیستی، تنها طیف کارگر وارد آن شود.
وی ادامه داد: به عقیده من، ظرفیت جمهوری اسلامی، اندیشه‌ای بود که جمع دین و دموکراسی است و این در کلام امام (ره) و نیز قانون اساسی متجلی است و مدل آن در قانون اساسی، تعریف و به رأی گذاشته شده است.
ظرفیت انقلاب آن بود که این مدل و فکر، باعث یک هویت‌بخشی جدید به ملت ایران شد و این‌که ملت ایران بتواند الگویی برای هویت‌بخشی به ملت‌های جهان باشد؛ نه این‌که بخواهد در آن دخالت کند، بلکه مقصود، نوعی نفوذ و تأثیرگذاری فرهنگی بین‌المللی به معنای گفته شده است.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی تصریح کرد: در چهلمین سالگرد انقلاب، هنوز باید خوداندیشی و خودآگاهی را ادامه دهیم و نشان دهیم که چگونه و از چه گفتمان و عقلانیتی در جمهوری اسلامی می‌توانیم دفاع و آن را تبیین کنیم که در فضای بین‌الملل تأثیرگذار باشد.
ضمن اینکه ما بر مدل خودباوری و خوداتکایی کشورهای اطراف خود، تأثیر گذاشته و نیز توانسته‌ایم در مجموعه‌ای از مفاهیم اجتماعی و فرهنگی، مدلی برای کشورهای اطراف باشیم.
همچنین در مشهد و در مساله زیارت که ویژگی خاص مشهد است، توانسته‌ایم بر شیعیان و مسلمانان جهان و بر گفت‌وگوهایی که پیرامون زیارت در میان ادیان مختلف رخ می‌دهد، تأثیرگذار باشیم.
حرم امام رضا (ع)، نمونه و الگویی برای یک تفسیر فرهنگی و اجتماعی از اسلام است
مروارید با بیان این‌که وجود حرم امام رضا (ع)، نمونه و الگویی برای یک تفسیر فرهنگی و اجتماعی از اسلام است، افزود: زیارت یک معنویتی را پدید می‌آورد که می‌تواند منشأ رویدادهای فرهنگی و تأثیرگذار بر آن شود و فضاهای فرهنگی پیرامونی را پدید آورد که در این فضاهای فرهنگی پیرامونی، یک چتر شمول‌گرایانه و عام وجود دارد و در این چتر، همه سلایق قرار می‌گیرد.
این نگاه را انقلاب اسلامی به ما ارائه می‌دهد و در ضمن خود انقلاب اسلامی هم یک چتر گسترده است و اختلافات در آن، درون‌خانوادگی است.
به این معنا که همچون اعضای خانواده، یک هویت، منافع و نگاه واحد دارند و در عین حال ممکن است در تاکتیک‌ها با یکدیگر اختلاف داشته باشند.
بنابراین، جمهوری اسلامی این نگاه را ارائه داد که ما یک هویت واحد هستیم و این هویت واحد، گفتمان‌سازی انجام می‌دهد و تنوع و تکثر را یک ظرفیت و فرصت می‌داند.
وی با اشاره به این‌که مشهد نیز می‌تواند چنین نگاهی را داشته باشد، بیان کرد: در حالی که مساله زیارت، دال مرکزی و بنیادین برای مشهد است؛ وجود میراث زیارت و نحوه تعامل ائمه با دیگری، می‌تواند درس و الگویی برای ما باشد که آن را به عنوان یک مساله معاصر و بین‌المللی و تأثیرگذار در نظر بگیریم.
دستاورد اصلی انقلاب اسلامی دستاوردی گفتمانی است
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با تاکید بر این‌که دستاورد اصلی انقلاب اسلامی، دستاورد گفتمانی و نه دستاورد آماری است، عنوان کرد: این مطلب است که امروز به جوان ما انگیزه داده، به کوشش و در نظر گرفتن چشم‌انداز و امید داشتن به آینده سوق می‌دهد و لذا هر زمان به جایی برسیم که جوانان ما امید نداشته باشند، یک شکست بزرگ برای ما خواهد بود.
هویت انقلاب ایران، هویتی برنامه‌محور و مفهوم‌محور بوده است
مروارید هم‌چنین در پاسخ به سوالی پیرامون میزان دستیابی به استقلال و آزادی در حوزه فرهنگی در جمهوری اسلامی گفت: هویت انقلاب ایران، یک هویت برنامه‌محور و مفهوم‌محور بوده است؛ چرا که سه شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» را در تظاهرات و جنبش‌های انقلاب اسلامی شاهد هستیم که البته در نهضت‌های اخیر ایران ریشه دارد و زمانی که به نهضت مشروطه و یا انقلاب مردم تبریز می‌نگریم، یک آغاز اندیشه‌ای را می‌بینیم که یک عرصه اجتماعی و نیز یک عرصه عمومی پیدا می‌کند و ما گاهی اوقات این‌ها را برعکس تفسیر می‌کنیم و در سال‌های اخیر برخی به گونه‌ای از انقلاب اسلامی سخن می‌گفتند که گویی انقلاب اسلامی یک فرایند مکانیکی است؛ یعنی اراده کردیم و محقق شد.
در حالی که این‌گونه نیست و انقلاب اسلامی یک پروسه بوده است.
در ابتدا اندیشه‌ای بوده که کم کم رشد، تحول و سیلان داشته، به بلوغ رسیده و تبدیل به گفتمان و گفتمان اجتماعی تبدیل به یک حرکت سیاسی شده است.
بنابراین، این امر بسیار مهم است که ما باید دائماً ارزیابی و پالایش کرده و ببینیم این اندیشه هنوز هم جاری است و همچنان الهام‌بخش است.
وی ضمن بیان اینکه در نگاه والای مقام معظم رهبری، مردم‌سالاری دینی قلب جمهوری اسلامی است، بیان کرد: تأکیدی که رهبری بر روی نقش مردم دارند، حائز اهمیت و این امر برای ملت ایران یک اصل است.
به این معنا که در انتخابات، راه‌پیمایی ۲۲ بهمن و دیگر رویدادها، تاکید مقام معظم رهبری بر روی نقش مردم است.
به علاوه در مواقع حساسی که تردیدها و سوالاتی راجع به نقش مردم پدید می‌آمد، رهبری در سخنرانی خود بلافاصله بر اهمیت و تأثیرگذاری این نقش تاکید کرده‌اند.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی پیرامون استقلال و نقشی که این ایده می‌تواند در فرهنگ داشته باشد، خاطرنشان کرد: استقلال به عنوان آرمان و ایده‌آل مطرح شد که بر اساس آن انقلاب اسلامی، پایه‌ریزی و همزمان آزادی نیز در کنارش مطرح شد و بخشی از این استقلال به معنای آن است که در سیاست‌گذاری‌ها، تابع مصالح جمهوری اسلامی باشیم و این مفهومی است که تحت عنوان مصلحت جامعه اسلامی و مردم نیز مطرح می‌شود.
هم‌چنین جامعه اسلامی سلایقی دارد و باید تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی، برآیند نظر اکثریت آن بخش فرهنگی باشد و این معنای استقلال است.
استقلال به معنای دیوار کشیدن نیست
مروارید تاکید کرد: استقلال به معنای دیوار کشیدن، عدم تبادل و عدم استفاده از دستاوردهای دیگران نیست، بلکه به این معنا است که بعد از استفاده از تجارب دنیا و بهره‌گیری از نظرات مختلف، تصمیم‌گیری بر اساس مصالح خود آن جامعه باشد.
وی ادامه داد: در زمینه فرهنگی برخی نگاهشان نسبت به استقلال متفاوت بود و در گذشته بسیاری گمان می‌کردند استقلال به این معنا است که در مسائل فرهنگی درها را ببندیم و یا جلوی ارتباط را بگیریم که این معنای ابتدایی و دم دستی از استقلال است؛ حال آنکه معنای عمیق از استقلال آن است که در حالی که سلایق مختلف را می‌بینیم، خودِ اسلامی و ایرانی ما قضاوت می‌کند.
پس قضاوت، با ما است و این معنای استقلال است و علتِ آخر و نهایی که باعث می‌شود تصمیم بگیریم کدام سیاست را در یک مساله فرهنگی انتخاب کنیم، خود ما و نه دیگری هستیم.
بنابراین استقلال در اینجا پدید خواهد آمد و برای اینکه به این تصمیم برسیم که کدام شیوه، عملکرد بهتری دارد، باید آثار و فرهنگ‌های دیگر را نیز ملاحظه کنیم و اتفاقاً آن‌ها، به استقلال کمک می‌کند.
مسئولین بگذارند با آزمون و خطا، تعالی فرهنگی رخ دهد
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با بیان اینکه در تفسیر استقلال در فضای ایران، اختلاف نظر وجود داشته است، خاطرنشان کرد: فضای سیاست‌گذاری فرهنگی به این بر می‌گردد که اکثریت کدام مدل را انتخاب کنند و من نگاهم این است که در یک نگاه بیرونی جمهوری اسلامی توانسته فضایی را فراهم کند که در حالی که ممکن است در برهه‌هایی مسائلی وجود داشته باشد، اما از بیرون زمانی که خود را با کشورهای دیگر مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم هنوز جریان انتخاب مختارانه و استقلالی که فرد در آن تمام داده‌ها را دارد و از بین آن‌ها می‌تواند بر اساس نظر خود و خویشتن خویش انتخاب کند، فعال و جاری است.
البته باید گفت وضعیت ایده‌آل و کامل هم نیست و اکنون نیازمند آنیم که مسئولین ما بگذارند با آزمون و خطا تعامل و تعالی فرهنگی رخ دهد.
فرهنگ متعالی بر اساس انتخاب روی می‌دهد
مروارید بیان کرد: چون فرهنگ متلازم با اخلاق و اخلاق و فرهنگ مبتنی بر انتخاب و اختیار است، اگر این انتخاب و اختیار را به جامعه خود ندهیم، حاصل کار ممکن است از بیرون متعالی به نظر برسد، ولی این تعالی فرهنگی نام‌گذاری نمی‌شود، زیرا که بر اساس یک پروسه خودآگاهانه و اختیاری نبوده است.
لذا بستر انتخاب عقلانی و مختارانه باید فراهم گردد و این وظیفه جمهوری اسلامی است.
به این خاطر که دینی بودن و اسلامی بودن که جز انکارناپذیر آن است، این تعهد را برای جمهوری اسلامی ایجاب می‌کند که راه‌های مناسب را نشان دهد.
اما فرهنگ متعالی بر اساس انتخاب رخ می‌دهد و من استقلال را این‌گونه می‌فهمم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همان‌گونه که گفته شد، در چهلمین سالگرد انقلاب، دو مدل گفت‌وگو وجود دارد؛ یک مدل آماری و رزومه‌ای، به این معنا که در این چهار دهه و در گذشته کجا بودیم و به کجا رسیده‌ایم.
مدل دیگر نیز نگاه گفتمانی است؛ به این معنا که فضای فکری، مرزهای اندیشه و بسترهای فرهنگی جامعه چه تغییری کرده است.
ضمن اینکه شخصاً، مدل آماری و رزومه‌ای را نمی‌پسندم و به نظرم دستاورد انقلاب اسلامی، نه بر اساس آمارها، بلکه بر اساس بینش‌ها و نگاه‌ها وتحول نگاهی که موهبت انقلاب بود، باید تفسیر شود.
رشد ۱۰۰ درصدی در سه آیتم نمایشگاه کتاب، جشنواره صنعت چاپ و انتخاب کتاب سال نسبت به چهار دهه گذشته
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی اضافه کرد: اگر بخواهیم یک نگاه آماری داشته باشیم، باید گفت که در چهار حوزه فرهنگی، هنری، قرآن و عترت و کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد آمارهایی را داریم.
در بخش فرهنگی سه فرایند و رخداد داریم که نمایشگاه کتاب، جشنواره صنعت چاپ و انتخاب کتاب سال در این دهه‌ها هر ساله رخ می‌داده است.
در نمایشگاه استانی کتاب نسبت به دولت قبل، یک افزایش ۱۰ درصدی را دارا بوده‌ایم.
هم‌چنین در جشنواره صنعت چاپ رشد ۱۱ درصدی و در انتخاب کتاب سال رشد ۱۳ درصدی داشته‌ایم.
ضمناً در این سه آیتم نسبت به چهار دهه گذشته رشد صد درصدی وجود داشته است.
مروارید عنوان کرد: در بخش هنری و در رخدادهای جشنواره فیلم فجر، به جهت وسعت و تعداد مشارکت موجود، رشد ۱۳ درصدی را نسبت به دولت قبل شاهد بوده‌ایم.
در بحث تئاتر استان نیز رشد هفت درصدی داشتیم و همچنین جشنواره مد و لباس نیز به همین ترتیب دوبرابر شده است.
در بخش قرآن و عترت نیز، جشنواره‌هایی تحت عنوان علوم و هنرهای قرآنی، نمایشگاه و نشست‌های قرآنی نسبت به دولت قبل رشد ۲۹ درصدی، آزمون‌های سراسری قرآن و عترت نیز رشد ۱۲ درصدی و جشنواره‌های قرآنی ملی و بین‌المللی آیات رشد ۶۷ درصدی را داشته است.
ضمناً این سه آیتم نسبت به چهار دهه قبل، رشد دوبرابری داشته است.
وی بیان کرد: کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و جشنواره‌هایی که در این قالب محقق شده، رشد ۱۳ درصدی را داشته است.
همچنین یکی از شاخص‌های رشد فرهنگی تعداد کتاب‌های چاپ شده است که این تعداد دارای رشد ۳۰ درصدی نسبت به دولت قبل بوده است.
شمارگان کتاب به همین ترتیب یک رشد ۲۱ درصدی، نشریات رشد ۲۶ درصدی، پروانه فعالیت نشر رشد ۱۳ درصدی، کانون‌های آگهی به لحاظ تعداد مجوز برای فعالیت رشد ۲۲ درصدی و مؤسسات فرهنگی رشد ۳۰ درصدی داشته است.
رشد ۲۲ درصدی تعداد سالن‌های سینما نسبت به دولت قبل
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در بخش هنری تعداد سالن‌های سینما نسبت به دولت قبل ۲۲ درصد و نگارخانه‌ها سه درصد افزایش داشته و رشد مجتمع‌ها ثابت بوده است.
به علاوه آموزشگاه‌های آزاد هنری ۴۷ درصد، سالن‌های تئاتر رشد ثابت و مراکز آموزش علمی کاربردی ۵۰ درصد افزایش و رشد داشته است.
این آمار نسبت به چهار دهه قبل دو برابر شده است.
مروارید ادامه داد: در زمینه قرآنی، مؤسسات قرآن و عترت دو درصد افزایش نسبت به دولت قبل داشته است.
همچنین در بخش کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد نیز تعداد کانون‌ها چهار درصد و کتاب‌خانه کانون‌ها ۶۰ درصد افزایش یافته است.
این چهار بخش فرهنگی، هنری، قرآن و عترت و کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد به طور کلی یک تصویر و نمونه از فعالیت‌ها و نیازهای فرهنگی مشهد و استان نشان می‌دهد.
به این معنا که فعالیت‌ها و مطالبات فرهنگی یا ظهور هنری دارند که شامل مباحث فیلم، تئاتر، مد و لباس، سینما و غیره است؛ یا ظهور فرهنگی که شامل نمایشگاه کتاب، تعداد کتاب‌ها، مجوزات نشریات و کانون‌های آگهی و تبلیغات بوده و یا خود را در فعالیت‌های قرآنی و کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد بروز می‌دهند.
ضمناً کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد به شکل ویژه در مناطق محروم فعال هستند که فعالیت‌های فرهنگی و هنری در این مناطق نیاز به حمایت ویژه دارد و بخشی از حمایت را می‌توان از طریق مساجدی که فعالیت‌های فرهنگی و هنری انجام می‌دهند، تأمین کرد.
وی با اشاره به اینکه آنچه گفته شد، یک تصویر کلی از فضای فرهنگی، هنری و قرآنی است، ادامه داد: در طی سال، سه کلان‌رویداد داریم که در سه بخش فرهنگی، هنری و قرآنی و حاصل جمع کلیه فعالیت‌های فرهنگی، هنری و قرآنی استان است و این نکته را نیز باید اضافه کنم که در این فرایندها، ما شرایط تسهیل برای انجام این رویدادها را فراهم می‌کنیم و بنده روزی را آرزو می‌کنم که مؤسسات فرهنگی، فعالان قرآنی و هنرمندان، خود به شکل مستقل فعالیت‌های خود را انجام دهند و ما به عنوان دستگاه دولتی ورود نکنیم؛ به این معنا که به این رشد، توسعه و بالندگی و آتوریته دست یابند که عملاً وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، یک وزارت نظریه‌پرداز در کنار آن‌ها و نه یک دستگاه مجری و تسهیل‌کننده مجوزها و کمک‌ها باشد.
لذا امیدوارم پیشرفت انقلاب اسلامی به جایی برسد که عملاً به اندازه هنرمندان، وزارت‌های ارشاد داشته باشیم و هر هنرمندی، خود، یک وزارت ارشاد باشد.
بیستمین نمایشگاه کتاب مشهد، تبدیل به جریان گفت‌وگوی فرهنگی شد
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ضمن بیان اینکه اکنون سه وظیفه حمایت، هدایت و نظارت را بر عهده داریم، افزود: کلان‌رویداد اول، نمایشگاه کتاب است که تغییر آن نسبت به دوره‌های قبل آن بود که تبدیل به یک جریان گفت‌وگوی فرهنگی شد وصرفا فروشگاه کتاب نبود.
مقصود از کلان‌رویداد فرهنگی آن است که کتاب، یک نشانه و بستر بود برای آنکه شهروندان با نخبگان فرهنگی، تماس و گفت‌وگوهای فرهنگی داشته باشند، مؤلفان و مترجمان را ببینند و محققان و دانشجویان ما با نشر بین‌الملل آشنا شده و ایده‌های بین‌المللی را ببینند.
همه این اتفاقات در فضای نمایشگاه کتاب رخ داد و در کنار آن مطبوعات که حضور حداکثری داشتند، جریان تأثیرگذاری و مطالبات مردمی را به مسئولان، محققان و فضلای فرهنگی و هنری منتقل می‌کردند.
مروارید اضافه کرد: همچنین یک بخش عمومی با نام شب‌های فرهنگی را شاهد بودیم که یک نوع ظهور مدل‌ها و سبک زندگی‌های منطقه‌ای و جغرافیایی در یک بستر ملی و بین‌المللی بود که شامل شب‌های فرهنگی شهرستان‌های تربت حیدریه، قوچان، تربت جام، کاشمر، مشهد و غیره می‌شد.
به این ترتیب فرهنگ خود و مدل آئین‌ها و مناسکی که اجرا می‌کرند، نشان می‌داد بستر فرهنگی خراسان، متنوع و متکثر است و لذا این تکثر را در این شب‌ها نشان دادیم.
وی افزود: بخش دیگر، بحث‌های اندیشه‌ای، نخبگانی و رونمایی کتاب بود که در هر شب از نمایشگاه کتاب، یک نشست دانشگاهی داشتیم.
همچنین بخشی هم رونمایی کتاب عمومی بود و نیز بخش سرای دوست‌داران کتاب و خردسرای فردوسی که مدل‌های سنتی و جدید شاهنامه‌خوانی را شامل می‌شد.
در بخشی دیگر به آموزش کتاب‌خوانی به نوجوانان و جوانان می‌پرداختیم که دربرگیرنده کتاب‌خوانی‌های سنتی با حضور اداره کل کتاب‌خانه‌های عمومی استان و نیز کافه‌کتاب‌ها بود و در مجموع و در یک هفته نمایشگاه کتاب، ۲۰۰ رویداد فرهنگی رخ داد که البته نقش ما در آن، صرفاً خدمت‌گزاری به فرهنگ مردم بود و سعی بر آن بود که هر نهادی با هر ایده‌ای که دارد، بتواند به بارور شدن این کلان‌رویداد فرهنگی کمک کند.
جشنواره فیلم فجر، یادآوری تعیین سرنوشت ایرانیان در نگاه هنری آن است
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به اینکه کلان‌رویداد دوم جشنواره فیلم فجر است، افزود: اشتیاقی که در دهه فجر وجود دارد و نیز یادآوری پیروزی انقلاب اسلامی و اینکه ملت ایران سرنوشت خود را تعیین کرده‌اند، احساس خودکفا بودن و با رأی و نظر خود، سیاست‌ها، افراد و افکار را تعیین کردن، یک ایده الهام‌بخش است و این ایده ظهورات مختلف دارد؛ یک ظهور عمومی در راه‌پیمایی‌ها، ظهور نظامی در قدرت نظامی و نیز زمانی ظهور هنری دارد که این ظهور، جشنواره فیلم فجر است.
بنابراین، جشنوراه فیلم فجر یادآوری تعیین سرنوشت ایرانیان و پیام امام (ره) به مردم و معرفی اسلامی که می‌خواهد تمدن بسازد است؛ به این معنا که این نگاه که مردم ایران می‌توانند با داشته‌های خود پیشرفت کنند، را در یک نگاه هنری نشان می‌دهد.
به این دلیل، جشنواره فیلم فجر به نظر من یک جشنواره هویتی- اجتماعی- سیاسی است تا فرهنگی و هنری.
یعنی صورت کار هنری است؛ اما محتوای آن، یادآوری، باز آفرینی و بازسازی سالیانه این رخداد مهم است.
مروارید عنوان کرد: از این جهت برای ما بسیار حائز اهمیت بوده و سعی بر آن بود همگام با تهران، حضور حد اکثری افکار و فیلم‌ها را داشته باشیم و در کنار آن، همزمان با چهلمین سالگرد انقلاب، بحث‌های گفتمانی پیرامون انقلاب اسلامی، سینما و رسانه، سینما و زیارت، سینما و شهر، سینما و هویت را داشتیم و همچنین پنج فیلمی که خاص کودک و نوجوان است، امسال تحت عنوان سیمرغ و پروانه‌ها تدارک دیده شد و در سالن سینما اصغرزاده اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایش درآمد.
کار ویژه خراسان رضوی در نمایشگاه قرآن، بین‌المللی بودن است
وی اظهار کرد: کلان‌رویداد سوم، نمایشگاه بین‌المللی قرآن است که هرسال در استان‌ها برگزار می‌شود و تغییر رویکردی که امسال رخ داده، آن است که استان‌ها با تمرکز و مأموریت کار ویژه خاصی آن را انجام دهند و کار ویژه خراسان رضوی، بین‌المللی بودن و تمرکز و برنامه‌ریزی براساس رویکرد بین‌المللی است.
لذا امسال تلاشمان آن است که کشورهای جهان اسلام را در نمایشگاه داشته باشیم و نامه‌نگاری در این خصوص نیز آغاز شده است.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: همچنین یک بخش از قرآن، بخش‌های زیبایی‌شناسانه و صوت و لحن است که سعی داریم قراء معروف جهان اسلام را دعوت کنیم.
بخشی نیز مربوط به گفتمان قرآن در جهان است؛ به این معنا که قرآن، یک منبع خوب برای گفت‌وگوی ادیان و بینافرهنگی است و نیز رشته مطالعات اسلامی که در دنیا وجود دارد و شامل قرآن‌پژوهی‌ها و پروژه‌های بزرگی است که در کشورهای اروپایی داریم و از جمله آن پروژه کرپوس کرانیکوم است که در آلمان انجام می‌شود که میان مفاهیم عهد جدید و عتیق و مفاهیم قرآن مقایسه می‌کند و ما سعی داریم امسال، مباحث گفتمانی در سطح بین‌المللی را در نمایشگاه قرآن، در مشهد، داشته باشیم.
مروارید افزود: بخش دیگر مربوط به انیمیشن و تصویرسازی راجع به مفاهیم قرآنی است و از ظرفیت جشنواره تسنیم نیز که یک جشنواره قرآنی بود و حدود ۳۰۰۰ اثر با مضامین قرآنی را شامل می‌شد، در نمایشگاه قرآن استفاده کرده و آن را توسعه می‌دهیم.
همچنین در این رویداد، حضور شهروندان در فضای ماه رمضان را داریم.
ضمن اینکه در سالیان اخیر، ماه رمضان تبدیل به یک جشن رمضان پس از افطار شده است و این جشن رمضان می‌تواند، احساس شعف و سرور معنوی فرد و نشاط درونی که ناشی از تقوا است را با یک نشاط بیرونی با هم سازگار کند؛ یعنی ترکیبی از آثار اخروی و دنیوی روزه و لذا این امر نیز یکی از برنامه‌های نمایشگاه بین‌المللی قرآن خواهد بود.
گفت‌وگو از: مهدی نعیمیان‌راد و فاطمه طالبیان شریف
انتهای پیام