برای مبارزه با فساد راهی جز کمک گرفتن از مردم نداریم

به گزارش خبرنگار مهر، مجید فراهانی رییس کمیته بودجه شورای شهر تهران در نطق پیش از دستور یکصدو هفتاد ششمین جلسه شورا با اشاره به مطالبات بر حق شهروندان تهرانی از اعضای شورا، مبارزه با فساد اداری در شهرداری را یکی از مهمترین خواسته های مردم برشمرد و گفت: برای مقابله و مبارزه با فساد اگر بخواهیم به اقدامات دستگاههای نظارتی، امنیتی و قضایی یا گزارشات حسابرسی بسنده کنیم مطمئناَ هیچ دستاورد جدی جز شناسایی فسادهای انجام شده نخواهیم داشت، حال آنکه مطالبه مردم صرفاَ برخورد با فسادهای انجام شده نیست، مردم میخواهند مجریان و آمران فساد نتوانند مفاسدشان را تکرار و فسادهای جدیدی مرتکب شوند.
برای دستیابی به این مهم ما چاره ای جز به سراغ مردم رفتن و کمک گرفتن از مردم نداریم.
مؤثرترین و کارآمدترین سازوکارهای نظارتی در دنیا مبتنی بر دخیل کردن مردم در فرآیند نظارت است.
وی پیش از آغاز سخنانش ضمن تبریک ولادت پیامبر رحمت و مهر حضرت محمد(ص) و امام جعفر صادق (ع) و هفته وحدت به یکایک مسلمان به ویژه همشهریان تهرانی و اهل سنت ابراز امیدواری کرد: به برکت محبت محمد(ص) و آل محمد(ص) از نعمت برادری و وحدت بیش از پیش برخوردار باشیم و ایران عزیز در سایه شایسته سالاری از برکات و نتایج حضور و مشارکت همه اقوام، مذاهب و ادیان به ویژه برداران و خواهران اهل سنت برخوردار شود.
فراهانی درادامه سخنانش یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های مردم در جریان انقلاب اسلامی و مبارزه با نظام ستم‌شاهی را فساد حاکم برجامعه دانست و افزود: فسادی که برخورد با آن پس ازگذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب‌اسلامی و در آستانه گام دوم انقلاب اسلامی همچنان مطالبه مردم است و مردم پرسش اصلی شان از مسئولان آن است که در مبارزه با فساد چه‌ کرده‌اید؟
همیشه و همه جا درباره فساد سخن گفته می شود، سالانه همایـــش های زیادی در باره راهکارهای مبارزه با فساد برگزار می شود، در مجلس و شوراهای شهر قوانین و مصوبات بسیاری تصویب می شود، در دانشگاهها و مراکز علمی درباره دلایل فساد و راهکارهای مقابله با آن پژوهش می شود، اما اکثر اوقات در رسانه‌ها در کنار وعده مسئولان برای برخورد با مفسدین، اخباری که حکایت از کشف فساد های جدیدی دارد به گوش میرسد و ما با فسادهای گسترده، مفسدان جدید و ارقام ریز و درشت فسادرو به رو می شویم!
همه آن تلاش ها، پژوهش ها، قوانین و مصوبات، حرف‌ها، محاکمات و نوشته‌ها باعث نشده است که از میزان احساس فساد و فساد کاسته شود، نه اینکه به طور کامل از میان برود که این از میان رفتن کامل فساد در همه نظام‌های سیاسی و اقتصادی دنیا امری محال است.
رییس کمیته بودجه شورای شهر تهران با بیان اینکه مردم تهران نیز مطالبه شان از ما اعضاء شورای شهرکاهش فساد شهرداری تهران بوده و هست تاکید کرد: بر اساس نتایج حاصل از یک نظرسنجی مهم‌ترین چالش‌های شهر و شهرداری در دوره مدیریت شهری ۱۲ سال منتهی به شهریورماه ۱۳۹۶، «ترافیک و حمل و نقل عمومی»، «آلودگی هوا»، «فساد اداری» و«بی‌قاعدگی ساخت‌وساز» بود و «به کارگیری مدیران لایق و مبارزه با فساد اداری» بعد از ترافیک و آلودگی هوا مطالبه جدی مردم از شورای پنجم بود.
وی ادامه داد: در خاطره ذهنی ایرانیان بلدیه، نظمیه و عدلیه تصویری آغشته به فساد دارند و بر همین اساس مردم به شهرداری ها به عنوان یکی از سازمان های آلوده به فساد می نگرند، البته این فساد ناشی از شرایط شهرداری و تماس مستقیم آن با مردم و عدول از قانون به بهانه ها و سلیقه های مختلف است، وقتی یک شهروند می بیند که شهرداری به بهانه کسب درآمد به یک برج با وجود تخلفات گسترده اجازه ساخت و ساز توام با تخلفات فراوان و تعدی به عرصه عمومی شهر می‌دهد، ولی در برابربه یک ملک در بافت فرسوده امکان استفاده از مازاد طبقه یا ۶۰ بعلاوه ۲ یا دیگر حقوق مکتسبه را به دلائل مختلف نمی دهد، دیگر نمی توان از آن شهروند انتظار داشت که شهرداری را یک سازمان قانون محور و ضد فساد بداند، شهروندان در نتیجه تناقضات و پارادوکس های رفتاری که از شهرداری در مواجهه با تخلفات مختلف می بینند به این نتیجه می رسند که ظاهراَ شهرداری به صورت قانونی خودش در تخلفات شریک است، تخلفاتی که نه تنها شائبه فساد دارند، بلکه عین فساد هستند!
به اعتقاد فراهانی برای مقابله و مبارزه با فساد اگر بخواهیم به اقدامات دستگاههای نظارتی، امنیتی و قضایی یا گزارشات حسابرسی بسنده کنیم مطمئناَ هیچ دستاورد جدی جز شناسایی فسادهای انجام شده نخواهیم داشت.
فراهانی ضمن تاکید بر استفاده از مردم برای مقابله با فساد اداری در دستگاهای اجرایی از جمله شهرداری ها یاد آور شد: مطالبه مردم صرفاَ برخورد با فسادهای انجام شده نیست، مردم می خواهند مجریان و آمران فساد نتوانند مفاسدشان را تکرار و فسادهای جدیدی مرتکب شوند.
برای دستیابی به این مهم ما چاره ای جز به سراغ مردم رفتن و کمک گرفتن از مردم نداریم.
مؤثرترین و کارآمدترین سازوکارهای نظارتی در دنیا مبتنی بر دخیل کردن مردم در فرآیند نظارت است، بر اساس آمارهای بین‌المللی، اصلی‌ترین ابزار کشف و کاهش فساد «مردم» و «گزارشگری مردم» است.
وی با اعلام آماری اظهار داشت: در سال ۲۰۱۲ از بین ۱۲ روش استاندارد کشف فساد:
- ۴۳ درصد از موارد بر اساس گزارش دهی مردم کشف شده است.
- ۷۳ درصد از افرادی که عامل کشف و انهدام فساد بوده‌اند، کارمندان یا ارباب‌رجوع‌های سازمان ها بوده‌اند.
- استفاده از بازرسان خارج از سازمان و نظارت نهادهای بالادستی تنها توانسته است ۵ درصد از موارد فساد را کشف کند!
- گزارش‌های مردمی در سال ۲۰۰۵ میلادی منجر به بازپس‌گیری رقمی معادل ۱۰ میلیارد دلار توسط دولت آمریکا شد، درحالی‌که اقدامات سازمان‌های نظارتی تنها توانسته بود ۵ میلیارد دلار را به خزانه برگرداند.
فراهانی استفاده از ظرفیت مردم برای کشف و کاهش مفاسد که در دنیا با نام «سوت‌زنی» (Whistleblowing) شناخته می‌شود را تا آنجا اثر گذار دانست که نه تنها زمینه ساز وضع و تصویب بسته‌های قانونی جامعی جهت ایجاد مصونیت‌ها و حمایت‌های حقوقی از گزارش دهندگان فساد، در برابر هرگونه انتقام‌جویی و بدرفتاری شده است، بلکه موجب شده شاهد نامگذاری «روز ملی تقدیر ازگزارش گران فساد» در بسیاری از کشورها و تقدیر از شهروندانی که منجر به کشف فساد مسئولان و سازمانهای متخلف شده اند باشیم.
وی اظهار داشت: شهرداری منضبط، سالم و قابل اعتماد برای خدمت رسانی شایسته به شهروندان با اقدام حراست، بازرسی و نظارت شورای شهر ساخته نخواهد شد، ما باید دست یاری به سوی شهروندان به عنوان کلیدی ترین یاریگران و حامیان مبارزه با فساد در شهرداری دراز کنیم و با یاری مردم این مطالبه عمومی را پاسخی مناسب دهیم.
رییس کمیته بودجه شورا با اشاره به اقداماتی که شورای پنجم در مسیر مقابله با فساد برداشته است مهم ترین این اقدامات را انتخاب حسابرسان منتخب شورا با فراخوان عمومی و ارزیابی کیفی موسسات در چارچوب استانداردهای جامعه حسابداران رسمی، ارزیابی صلاحیت های فنی و حرفه ای ذیحساب و قائم مقامان ذیحساب، بررسی کارشناسی و تعیین تکالیف در برخورد با تخلفات بر اساس گزارش حسابرسی صورتهای مالی سال ۱۳۹۳ شهرداری تهران، تصویب تکلیف قانونی برای شهرداری تهران در ماده ۷ برنامه پنج ساله سوم توسعه شهر تهران برشمرد و ادامه داد: بر اساس تکلیف قانونی دربرنامه سوم توسعه شهر، شهرداری موظف است به منظور بازسازی سرمایه اجتماعی مدیریت شهری با رویکرد ایجاد شفافیت و پاسخگویی برای مقابله با فساد و ارتقاء سلامت اداری بر اساس فرایندهای شناسایی و اولویت‌بندی شده در سند راهبردی مقابله با فساد، نسبت به تدوین و ارائه برنامه عملیاتی در شش ماه اول برنامه با تأکید بر موارد زیر ازجمله :
۱.
هوشمندسازی فرایندهای اولویت‌دار محمل فساد
۲.
‌استقرار نظام مدیریت، شناسایی و کشف تخلف و تقلب مبتنی بر فناوری‌های تحلیل داده
۳.
ارائه سازوکار حمایت حقوقی و مادی از گزارشگران فساد در شهرداری
۴.
سنجش و انتشار عمومی سالانه شاخص‌های فساد و شفافیت، اقدام کند.
وی افزود: همچنین در تبصره ذیل این ماده شهرداری موظف است در شش ماهه اول برنامه، نسبت به تدوین شیوه‌نامه‌های لازم جهت ارتقاء سلامت اداری و مقابله با فساد اقدام کردو آن را به تصویب شورای شهر برساند، که البته متاسفانه شهرداری در اجرای آن تعلل و تاخیر داشته است.
فراهانی یادآور شد: اما در راستای مدد گرفتن از مردم و فراهم کردن بستر مشارکت مردم در مبارزه با فساد، اینجانب در آذرماه سال گذشته طرح« الزام شهرداری تهران به تکمیل و اصلاح فرآیند دریافت و رسیدگی به گزارشات شهروندان درباره فساد و تشویق گزارشگران تخلفات در شهرداری تهران» را با حمایت و امضاء ۷ نفر از شما همکاران عزیز تقدیم هیئت رئیسه شورا کردم که امیدوارم با پیگیری و تدبیر هاشمی در دستور کار قرار گرفته و با تصویب شورا زمینه استفاده هر چه بیشتر از توان و ظرفیت مردم برای حل مشکلات و مبارزه با فساد در شهرداری تهران فراهم شود.