فرهنگ وقف در احیای جامعه اخلاقی ضرورتی اجتناب ناپذیر است

به گزارش خبرنگار مهر، مهرداد اطمینان، پژوهشگر خانه اخلاق پژوهان جوان در یادداشتی با عنوان شکفتن اخلاق در نهال وقف به اهمیت وقف در رضد فضیلتهای اخلاقی جامعه پرداخته است:
وقف، سنت کهن ایرانی است که از دیرباز میان ایرانیان رواج داشته، و با آموزه‌های وحیانی اسلام و شکل گیری انقلاب شکوهمند اسلامی، اقبال به این سنت حسنه فزونی یافته است.
به گونه ای که با صدور پیام تاریخی امام خمینی(ره)، فرهنگ وقف بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رشد چشمگیری نسبت به قبل از سال ۵۷ داشته است.
همچنین در سال‌های اخیر با نهادینه سازی فرهنگ وقف در جامعه شاهد اقبال روزافزون مردم به وقف بوده ایم.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۸۷ در این سالها به طور میانگین سالانه ۲۰۰ وقف جدید در سطح کشور به ثبت می رسیده، اما این آمار در سال ۹۲، به ۲۸۰۰ موقوفه رسید و این آمار، افزایش ۱۰ برابری وقف توسط مردم را نشان می‌دهد.
وقف منشأ خدمات فراوان و ارزنده دینی، علمی، فرهنگی، هنری، رفاهی و بهداشتی در جامعه است که وجود تعداد زیادی بیمارستان، درمانگاه، مدرسه، دارالایتام، کتابخانه و هزارها مسجد، پل، آب انبار وغیره گواه و شاهد آن است.
نویسندگان و سخنوران از ابعاد اقتصادی، مذهبی و فرهنگی و...
پیرامون وقف قلم فرسایی کرده‌اند یا سخن‌ها رانده‌اند.
اما در این میان نگاه اخلاقی به وقف، سخت مغفول مانده یا کمتر بدان پرداخته شده است.
وقف و اخلاق رابطه ای دو سویه دارند و هر کدام بر نهادینه سازی دیگری تاثیر چشم گیری دارد.
وقف علاوه بر اینکه منشا خدمات فراوانی است همچنین تاثیرات بسزایی بر رشد اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی و نهادینه سازی ارزش های اخلاقی در جامعه دارد که از این میان می توان به تحقق عدالت اجتماعی، ایجاد الفت بین دل ها، افزایش روح تعاون و اخوت در مردم، ایجاد فضائل اخلاقی نظیر بخشش، شفقت، همدلی و خیر خواهی در انسان ها اشاره کرد.
در این مجال اندک، نقش وقف در شکل گیری فضائل اخلاقی در جامعه را مد نظر قرار می‌دهم.
جامعه انسانی منهای فضائل اخلاقی، هویتی به غایت سرد و بی روح دارد، که تاب تحمل و زندگی در آن سخت دشوار است.
از آن طرف جامعه ای که لباس فضائل به تن دارد و همگان خود را بدان‌ها آراسته‌اند، گویی روح معنا و حیات در آن دمیده شده است و مردمان جان تازه‌ای گرفته‌اند.
وقف به دنبال نگرشی خیرخواهانه و نوع دوستانه به دیگری شکل می‌گیرد، و عمل وقف خود تجلی کامل و مظهر بارز آن فضائل است.
فضائلی که معنا و پیام‌شان عشق ورزی و مهرورزی به دیگران است.
وقف بستری مهیا می‌سازد که این فضائل به منصه ظهور برسند و همگان از آن بهره‌مند شوند.
و از آنجا که الگوها و نمونه های اخلاقی تاثیر بسزایی در اخلاقی زیستن دارند، دیگران با مشاهده چنین آثاری خود ترغیب شده و تا حد توان همت می کنند که خود را به این فضائل بیارایند.
به زبان دیگر وقف دمیده شدن روح حیات، معنا و اخلاق به زندگانیست.
جامعه‌ اخلاقی و پویا در گرو همبستگی و همدلی مردم به یکدیگر است.
فرهنگ وقف در نهادینه سازی این دو فضیلت نقش بسزایی دارد.
برخی افراد جامعه که مشکلات مادی و اقتصادی گریبان‌گیر آن‌ها شده و در برابر آن‌ها احساس یأس و عجز می کنند، از اینکه می‌بینند کسانی با وقف اموال خویش درصدد یاری رساندن و حل مشکلات هم نوع خود هستند، در می‌یابند که نزد دیگران ارزشمند بوده و به دید احترام به آن‌ها می‌نگرند و این مهم خود موجب همبستگی و همدلی و الفت میان اقشار مختلف جامعه می‌شود.
با تأمل پیرامون این مسائل می‌توان دریافت که فرهنگ وقف در ایجاد فضائل اخلاقی و احیای جامعه اخلاقی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
شایسته است همگان در راستای نهادینه سازی این فرهنگ تمدن ساخت به سهم خود گامی برداشته تا علاوه بر خدمات فراوان وقف، شاهد رشد و تعالی اخلاق حسنه در جامعه خویش باشیم.