«تعامل میان پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنرها» در آستانه انتشار
کتاب «تعامل میان پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنرها» توسط پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «تعامل میان پدیدارشناسی، علوم اجتماعی و هنرها» نوشته مایکل باربِر و یوخن درهر با ترجمه زهرا عبدالله به زودی از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر می‌شود.
کتاب حاضر مجموعه‌ای است از مقالات ارائه‌شده در کنفرانس بین‌المللی و میان‌رشته‌ای «پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنرها» که به موضوع ارتباط نگرشی هستی‌شناسانه و فلسفی، و بینشی علمی‌اجتماعی با قابلیّت خاصِ تحلیل پدیدۀ هنر پرداخته‌اند.
رویکرد پدیدارشناسانه، به دلیل تأمل آن بر تصاویر ذهنیِ روشنِ خودآگاهی و همچنین بر ساختارهای عینی نظیر زیباشناسی، ارتباط، معنا، قلمروهای محدود معنا، موسیقی و ادبیات، غور در دیدگاه ذهنی هنرمندان و مفسّرین را میسّر می‌سازد چراکه تمامی ساختارهای مزبور به نوعی، به کار تحلیل دقیق و اساساً فلسفی می‌آیند که پدیدارشناسی به آن شناخته شده است.
در مقابل، نگاه علوم‌اجتماعی معطوف به پیش‌زمینه‌های تجربی و تاریخی‌اجتماعیِ سه‌گانۀ هنرمند، مفسّر و اثر هنری است.
بخش نخست کتاب به ارتباط زیبایی‌شناسی و علوم‌اجتماعی پرداخته و مبانی نظری دیدگاه شوتز در باب هنر و اصول زیبایی‌شناسی پدیدارشناسانه از منظر اجتماعی را مورد کنکاش قرار میدهد.
در بخش‌های دوم تا چهارم که بیشتر جنبۀ موضوعی و خاص دارند، مصادیق بارز به کارگیری این اصول در تحلیل آثار هنری در حوزه‌های ادبیات، موسیقی، فیلم، و عکاسی از رهگذر تحلیل و نقد مطالعات شوتز در هر حوزه ارائه می‌شوند.
مؤلفین مقالات کتاب حاضر، ضمن نقد و بررسی آراء شوتز و پیروان مکتب او، برهمکنشی حوزه‌های پدیدارشناسی، جامعه‌شناسی و هنرها را مورد بحث و تبادل نظر قرار داده‌اند.
در واقع، اهتمام این نویسندگان اثبات این مدعاست که تحلیل فرایندهای تولید، دریافت و تفسیر آثار هنری مستلزم در نظر گرفتن دیدگاه‌های ذهنی و عینی مؤلف و مخاطب است.
مؤلفین مقالات با در دست داشتن دو امکان پدیدارشناسی؛ فرصت توصیف زیست‌جهان مرکزیت‌یافتۀ ذهنی کنشگر (هنرمند یا مخاطب) و همچنین ساختارهای ابژکتیو ادبیات، موسیقی و به طور کلی حوزۀ زیباشناسی و نیز نقش علوم‌اجتماعی در بازسازی ساختار تاریخی‌اجتماعیِ درگیر در خلق و دریافت اثر هنری، چارچوبی نوین برای تحلیل آثار هنری در حوزه‌های ادبیات، موسیقی، عکاسی، فیلم و هنرهای تجسمی فراهم آورده‌اند.
در این راستا، تفسیر خلاقانه‌ای از برخی آثار برجسته در این شاخه‌ها ارائه‌شده و تعامل پدیدارشناسی، علوم‌اجتماعی و هنر در درک و تبیین این برآوردهای نظری، مورد بررسی قرار گرفته است.
اهمیت کتاب برای خوانندۀ ایرانی، علاوه بر آشنایی با دیدگاه‌های شوتز، فرصتی است که برای آشنایی وی با شیوۀ تحقیق در آثار هنری با رویکرد فلسفی پدیدارشناسانه بر اساس مبانی جامعه‌شناسی فراهم می‌شود.
کتاب حاضر پویایی دیدگاه پدیدارشناسانۀ آلفرد شوتز و نقش به‌سزای آن را در درک شایستۀ زیباشناسی، علوم‌اجتماعی، پدیدارشناسی و فصل مشترک آن‌ها در ارتباط با حوزه‌های خاصی نظیر ادبیات، موسیقی و هنرهای بصری آشکار می‌سازد.
همچنین، چنان‌که از این نوشتار برمی‌آید، محقّقین پیشکسوت و جوان در رشته‌های گوناگون و از ملّیت‌های مختلف، چارچوب مطالعاتی شوتز را برای تحلیل هنر مناسب یافته‌اند.
در واقع این کتاب، جامع‌ترین متن موجود در زمینۀ چارچوب ارائه‌شده توسّط شوتز در رابطۀ میان پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی و هنرها است.
این اثر با ترکیب دو حوزۀ پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی، چارچوبی بدیع برای تحلیل پدیدۀ هنری مهیّا ساخته و امکان تفسیری خلاقانه از گسترۀ آثار و اشکال هنری متمایز و همچنین درک ملاحظات نظری در همبستگی هنرها، پدیدارشناسی و علوم‌اجتماعی را فراهم می‌سازد.
