ادغام موسسات وزارت ارشاد طی ۴ ماه/تامین ارز واردات ۳۴هزار تن کاغذ
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگوی تفصیلی با مهر از اذغام موسسات تابع وزارت ارشاد طی ۴ ماه آتی و نیز تامین ارز وارداتی ۳۴ هزار تن کاغذ خبر داد.
خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: حمید نورشمسی- محمد صابری
سه سال از حضور سیدعابس صالحی در طبقه چهارم ساختمان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مسند وزارت می‌گذرد و هفت سال از حضور مدیریتی او در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
صالحی در این مدت به گواه موافقا و مخالفان در زمره نجیب‌ترین وزیر و مدیر فرهنگی ارشد این وزارخانه در سال‌های دور و نزدیک بوده است.
وزیر ۵۵ ساله فرهنگ و ارشاد اسلامی که دارای مدرک دکتری فلسفه نیز هست از شاگردان غلامحسین ابراهیمی دینانی، علامه حسن‌زاده آملی و حجت‌الاسلام یحی انصاری شیرازی به شمار می‌رود و در کنار تحصیلات حوزوی بخش زیادی از فعالیت‌هایش در حوزه روزنامه‌نگاری در حوزه علمیه بوده است.
صالحی همواره مدیر و وزیری دور از حاشیه بوده است هرچند که همین دوری و نیز فشار افکار عمومی و رسانه‌ها برای موضع‌گیری در باره برخی مسائل در نهایت او را نیز به حاشیه وارد کرده است که تازه‌ترینش واکنش او به استفتاء دو نفر از مراجع تقلید درباره ساخت اثری سینمایی با موضوع شمس تبریزی و مولانا بوده است.
صالحی در سال‌های اخیر جدای از سخنرانی‌ها و مصاحبه‌هایش در حاشیه هیات دولت و نشست‌های خبری در بازدیدهای استانی، رسانه اجتماعی توئیتر را به عنوان رسانه اصلی برای ارتباط گیری انتخاب کرده است و بسیاری از مطالب و توئیت‌های او که بیشتر نیز جنبه فرهنگی دارد در فضای خبری کشور بازتاب‌های مختلفی داشته است.
صالحی با وجود دوری نسبی‌اش از اظهارنظرهای بلند و مفصل درباره حوزه‌کاری خود به تناسب و اقتضاء شرایط در زمره وزرای پاسخگوی کابینه نیز بوده است.
او در سال‌های اخیر در کنار جنجال‌های همیشگی عرصه سینما و تئاتر و موسیقی که کم نیستند مسئولیت ساماندهی به واردات کاغذ برای روزنامه‌ها و مطبوعات نیز شد و این بار سنگین و پرحاشیه را در وزارتخانه آرام میدان بهارستان بر زمین نشانده است.
خبرگزاری مهر به مناسبت سومین سال حضور وی در مسند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به منظور بررسی کارنامه کاری او در این مقام با سید عباس صالحی به گفتگو نشست.
گفتگویی یکساعته و صمیمی که در آن به تناسب وقت برخی از مهمترین مسائل مرتبط با این وزارتخانه در آن به بحث گذاشته شد.
در ادامه بخش نخست از این مصاحبه را می‌خوانید:
جناب آقای صالحی ممنونیم از وقتی که برای این مصاحبه در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده‌اید.
نزدیک به نه ماه از انتشار بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی توسط مقام معظم رهبری می‌گذرد.
یکی از مهمترین نکاتی که در این بیانیه مد نظر معظم له بود لزوم حضور نیروهای جوان در بدنه مدیریتی کشور و تداوم حرکت رو به جلوی انقلاب اسلامی به واسطه نیروهای جوان و انقلابی بوده است.
از همین زاویه بفرمایید که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بدنه مدیریتی خود و در انتصابات تا چه اندازه به این مساله پایبند بوده است؟
بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب اسلامی از سویی به ظرفیت‌های شکل گرفته در انقلاب اسلامی طی چهل سال اخیر اشاره داشتو از سوی دیگر به ظرفیت‌های پیش روی انقلاب اسلامی در ادامه مسیر آن توجه داشت.
در هر دو بخش از این موضوع، حوزه فرهنگ و رسانه و هنر نقش و جایگاه قابل توجهی داشته است.
حوزه فرهنگ در چهل ساله ابتدایی انقلاب اسلامی کانون جوان‌گرایی در کشور بوده است و ظرفیت‌های خوبی در چهل سال اخیر در کشور از منظر کیفیت و کمیت ایجاد کرده است که این اتفاق اصلا قابل مقایسه با قبل از انقلاب اسلامی نیست.
بخش زیادی از حرکت انقلاب اسلامی در چهل سال اخیر توسط جوانان شکل گرفته و رسیدن به نقطه آغاز گام دوم نیز حاصل فعالیت و تلاش همین جوانان بوده است.
اگر گام دوم انقلاب اسلامی را هم به عنوان گام تمدن‌سازی اسلامی نگاه کنیم که به نظرم جوهر پیام رهبر انقلاب در آن است، فرهنگ و هنر کانون و هسته اصلی تمدن‌سازی اسلامی به شمار می‌رود.
تمدن اسلامی بر خلاف پاره‌ای از تمدن‌های کهن به فرهنگ و هنر به عنوان هسته اصلی خود نگاه کرده و می‌کند.
با این وصف فرهنگ و هنر نیز از اهمیت ویژه‌ای در گام دوم پیدا می‌کند و لزوم اینکه چطور ا ظرفیت‌های ایجاد شده در چها دهه اول انقلاب اسلامی در دوران جدید آن نیز بهره ببریم.
با این نگاه برش‌هایی که از گام دوم انقلاب متوجه ما شده است نشان می‌دهد که حرکت‌هایی که از سوی جوانان در حوزه فرهنگ و هنر شکل گرفته است باید بیشتر و بهتر شناسایی شود و مورد حمایت مستمر قرار بگیرد.
خوشبختانه یکی از ویژگی‌های چهل سال اول انقلاب آمایش عدالت‌طلبانه آن بوده است و ما در کنار افزایش تعداد و کیفیت، شاهد رشد عدالت آمایشی در حوزه فرهنگ و هنر هستیم و همین مساله کمک می‌کند تا هسته تمدن‌ساز اسلامی متکی به نسل جوان را محل ظهور و برو اتفاقات تازه‌تری ببینیم.
آنچه محل توجه ماست و در وزارت ارشاد نیز برنامه‌ها با نگاه به آن در حال تنطیم است، این مساله است که در همه حوزه‌های فرهنگ، جوانان و حرکت‌های پویای آنها مورد حمایت ویژه قرار بگیرد.
مثلا همین جشنواره موسیقی و یا هنرهای تجسمی و نمایسی جوان و یا حرکت‌های موجود در فرهنگ مکتوب این را نشان می‌دهد.
ما متناسب با شناختی که معاونت‌هایمان از حرکت‌های جوانانه پیدا کرده‌اند که کم هم نیست، آنها را مورد حمایت‌های سازمانی و فراسازمانی قرار می‌دهند.
ثقل حرکت ما در دهه اول گام دوم بر این مبنا این بوده و هست که حرکت‌های جوان را مورد حمایت بیشتری قرار دهیم و این مساله را به سازمان اداری خودمان نیز سوق خواهیم داد.
کشور ما در سال ۱۳۹۸ وضعیت ویژه‌ای را از منظر اقتصادی سپری می‌کند.
وضعیت بودجه‌ای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این موقعیت خاص به چه شکلی بوده است و تا چه اندازه وعده‌های بودجه‌ای دولت درباره حوزه فرهنگ و هنر تحقق پیدا کرده است؟
شرایط عمومی کشور همانطور که گفتید شرایط خاصی است و حوزه فرهنگ و هنر نیز از منظر بودجه همیشه در یک وضعیت حداقلی به سر می‌برده است.
درباره هزینه‌های جاری وزارتخانه در شش ماه اول ۳۳ درصد از درخواست‌هایمان تامین شده و در حوزه کمک‌ها و یارانه‌ها نیز سازمان برنامه در شش ماه ابتدایی امسال ۱۳ درصد از درخواست ما را تامین کرده است که البته از همین مقدار هم تنها ۸ درصد آن را خزانه داده است و باقیش هنوز از سوی خزانه تامین نشده است
و شما این پرداخت را منصفانه می‌دانید؟
ما شرایط کشور را درک می‌کنیم اما همیشه گفتگوی ما با دوستان بودجه‌ای دولت این است که مجموعه‌هایی که منابع حداقلی دارند در شرایطی مانند الان، بیشترین فشار را متحمل و به بخش‌های خود منتقل می‌کنند.
به ویژه مجموعه‌هایی که درآمد مستقل ندارند و نمی‌توانند با اتکا به آن به مشکلات مالی‌شان کمکی کنند.
خدمات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خدماتی رایگان است و منبعی برای درآمد آن نیست و در نتیجه منبع مالی آن تنها بودجه است و وقتی این موضوع محدود شود فشار مضاعفی به آن وارد می‌شود.
ما مشکلات و فشارهای وارده به این دوستان را درک می‌کنیم اما انتظار داریم نگاه آنها نیز به موضوع فرهنگ و هنر تغیر کند و فشار وارده به این بخش را بیشتر درک کنند.
ما در سه ماه اول امسال هیچ مبلغی از خزانه نگرفتیم و در سه ماه دوم را نیز که عرض کردم به چه شرحی دریافتی داشته‌ایم.
امیدوارم دوستان این فشار مضاعف را درک کنند و برای اهالی فرهنگ و هنر بیشتر مساعدت کنند.
جناب صالحی در ماه‌های اخیر اظهارنظرهای متفاوتی درباره موضوع ادغام و اصلاح ساختار موسسات معاونت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شده است.
در همین اثنا حتی معاون فرهنگی شما نیز در مصاحبه‌ای اعلام داشتند که شخص شما نیز نمی‌توانید حتی درباره انحلال و یا تغییر ساختار برخی از این موسسات حرف آخر را بزنید و سازوکارهای مختلفی باید طی شود.
می‌خواستم بدانیم عزم شما برای این تغییرات چقدر جزم است و چه برنامه‌ای برای این مهم تدارک دیده‌اید؟
به ویژه اینکه به نظر هم می‌رسد که همه معاونت‌ها نیز با یک عدالت یکسان در این ادغام‌ها عمل نکرده‌اند
در حوزه سازماندهی ساختارهای موسسات مرتبط باید چند نکته باید عرض کنم.
نخست اینکه اصل بر این نیست که این موسسات در نقطه تاسیس‌شان ضروری نبوده‌اند.
نکته دوم اینکه هدف از این رویکرد تازه هم این نیست که خدمات این موسسات در برهه‌هایی نادیده گرفته شود.
ما با یک سری مجموعه ناکارآمد روبرو نیستیم که بخواهیم آنها را حذف و یا ادغام کنیم اما همانطور که مطلع هستید و در این باره صحبت شده است ما با نگاه اصلاح و نوسازی قدم در مسیر اصلاح ساختاری و ادغام موسسات تابع خود گذاشته‌ایم.
قطعا در این راه خدمات مفید این مجموعه‌ها کم نمی‌شوند، نیروهای این مجموعه‌های دچار دغدغه امنیت و معیشت نمی‌شوند و نیروهای کارآمد این موسسات را از دست نمی‌دهیم.
تجربه‌های آنها بسیار گرانقیمت است و هیچ مسولی حق ندارد به سادگی آنها را از دست بدهد.
با این همه این بازسازی هم بر پایه اصولی شکل گرفته است.
خدمات برخی از این موسسات همپوشانی‌هایی دارند که ممکن است ابتدا به ساکن در آنها نبوده است و در ادامه راه شکل گرفته باشد.
این مساله علی القاعده باید رفع شود.
از سوی دیگر برخی از وظایف و کارکردهای موسسات در دوره‌ای لازم بوده و حالا دیگر ضرورت ندارد بخش دولتی آن را ادامه دهد و می‌توان به بخش خصوصی و مردم نهاد برای اداره واسپاری‌شان کرد.
گاهی لازم است کاری را بخشی شروع کند اما لازم نیست همیشه تا انتها خودش آن را ادامه دهد.
در نتیجه خدمات و کارکردهای غیرضرور و غیراولویت دار آنها را می‌شود حذف کرد.
نکته بعدی در این ساماندهی هم چابک‌سازی ساختاری است.
برخی از این موسسات به دلیل اینکه از سوی سازمان اداری و استخدامی مصوبه‌ای نداشته‌اند، برای خود ساختاری شکل داده‌اند و معاونت‌هایی درست کرده‌اند که خود آن هم هزینه‌ساز است و هم در کارکردها اختلال ایجاد می‌کند.
ما با این نگاه این موضوع را در دستور کار قرار داده‌ایم.
و قرار است این دستور کار چطور محقق شود؟
ما چند مرحله برای آن در نظر گرفته‌ایم.
در مرحله اول هر معاونت این بحث را به طور کارشناسی پیش برده است.
تاکید کردیم که آنها مشورت‌های همه جانبه‌ای بگیرند برای این مساله و حتی با مدیران قبلی نیز به لحاظ آشنایی با خط قرمزهای موجود صحبت کنند تا چیزی فوت نشود و از همه امور صیانت شود.
در معاونت فرهنگی در یک هم‌اندیشی حتی برخی از وزرای قبلی ارشاد و معاونین قبلی فرهنگی را درگیر این مساله کرده بودند.
مرحله دوم بخش فرامعاونتی است که چندین نفر از خارج از معاونت‌ها به شکل کارگروهی گرد هم می‌آیند و درباره این اتفاقات بحث می‌کنند و مرحبه سوم و نهایی تصویب در شورای معاونان است.
در حال حاضر مرحله اول در تمام معاونت‌ها یا تمام شده و یا نزدیک به تمام شدن است.
کار سختی است اما سعی شده با یک اجماع سازی آن را پیش ببریم
برای این موضوع و تحقق کاملش چقدر زمان مد نظر دارید؟
امیدواریم اگر به همین شکل فعلی راه طی شود در حداکثر چهار ماه آینده به پایان راه برسد.
اینکه در هر معاونت چه تعداد سازمان ادغام و چند سازمان تازه ایجاد شود تصمیم خود معاونت‌های شماست؟
خیر.
اصول اولیه‌ای بر این کار حاکم است.
معاونت‌هایی که زیر سه موسسه داشتند در یک موسسه باید تجمیعشان کنند و معاونت‌هایی که بین سه تا شش موسسه داشته‌اند باید در دو موسسه تازه ادغامشان کنند.
البته این حرف‌ها وحی منزل نیست و ممکن است بعد در مرحله نهایی به این برسیم که در یک معاونت با استدالالی قوی از یک موسسه به دو موسسه برسیم.
اینها در بخش‌های بعدی خودش را نشان می‌دهد.
جناب صالحی کمی هم درباره موضوع کاغذ صحبت کنیم.
بعد از بازدید اخیر رهبر انقلاب اسلامی از نمایشگاه کتاب موضوع حضور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بحث کاغذ جدی‌تر شد و حتی دیداری میان شما و وزیر صنعت و معدن و تجارت شکل گرفت.
در این مدت از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جداول ساماندهی توزیع کاغذ منتشر شده و به کرات در آن دیده شده که موسساتی و افرادی وجود دارند که از سال ۱۳۹۷ و با تایید وزارت فرهگ و ارشاد اسلامی و صنعت با وجود تامین و خرید ارز دولتی هنوز کاغذی از گمرک ترخیص نکرده‌اند و این به معنای آشفتگی در این بازار است.
با این حساب شما هنوز از حضورتان در این بازار دفاع می‌کنید؟
خیلی وقت‌ها تصمیم‌ها بین بد و بدتر است و نه بین خوب و خوب‌تر.
وقتی بازار دچار تلاطم و چند نرخی بودن است کار سخت می‌شود.
وقتی بازار کاغذ تک نرخی بود همه چیز روی روال بود.
از سال ۹۲ تا ۹۶ ثبات نسبی بر بازار حاکم بود و ما با همین نکاه تا نیمه دوم سال ۹۷ به موضوع کاغذ نگاه کرده و به آن ورودی نداشتیم.
بسیاری از کاغذهای وارداتی تا این تاریخ نیز خارج از مسیر تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.
آنچه در شش ماهه دوم سال گذشته در مسیر تایید ما برای واردات قرار گرفت، ساز و کاری قابل دفاع داشت.
در این زمینه باید چند نکته را مورد توجه قرار دهیم
نخست اینکه دو نگاه به کاغذ حوزه نشر ومطبوعات وجو داشت.
یکی اینکه این محصول برود در بازار آزاد و از حمایت دولتی خارج شود.
آنچه در سال ۹۸ از سوی معاون اول رئیس جمهور جمع‌بندی شد این بود که کاغذ این دو بخش تا زمانی که رقم حمایتی از کالاهای اساسی داریم، ضرورت دارد مورد حمایت در این دسته قرار بگیرد.
با این کار از سویی ما این پیام را به جامعه می‌دهیم که حوزه فرهنگ مورد حمایت ماست.
برای حاکمیت خوب نبود که پیام بدهد برای حوزه فرهنگی مردم جایگاهی قائل نیست.
از سوی دیگر در فضای مطبوعات و نشر کشور این پیام را می‌داد که آنها و اقتصادشان مورد توجه هستند.
دولت با این همه تمایل زیادی داشت که کاغذ در فضای عمومی و بدون یارانه توزیع شود.
حضور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این بازار باعث شد ما سخنگوی آن دو پیام در دولت باشیم و این نگاه در هیات دولت تثبیت شود.
اگر این نگاه نمی‌بود مجموعه نگاه این بود که کاغذ به طور کلی از سبد کالاهای اساسی حذف شود.
تاثیر دوم حضور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این بازار نیز این بود امسال ۸۰ هزار تن کاغذ یارانه‌ای برای حوزه فرهنگ اجازه واردات پیدا کند.
دو ماهی هم برای طی مسیر بروکراسی کار طی کردیم.
الان حدود ۳۴۳۰۰ تن کاغذ تامین ارز شده که البته همه‌اش خرید ارز نشده و حدود دو ماه هم وارداتش طول می‌کشد.
فضای حوزه نشر و مطبوعات هم در حال حاضر با این اقدامات به نقطه تقریبا آرام و کاهش التهابات رسیده است و این نظارت عمومی و فراسازمانی را در این حوزه پدید آمده می‌بینیم.
حس ما این است که از دوره التهاب شدید به دوره کاهش التهاب رسیده‌ایم.
ما هم کنترل‌های خودمان را در این زمینه داریم و در کل به نظرم این اقدامات تاثیرا مثبتی در بازار داشته است و اگر این اقدامات نبود الان التهابات بیشتر بود
از تعامل بخش خصوصی با خودتان در این زمینه رضایت دارید؟
برخی معتقدند از حس نیت شما در این زمینه توسط بخش خصوصی سو استفاده شده است
در این دوره ما نوع نگاه این است که هم اعتماد می‌کنیم و هم نظارت.
اگر حس کنیم بخشی از عناصر فعال در حوزه واردات ار اعتماد ما سو استفاده کرده‌اند برخورد نظارتی هم می‌کنیم.
سعی کردیم به تجربه‌های کاری افراد توجه کنیم.
می‌دانیم که برخی در شش ماه اول سال ۹۷ به اسم واردات و با دریافت کارت بازرگانی سودجویی کردند و اختلال در بازار ایجاد کردند.
ما مسیر را بردیم به سمت اینکه افرادی که می‌شود به آنها اعتماد کرد را وارد بازار کنیم.
با این همه ما جلسات مستمر با تعزیرات حکومتی داریم و در هر مرحله‌ای که حس کنیم اخلالی از سوی بخش خصوصی انجام شده است اقدامات لازم انجام خواهد شد.
