زمانیکه خدا فرمان به برخورد شدید و قاطع با دشمنان می‌دهد/ فلسفه جهاد در اسلام

خداوند در آیه ۴ سوره مبارکه محمد به موضوع برخورد قاطع و شدید با دشمن اشاره و ضمن دستور به قتال دشمن در میدان جنگ این را امتحانی برای مؤمنان می‌داند.
خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت‌های دینی: خداوند در آیه ۴ سوره مبارکه محمد به موضوع برخورد قاطع و شدید با دشمن البته در میدان نبرد اشاره می‌کند تا این آیه اتمام حجتی باشد برای مسلمانان که اگر کارشان با کفار به نزاع و جنگ منجر شد در مقابله شدید با آنها تردید نکنند.
خداوند در این آیه مسلمانان را امر می‌کند که کفار را گردن بزنید، البته خطاب خداوند برای میدان جنگ است و تفسیر برخی افراد از این آیه که باید دشمنان را در هر حالتی کشت غلط است.
سپس می‌فرماید: بسیاری از آنها را بکشید و از آنها اسیر بگیرید و البته آنها را پس از گرفتن عوض و یا خسارت با منت آزادشان کنید.
به این آیه توجه کنید
فَإِذَا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُواْ فَضَرْبَ الرِّقَابِ حَتَّى‏ إذَآ أَثْخَنتُمُوهُمْ فَشُدُّواْ الْوَثَاقَ فَإِمَّا مَنّاً بَعْدُ وَإِمَّا فِدَآءً حَتَّى‏ تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزَارَهَا ذَلِکَ وَلَوْ یَشَآءُ اللَّهُ لَاْنتَصَرَ مِنْهُمْ وَلَکِن لِّیَبْلُوَاْ بَعْضَکُم بِبَعْضٍ وَالَّذِینَ قُتِلُواْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ فَلَن یُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ‏
ترجمه
هنگامی که (در میدان جنگ) با کافران روبرو شدید، گردن‌هایشان را به شدت بزنید تا آنگاه که بسیاری از آنان را با سختی و غلظت از پای درآورید، در این هنگام (از دشمن اسیر بگیرید) و آنان را محکم ببندید، (پس از اسیر گرفتن) یا بر آنان منت نهید (و آزادشان کنید)، یا از آنان (در برابر آزاد کردنشان) فدیه و عوض بگیرید تا آنجا که جنگ بارهای سنگینش را بر زمین نهد.
این است (فرمان خدا) و اگر خدا می‌خواست (خود بدون فرمان جنگ) از آنان انتقام می‌گرفت (ولی به جنگ فرمان داد) تا برخی از شما را به وسیله برخی دیگر بیازماید و کسانی که در راه خدا به شهادت رسیده‌اند خدا هرگز اعمالشان را باطل و تباه نمی‌کند.
خداوند در این آیه جنگ و مقابله با دشمنان را آزمایشی برای مؤمنان مطرح می‌کند تا دربرابر زورگویی‌ها گردن کج نکنند و بدانند که قدرت مطلق از آن خدا است و او اگر بخواهد با گوشه چشمی همه دشمنان را نابود می‌کند.
پس هنگام جهاد باید به تکلیف عمل کرد و نتیجه را به خدا واگذار کرد و برنده کسی است که از فرمان خدا اطاعت کند.
فلسفه جهاد در اسلام
در ابتدا باید بگوییم که فلسفه جهاد در اسلام چیست؟
الف) براى دفاع از خود یا دیگر مظلومان.
«اُذن للذّین یقاتلون بانهم ظلموا»(حج، ۳۹)، «کما یقاتلونکم کافّة»(توبه، ۳۶)
ب) به جهت برانداختن فساد و فتنه.
«قاتلوهم حتّى لاتکون فتنة»(بقره، ۱۹۳)
ج) براى حفظ مراکز توحیدى.
«لو لادفع اللّه النّاس بعضهم ببعض لهدّمت صوامع و بیع»(حج، ۴۰)
د) براى دفاع از احکام و حدود الهى.
«قاتلوا الّذین لایؤمنون باللّه و لا بالیوم الاخر و لا یحرّمون ما حرّم اللّه و رسوله و لایدینون دین الحق»(توبه، ۲۹)
این آیه نتیجه‏‌گیرى از سه آیه قبل است که مؤمن و کافر را وصف مى‏‌کند، گویا فرموده: وقتى مؤمنین اهل حق باشند و خدا آن انعام‌ها را به ایشان بدهد و کفار، اهل باطل باشند و خدا اعمالشان را خنثى و گمراه کند، پس مؤمنین باید در هنگام برخورد با صف کفار با ایشان قتال کنند و اسیر بگیرند تا حق که هدف مؤمنین است زنده شود و زمین از لوث باطلى که مسیر کفار است پاک شود.
پس مراد از «لقاء» در جمله «فَإِذا لَقِیتُمُ الَّذِینَ کَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقابِ» برخورد با کفار در جنگ است.
قتال دشمن فقط در میدان جنگ
آیه ۴ سوره مبارکه محمد مربوط به میدان نبرد است، یعنى در صحنه‏ جنگ که کافران در برابر شما ایستاده‏‌اند و قصد از میان برداشتن شما را دارند، شما با قاطعیّت و صلابت بجنگید و آنان را بکشید و پس از غلبه کامل بر آنان و اطمینان از درهم شکستن قواى دشمن، اسیر بگیرید و پس از پایان جنگ، هرگونه که رهبر اسلامى مصلحت دانست، در قبال گرفتن عوض یا بدون آن، اسیران را آزاد کنید.
البته برخى که گمان کرده‏‌اند آیه مى‏‌گوید: هر کافرى را هرکجا یافتید بکشید و به واژه «حرب» به معناى جنگ و مسئله اسارت که در جنگ پیش مى‏‌آید، توجّه نکرده‏‌اند.
شهید از منظر پیامبر (ص)
از پیامبر صلى الله علیه و آله سؤال شد که شهید در راه خدا کیست؟
آیا کسى که با انگیزه به رخ کشیدن شجاعت خود و یا به خاطر تعصّبات خانوادگى و قومى و یا از روى ریا و خودنمایى جنگیده و جان خود را از دست داده، شهید است؟
حضرت فرمودند: «مَن قاتل لتکون کلمة اللّه هى العلیا فهو فى سبیل اللّه»(تفسیر فرقان) شهید، کسى است که براى اعتلاى راه خدا جنگیده باشد.
منبع تفاسیر نور و المیزان
انتهای پیام/