سنگری: برای انتقال عاشورا به نسل آینده کم‌کاریم/ هیچ اثری به زبان‌های دیگر ترجمه نشده
دبیر علمی سومین دوره کتاب سال عاشورا ضمن اشاره به شناسایی و بررسی آثار این دوره گفت: برای انتقال عاشورا به نسل آینده کم کاری می‌کنیم و این مسئله از تعداد آثاری که در این حوزه تألیف شده نمایان است.
دبیر علمی سومین دوره کتاب سال عاشورا ضمن اشاره به شناسایی و بررسی آثار این دوره گفت: برای انتقال عاشورا به نسل آینده کم کاری می‌کنیم و این مسئله از تعداد آثاری که در این حوزه تألیف شده نمایان است.
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، نشست خبری سومین دوره کتاب سال عاشورا صبح امروز با حضور محمدرضا سنگری دبیر علمی سومین دوره کتاب سال عاشورا و علی عظیمی رئیس هیأت مدیره بنیاد دعبل خزایی در دفتر این بنیاد برگزار شد.
بر اساس این گزارش سنگری با اشاره به اینکه عاشورا حادثه‌ای عظیم و مستندترین تکیه‌گاه برای امروز و فردا و همه دوره‌های حیات‌مان است، ابراز داشت: عاشورا تنها برای دیروز نیست، برای امروز هم نیست بلکه برای فردا هم است و همه فرداهای ما زیر چتر این موضوع است.
وی گفت: برخلاف همه رویدادهای تاریخی که از زمان وقوع رنگ می‌بازند، و تنها پژوهشگران آن را تحلیل می‌کنند عاشورا به لحاظ کیفی و کمی با زیرمجموعه‌های محرم و نهضت اباعبدالله، دامن گستر است و هرچه پیش می‌رویم با جان انسان ارتباط عمیق‌تری می‌یابد.
دبیر علمی سومین دوره کتاب سال عاشورا با بیان اینکه ۵۰ سال پیش حرکت‌های جهان با پرچم سرخ مارکسیستی نمایان بود اما امروز پرچمی برافراشته می‌شود که نقش آن هیهات من الذله است، گفت: این پرچم نشان می‌دهد کربلا و محرم پویاست.برای پرداخت به این مسئله گرچه در جریان انتخاب کتاب‌ها هرمجموعه و نهادی گوشه چشمی دارند اما مجموعه بنیاد دعبل مستقلاً آثار مکتوب (کتب) را مورد توجه قرار داد، از این رو از سال ۱۳۹۴ با برپایی دوره اول کتاب سال عاشورا را آغاز کرد.
برای دوره اول آثاری که در فاصله سال‌های ۹۰ تا۹۳ منتشر شده بود بررسی شد.
سنگری آثار دوره اول را ۵۳۷ اثر دانست و ضمن اشاره به شناسایی و بررسی آنها تصریح کرد: این عدد نشان می‌دهد معدل هرسال حدود ۱۳۵ عنوان است که در ۱۸ رشته مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت ۲۰ اثر انتخاب شد.
این شاعر و پژوهشگر دوره اول را در بخش فرهنگ و تاریخ پربارتر دانست و با اشاره به دوره دوم تصریح کرد: سال ۹۶ ما دومین دوره را آغاز کردیم و با توجه به اینکه جایزه کتاب سال عاشورا دو سالانه است ۳۴۳ اثر را در ۱۹ رشته بررسی کردیم یعنی معدل هر سال ۱۷۲ اثر می‌شود که نشان تعالی، نسبت به دوره قبل دارد و در نهایت ۱۸ اثر انتخاب شدند که پژوهش فرهنگی با ۶۹ عنوان بیشترین اثر را به خود اختصاص داد.
وی شاخه‌های فرهنگ و تاریخ، ادبیات و ترجمه، هنر و کودک و نوجوان را از بخش‌های مختلف دانست و ضمن اشاره به دوره سوم اضافه کرد: در مهر ۱۳۹۶ دبیرخانه دوره سوم فعال شد و پس از آن شورای سیاست گذاری در اردیبهشت ۹۷ تشکیل شد و در ادامه نیز فراخوان در بهمن ۱۳۹۷ منتشر شد.
اما ما از اسفند ۹۶ تا پایان اردیبهشت ۹۸ شروع به جمع‌آوری آثار کردیم.
دبیر علمی سومین دوره کتاب سال عاشورا نحوه گردآوری آثار را این‌گونه تشریح کرد و گفت: ما به دو شیوه عمل کردیم.
اول ارسال نامه و تقاضا از مؤلفان و ناشران برای ارسال آثارشان و شیوه دوم با توجه به اینکه ممکن بود پاسخی از ناشر و مؤلف دریافت نشود دبیرخانه اقدام به خرید آثار کرد و با استفاده از فرصت نمایشگاه کتاب این آثار شناسایی و خریداری شدند.
سنگری گفت: در دوره سوم مجموعاً ۲۶۴ عنوان کتاب جمع‌آوری شد که محور آنها عاشورا، امام حسین (ع) و محرم بود.
بالاترین آمار در دوره سوم مربوط به بخش پژوهش‌های فرهنگی است و اگر این خط را طی سه دوره تعقیب کنیم در می‌یابیم پژوهش‌های فرهنگی طی سه دوره به لحاظ کمی برترین حوزه بوده است که افق درخشان و روشنی را فرا روی ما قرار می‌دهد زیرا نشان می‌دهد در حوزه عاشورا اولا کارهای جدی صورت گرفته و در ثانی جرات علمی در نقد وجود دارد ضمن اینکه حضور نسل جوان پژوهشگر را در حوزه عاشورا شاهد هستیم.
وی افزود: ۶۸ عنوان در این بخش شناسایی شد اما در بخش شعر ۵۲ عنوان، پژوهش‌های هنری ۱۹ عنوان مورد شناسایی و بررسی قرار گرفت و پایین‌ترین عنوان مربوط به بخش عکس و هنر خوشنویسی است و با توجه به اینکه ظرفیت برای کار عکس در اربعین ماه محرم و محافل وجود دارد اما متأسفانه در این زمینه ضعیف هستیم.
دبیر علمی سومین دوره کتاب سال عاشورا ضمن اشاره به اینکه برای انتقال عاشورا به نسل‌های آینده کم کاری می‌کنیم و این مسئله در حوزه شعر کودک با بررسی آثار مشخص شد،گفت: تأسف دیگر این است که در رشته ترجمه از زبان فارسی به زبان‌های دیگر هیچ اثری مشاهده نشد یعنی آثار ارزنده خود را به دیگر زبان‌ها ترجمه نمی‌کنیم.
سنگری در ادامه خاطرنشان کرد: ما در دبیرخانه این جشنواره پس از دریافت ۲۶۴ اثر و ارزیابی داوری آنها مرحله بعد را آغاز کردیم.
در ادامه ۳۵ داور دعوت شدند آن هم داورانی که عمدتا تجربه دوره‌های پیشین را داشتند.در واقع از خرداد ۹۸ داوری‌ها کلید زده شده و در بررسی اولیه ۱۴۰ عنوان از گردونه داوری خارج شد و در واقع ریزش اولیه صورت گرفت و ۱۳۰ اثر به مرحله دوم راه یافت.
در این مرحله ۸۶ اثر را حذف کردیم و ۴۴ اثر به عنوان نامزد به مرحله نهایی راه یافت ولی در حوزه عکس تجسمی و تصحیح با وجود راهیابی آثاری به مرحله دوم اما اثری شایسته تقدیر شناخت نشد و در نهایت داوری‌ها ما را به ۲۰ اثر رساند که در روز ۲۷ شهریور ماه ساعت ۱۶ مراسم اختتامیه را در سالن فردوسی برگزار خواهیم کرد.
وی توضیح داد: ما در جایزه کتاب عاشورا به چند مسئله توجه داریم.
اول شناسایی آثار دوم شناخت نویسندگان توانمند سوم نقد آثار چهارم کشف حفره‌ها و حوزه‌های کمتر مطالعه شده پنجم تشویق نویسندگان است.
اما در بخش کشف حفره‌ها و حوزه‌های کمتر مطالعه شده باید گفت در حوزه ادبیات، شعر کودک، عکاسی و خوشنویسی خلاء هایی داریم و این از جمع‌آوری آثار نمایان شد.
این پرسش مطرح است که چرا برای نسل‌های آینده تولید صورت نمی‌گیرد، چرا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات تربیت، آموزش و پرورش، انتشارات برهان مدرسه و سایر مجموعه‌هایی که در حوزه کودک و نوجوان فعالند به این مسئله توجه ندارند.
ما از حوزه علمیه می‌خواهیم برای خلق اثر گروهی تشکیل دهند تا مشخص شود چه باید کرد.
دبیر علمی سومین دوره کتاب سال عاشورا ادامه داد:ما در شیعه دو بال داریم.
دو عنصر یا دو سازه وجودی داریم که این دو پشتوانه بودن و شدن ماست .
یکی محبت که در روایات داریم اگر خدا اراده کند برای کسی خیر را در قلب او محبت حسین را می‌اندازد.
همان عشق یا به قول حافظ کشش.
پس ما نیازمند این دو هستیم.
کوشش و تلاش ما این است که در محبت و معرفت افزایی اهل بیت نقشی داشته باشیم.در واقع شیدایی و دانایی باید با هم باشند.
سنگری به بخش‌های مختلفی اشاره و در گزارشی گفت: ما آثار را در ۵ حوزه داوری کرده‌ایم.
فرهنگ و تاریخ، ادبیات، هنر، ترجمه و کودک و نوجوان.
اما در بخش فرهنگ و تاریخ که ۵ زیرشاخه دارد آثار در بخش مقتل تالیفی، تصحیح، پژوهش فرهنگی، حوزه پژوهش تاریخی و پژوهش اجتماعی بررسی شد.
اما در بخش ادبیات که شاخه جدید هیأت به آن اضافه شده بررسی‌هایی صورت گرفت.
از این رو زیرمجموعه ادبیات ۶ حوزه شعر، شعر هیأت، ادبیات داستانی، ادبیات غیرداستانی، ادبیات نمایشی و پژوهش ادبی آثار دسته بندی شدند.
از این رو ۲۰ اثر در بخش شعر هیأت و در بخش شعر نیز ۵۱ اثر شناسایی شد.
بخش هنر نیز با ۴ زیرمجموعه خوشنویسی، عکس، تجسمی و پژوهش هنری و بخش کودک نوجوان با زیرشاخه شعر کودک، داستان کودک و نوجوان و تصویرگری کتاب کودک و بخش ترجمه با زیرشاخه‌های از فارسی به دیگر زبان‌ها و از زبان‌های دیگر به فارسی بررسی‌ها انجام شد.که متاسفانه باید به شرمساری سر فرود آوریم چرا که در بخش از فارسی به دیگر زبان‌ها کاری انجام نشده است.
ولی ۱۵ اثر به زبان فارسی ترجمه شده که در این دوره دو اثر منتخب شدند.
این آثار نشان می‌دهند حفره‌ها کجا هستند.
امیدواریم در ارتباطی که با محافل علمی می‌گیریم در آینده آثار ممتاز را به آنها معرفی کنیم تا به زبان زنده دنیا ترجمه شوند.
وی در پاسخ به سؤال فارس در باره شعر هیأت که برای نخستین بار به سومین دوره کتاب سال عاشورا افزوده شده، گفت: داوری‌ها ما را به جایی رساند که شعری که ویژه هیأت گفته می‌شود با اشعار فاخر فارسی قابل قیاس نیست.
چرا که مخاطب مردم هستند و شاعر فرو می‌آید تا متناسب با مخاطب صحبت کند.
و یکی از بحث‌های علمی و جدی در بنیاد دعبل همین شعر هیأت بود.
نشست‌هایی هم برگزار شد که ماحصل آن کتاب شعر هیأت شد که توصیه می‌کنم برای آشنایی و تفاوت شعر هیأت با شعر رسمی این کتاب مطالعه شود.
ما برای نخستین بار این بخش را برگزار می‌کنیم و خوشبختانه در بخش تک اثر منتخب هم داریم.
سنگری گفت: در بخش فرهنگ و تاریخ ۶ اثر منتخب، در بخش مقتل یک اثر منتخب در بخش هنر خوشنویسی یک اثر منتخب، پژوهش هنری دو اثر منتخب، پژوهش تاریخی یک اثر منتخب، پژوهش اجتماعی ۴ اثر در بخش شعر هیأت یک اثر، در بخش شعر دو اثر، ادبیات داستانی یک اثر، ادبیات غیرداستانی یک اثر، ادبیات نمایشی دو اثر، پژوهش ادبی یک اثر، و در حوزه شعر کودک داستان کودک و تصویرگری کودک هر کدام یک اثر منتخب داریم و در حوزه ترجمه دو اثر که به فارسی ترجمه شده‌اند منتخب معرفی می‌شوند و مجموعا ۲۰ اثر برگزیده خواهیم داشت.
عظیمی رئیس هیأت مدیره بنیاد دعبل نیز در سخنانی کوتاه گفت: ما در بنیاد دعبل پس از ارائه ایده تا به امروز موفق به برگزاری سه دوره از کتاب سال شده‌ایم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود عاشورا را حرکت محوری در جامعه شیعه دانست که یک راهبرد شمرده می‌شود،؛ گفت: راهبرد آن محبت نام دارد.
با این راهبرد شیعه سیاست توسعه مبانی حقه خود را پیش گرفته چیزی که شاید در جای دیگر نبینیم و این مسئله ریشه جدی در کتاب و سنت دارد.
در واقع ریشه این راهبرد یعنی محبت ابتدا در قرآن و سپس در سنت بیان شده است.
رئیس هیأت مدیره بنیاد دعبل با بیان اینکه مکتب شیعه ولایی است، گفت: یکی از معانی ولایت دوستی است و دومین معنی آن نزدیکی و سومین آن سرپرستی است.
وی در پایان به پیاده روی اربعین اشاره کرد و با بیان اینکه در ماجرای اربعین استراتژی محبت اهل بیت را شاهد هستیم و این ماجرا در لبنان و سوریه اتفاق افتاده است گفت: پژوهش‌های فرهنگی در کتاب سال عاشورا بالاترین آثار را به خود اختصاص داده است.
این پژوهش‌ها محتوا را آماده می‌کند و پایه معرفت‌افزایی است و ما در بنیاد با بضاعت اندک در این محور حرکت می‌کنیم.
انتهای پیام/