رسم فراموش شده هیئت‌های عزاداری قزوین چیست؟

یک قزوین پژوه گفت: قزوین در ایام محرم آداب‌ و رسومی خاص داشت که بسیاری از آن‌ها با گذر زمان فراموش‌ شده است، یکی از این آیین‌ها دید و بازدید هیئت‌ها و عزاداری مشترک برای امام حسین (ع) بود که دیگر اجرا نمی‌شود.
علی‌اصغر یوسف گمرکچی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به آداب‌ورسوم قزوین در ایام محرم، تصریح کرد: استان قزوین آداب‌ورسوم مختلفی در ایام محرم دارد که برخی از آن‌ها به فراموشی سپرده‌شده است، درگذشته عید غدیر که به پایان می‌رسید شهر قزوین آماده ورود به ماه محرم می‌شد و رنگ محرم به خود می‌گرفت.
سیاهپوشان اولین مراسم رسمی قزوین در ماه محرم
وی افزود: جوان‌های هر محل مساجد محل را سیاه‌پوش می‌کردند و خودشان لباس سیاه می‌پوشیدند، همچنین علامت‌ها و طبق چراغ‌ها را نیز سیاه‌پوش می‌کردند، درواقع سیاه پوشان اولین مراسم رسمی قزوین در ماه محرم بود.
این قزوین پژوه تأکید کرد: یکی از مراسم‌های دیگر قزوین که با مرور زمان کمرنگ شده و به‌ندرت انجام می‌شود مراسم‌های دهه اول محرم است، از روز اول محرم دسته‌ها بعد از نماز عشا بیرون می‌آمدند و هیئت‌ها و مساجد قزوین به دیدار هم می‌رفتند، مثلاً مسجد راه چمن به بی‌بی شهربانو می‌رفت در این دیدار علامت‌های مسجد میزبان را به سمت جلو حرکت می‌دانند درواقع معتقد بودند علامت‌ها به هم سلام می‌دهند.
وی افزود: بعدازاین مراسم داخل مسجد یک ساعت به عزاداری می‌پرداختند و روضه‌خوانی توسط میزبان و مهمان انجام می‌شد و مهمان‌ها سینه‌زنی می‌کردند، سپس با چای و شربت از هیئت مهمان پذیرایی می‌شد، یکی از آداب دیگر این بود که موقع خداحافظی نوحه‌های خداحافظی می‌خواندند.
گمرکچی عنوان کرد: شب بعد هیئت میزبان به بازدید از هیئت مهمان می‌رفت، بازدید تا سه شب‌مانده به عاشورا اتفاق می‌افتاد و هرروز یک مسجد یا امامزاده انتخاب می‌شد، اما امروزه مجالس این‌چنینی تنها در آمنه خاتون، امامزاده علی، سلطان سید محمد و امامزاده حسین (ع) باقی‌مانده است و برخی از مساجد نیز هنوز بر این عهد پایبند هستند، می‌توان گفت این آیین از بین رفته و به‌ندرت دیده می‌شود.
شام غریبان با بیرق‌های نیمه‌افراشته
وی تصریح کرد: یکی دیگر از آیین‌های فراموش‌شده قزوین در ایام محرم، عزاداری عصر عاشورا یا همان شام غریبان است، اگرچه امروزه شام غریبان با روشن کردن شمع‌ها برگزار می‌شود اما درگذشته این‌چنین نبود و هیئت‌ها در غروب آفتاب قبل از اذان مغرب بیرون می‌آمدند.
این قزوین پژوه بیان کرد: علی‌رغم شب‌های دیگر در شام غریبان دیگر علامت، طبق و چراغ نمی‌آوردند بلکه دو بیرق سیاه نیمه‌افراشته افقی را به‌موازات یکدیگر قرار می‌دادند به‌طوری‌که پارچه‌ها به سمت جلو و چوب‌ها به سمت عقب بودند و هر بیرق را به‌صورت موازی و فاصله یک متری از هم حمل می‌کردند و نوحه‌سرایی می‌کردند.
وی تصریح کرد: در این مراسم طبل و شیپور می‌زدند و هیئت به دودسته تقسیم می‌شد یک دسته جلو بود و یک دسته عقب می‌ایستاد، هر دسته‌ای که نوبت نوحه‌خوانی‌اش بود می‌ایستاد و سینه می‌زدند و دسته دیگر می‌نشستند.
گمرکچی اظهار کرد: در این مراسم نوحه‌هایی از قبیل نوحه زیر خوانده می‌شد و دیگر مراسم رسمی نداشتیم تا روز اربعین که در آن روز نیز مردم قزوین به عزاداری می‌پرداختند.
شه بی‌کفن است امشب؛ عریان بدن است امشب/ انگشتر شاه دین، دست دشمن است امشب
فاطمه بیا بنگر، دشت کربلا بنگر، بی کفن حسین را، روی ریگ‌ها بنگر
تشییع پیکر شهدای 72 تن کربلا
وی با اشاره به آیین‌های پابرجا در قزوین بیان کرد: در قزوین آیین مخصوص تشییع شهدای کربلا را داریم که در هیچ شهری با آن برخورد نکردم، در این مراسم که روز سوم امام حسین (ع) برگزار می‌شود، زنان قزوینی به‌صورت نمادین پیکر 72 شهید کربلا را از امامزاده اسماعیل (ع) تا امامزاده حسین (ع) به دوش می‌کشند و آقایان در این مراسم دخالتی ندارند و زنان به تأسی از قوم بنی اسد این سوگواری را انجام می‌دهند.
انتهای پیام