14 آیین عاشورایی یزد در نوبت ثبت ملی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با اشاره به انتظار برای ثبت ۱۴ آیین مذهبی محرم استان یزد در فهرست آثار ملی، گفت: یزد قبل از برپایی چنین مراسماتی به طور گسترده در کشور دارای حسینیه و مراسمات مذهبی بوده است.
سید مصطفی فاطمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به ثبت 33 آیین مذهبی مربوط به محرم در استان یزد، اظهار کرد: 14 آیین نیز در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است که در این میان میبد و اردکان بیشترین تعداد آثار را به خود اختصاص داده‌اند.
وی با اشاره به مراسم خاص دهه اول محرم در حسینیه شاه ولی تفت و نخل برداری و نخل گردانی به عنوان یکی از مهمترین مراسمات و آیین‌های مذهبی محرم، تصریح کرد: این مراسم به علت خاص بودن و تعداد زیاد شرکت کنندگان در سال 88 با شماره 31 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
این مسئول با بیان این که یزد از نظر جغرافیایی و فرهنگی پذیرنده ادیان گوانان و تلفیق آن‌ها تاکنون بوده است گفت: جشن‌ها و آینی‌های مراسم متنوعی دارد که به شیوه زندگی مردم نیز وابسته است از طرفی رویدادهای فرهنگی بویژه مربوط به محرم به فرهنگ زندگی اقوام مختلف ساکن در یزد نیز ارتباط دارد.
وی مراسم نخل برداری را مختص استان یزد خواند و گفت: مراسم نخل برداری که در سال 1390 به ثبت ملی رسید تنها مختص استان یزد است و سایر مراسمات مانند موسیقی محرم، زنجیرزنی، جوش دور، عمه کباروم (نوعی مراسم خاص در استقبال از محرم) و مراسم عاشورای شهرستان ابرکوه از دیگر مراسمات ثبت شده ملی هستند.
فاطمی مراسم های اشوره مسلم (استقبال از محرم)، جار زدن، شب فاتحه، یارون و آتش زدن خیمه‌های امام حسین(ع) را از مراسمات ثیت شده در فهرست آثار ملی اردکان عنوان کرد که مختص شهر عقدا است و گفت: مراسم‌های بنی اسد، شده بندی و شده برداری روستای احمد آباد، مراسم عزاداری روستای توت و پرسه زنی تاسوعای حسینی ترک آباد از دیگر مراسمات مهم شهرستان اردکان هستند.
وی در رابطه با مراسمات شهرستان میبد در محرم تصریح کرد: جغجغه زنی، نخل برداری مهرجرد، شاه حسن شاه حسین، نخل برداری و نخل گردانی فیروزآباد، بحر شهید، پرسه علی اکبر، پرسه گندم، نخل بندی و نخل گردی ندوشن نیز از مراسمات ثبت شده میبد هستند.
این مسئول با بیان این که علم برداری دهه اول حسینیه باغ بهار و بیدوک در مهریز از خاص‌ترین مراسمات یزد محسوب می‌شود، گفت: این مراسم مربوط به قرن‌های گذشته است که همچنان برگزار می‌شود مراسمات دیگری مانند پامنبری و ذکرخوانی روستای فتح آباد در شهرستان خاتم نیز به ثبت ملی رسیده‌اند.
وی با اشاره به مراسم علم گردانی خاص روستای طزرجان با شیوه‌ای خاص و متفاوت گفت: شهرستان بافق نیز دارای مراسماتی مانند اجغه زنی و پاجوش زنی و جوش دور در روستای تاریخی قطروم است که همگی این مراسمات نیز ملی شده‌اند.
فاطمی در ادامه از ثبت ملی مراسم جوش دور اشکذر یاد کرد و گفت: مراسم عزاداری محرم در حسینیه سفید اشکذر که با نظم خاصی برگزار می‌شود یکی از دیگر مراسمات استان یزد در ایام ماه محرم است.
آیین عاشورایی در نوبت ثبت ملی
وی مراسم شب گیر عاشورایی و ماتم چهارمناره و علم برداری ابرکوه، علم برداری روستای قطروم، عزاداری تاسوعا و نماز ظهر عاشورای بافق، جوش دور بختیاری، عزاداری جغجغه، طفلان حسین و کلاه جنی شهرستان بهاباد، شبیه خوانی بانوان میبد، نوای عاشورایی حسین سعادتمند و آیین سینه زنی شور و سینه زنی دور در شهرستان خاتم را از جمله آیین‌های عاشورایی استان در نوبت ثبت در فهرست آثار ملی اعلام کرد.
این مسئول نظم و هماهنگی مداحان و مردم در نوحه‌ها را یکی از ویژگی‌های مراسمات مذهبی یزد عنوان کرد و گفت: در حالی این مراسمات ریتم، آهنگ و تصاویری زیبا دارند که حزن انگیز و تاثیرگذار هستند و وجه معنوی آن‌ها افراد را درگیر می‌کند.
وی مراسمات و آیین‌های ماه محرم در یزد را دارای ظرفیت ثبت در فرهست آثار جهانی عنوان کرد و گفت: هر چند که فرآیند پیشنهاد و ثبت در فهرست آثار ملی پیچیده و هزینه‌بر است، تاکنون نیز نسبت به ثبت این مراسمات در فهرست آثار جهانی اقدامی صورت نگرفته.
نخل نیر و امیرچخماق قدیمی‌ترین‌های کشور
فاطمی در ادامه نخل میدان امیر چخماق و نخل روستای نیر را قدیمی‌ترین نخل استان و کشور خواند و در این رابطه اظهار کرد: البته نخل‌ قدیمی نیر که احتمالا قدمتی بالاتر از 400 سال دارد، قابلیت برداشته شدن و به حرکت درآوردن را نداشته و بخش زیادی از آن از بین رفته است که در صورت آزمایش کربن می‌توانیم قدمت دقیق آن را نیز شناسایی کنیم.
وی حسینیه‌های شاه ابوالقاسم، مناطق بفروئیه و عقدا و فهرج را از مناطقی با قدمت بالا عنوان کرد و گفت: احتمالا این حسینیه‌ها قدمت‌هایی بسیار بالا دارند به طوری که حتی قبل از برپایی چنین مراسماتی به طور گسترده در کشور، یزد دارای حسینیه و مراسمات مذهبی بوده است.
انتهای پیام