شهر زیر باران ظروف پلاستیکی/نذرهایی برای مراقبت از محیط زیست

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: نذر کردن و توزیع غذای نذری از دیرباز در فرهنگ مردم ایران زمین و خراسان‌جنوبی به شکل‌های گوناگون وجود داشته و در ایامی چون ماه مبارک رمضان و همچنین ایام سوگواری سالار شهیدان رونق بیشتری به خود می‌گیرد.
از طرف دیگر غذای نذری برای بسیاری از ما همراه با خاطرات بسیار زیبایی است، خاطرات روزگارانی که قدیمی‌ترها با عشق و علاقه و البته اخلاص فراوان غذای نذری طبخ و در ظروف بسیار زیبا تزئین می‌کردند.
فرق نمی‌کرد آن نذری شله زرد، آش نذری و یا حتی شربتی باشد که در گرمای تابستان کام تشنه عزاداران را سیراب کند، هر چه بود نهایت تلاش خود را برای اکرام عزادار سید الشهدا (ع) انجام می دادند.
اما امروزه که بسیاری از لذت‌های زندگی در ماشینی‌شدن گم شده است، جای آن ظرف های مسی، بلورین و یا چینی قدیمی با طرح‌های بسیار زیبا را ظروف یک بار مصرفی گرفته که به گفته بسیار از کارشناسان و صاحب نظران برای سلامت انسان و البته محیط زیست آسیب‌هایی به همراه دارد.
از این جهت فعالان محیط زیست چند سالی است که برای آگاه‌سازی مردم در استفاده درست از این ظروف یک بار مصرف فعالیت‌های مؤثری را شروع کرده‌اند.
ریحانه رحیم‌آبادی فعال محیط زیست و مسئول مؤسسه مردم نهاد ارتوان با طرح این سؤال که اصولاً چرا برای توزیع نذری باید از ظروف یک بار مصرف استفاده کنیم، به خبرنگار مهر گفت: به راستی در گذشته که ظروف یک بار مصرف نبوده مردم برای توزیع غذای نذری چه می‌کرده اند؟
وی اظهار کرد: در فضای مجازی افراد دوستدار محیط زیست فراوانی دیده‌ام که ترویج خرید لیوان‌های شیشه‌ای برای هیئت‌های مذهبی انجام می‌دهند و یا شورای شهری که اعلام کرده بود که حسینه‌ها نذری در ظروف غیر یک بار مصرف توزیع کنند و ما شست و شوی آن را بر عهده می‌گیریم.
استفاده از ظروف یک بار مصرف ریشه در خودخواهی و تنبلی دارد
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه استفاده از ظروف یک بار مصرف ریشه در خودخواهی، تنبلی و نیندیشیدن به عاقبت استفاده از این ظروف دارد، بیان کرد: حال اگر به هر دلیلی از ظرف یک بار مصرف استفاده شد حتماً جایی برای قرارداده شدن آن پس از مصرف تعبیه شود.
رحیم آبادی ادامه داد: چه اشکالی دارد توزیع کننده غذای نذری به مردم حتماً اشاره کند که پس از مصرف حتماً ظرف را در سطل زباله قرار دهید.
وی با اشاره به اینکه احترام به دیگران و رعایت حق الناس بخشی از فرهنگ حسینی است، افزود: باید به این نکته توجه داشته باشیم که وقتی ظرف یک بار مصرفی را در خیابان می‌اندازیم در حق رفتگر و در وهله دوم تمام مردم شهر جفا کرده‌ایم.
این فعال محیط زیست با بیان اینکه فرهنگ‌سازی در زمینه مراعات مسائل زیست محیطی در ایام محرم نیازمند همکاری ائمه جمعه و سخنرانان است، گفت: کار در این موضوع مهم را باید از خودمان شروع کنیم.
نذری های زیبا برای محیط زیست
رحیم آبادی بیان کرد: البته در سال‌های اخیر حرکات خودجوش مردمی در این زمینه شروع شده و برخی از فعالان محیط زیست و مردم علاقمند حتی زباله‌ای که خود به زمین نینداخته‌اند را از کف خیابان‌ها جمع‌آوری می‌کنند.
وی یادآور شد: حتی طی یک برنامه ثابت عده‌ای بر اساس نذر هر ساله ظهر عاشورا در قتلگاه شهر می‌مانند و پس از عزاداری با همکاری رفتگرها اقدام به پاکسازی می‌کنند.
دکتر مریم خدادادی عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نیز در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: میزان مصرف ظروف پلاستیکی در یک دهه اخیر بسیار افزایش پیدا کرده است و هر چه به سمت صنعتی شدن پیش می‌رویم این میزان مصرف سرعت بیشتری به خود می‌گیرد.
وی بیان کرد: ایران با تولید سالانه ۵۰۰ هزار تن پلاستیک به عنوان پنجمین کشور مصرف کننده محصولات ساخته شده از پلاستیک در دنیا شناخته می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با بیان اینکه ایران سه برابر متوسط جهانی پلاستیک مصرف می‌کند، ادامه داد: متأسفانه ظروف یک بار مصرف پلاستیکی و پلی اتیلنی به دلیل قیمت بسیار پایین بیش از دیگر انواع ظروف یک بار مصرف استفاده می‌شود.
خدادادی افزود: این نوع از ظروف تحمل دمای بیش از ۶۵ درجه را نداشته و با ریخته شدن غذای داغ در آن، مواد سمی در بدنه ظروف به داخل غذا انتقال پیدا کرده و برای سلامتی انسان بسیار مضر است.
وی گفت: از آنجایی که این نوع از ظروف تجزیه‌پذیری بسیارکمی داشته و تجزیه آن حتی ۵۰۰ تا ۶۰۰ سال طول می‌کشد، رها شدن آن در محیط زیست عواقب ناخوشایندی به همراه دارد.
سوزاندن ظروف پلاستیکی مواد سمی خطرناک تولید می‌کند
عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند با بیان اینکه حتی سوزاندن این نوع از ظروف به علت انتشار گازهای سمی خطرناک نیز آسیب‌زا است، اظهارکرد: در حال حاضر بهترین راهکار پس از فرهنگ‌سازی در زمینه کاهش مصرف این نوع ظروف، بازیافت است.
خدادادی بیان کرد: استفاده از ظروف با پایه گیاهی (علی رغم قیمت بالاتر نسبت به ظروف پلاستیکی)، استفاده از لیوان‌های کاغذی و شیشه‌ای به جای لیوان‌های پلاستیکی از راهکارهای مهم در جهت کاهش استفاده از ظروف پلاستیکی است.
وی با اشاره به اینکه استفاده از نی‌های پلاستیکی و نگهداری نان داغ در پلاستیک نیز بسیار افزایش یافته است، ادامه داد: استفاده از این نی‌ها و همچنین نگهداری نان داغ در پلاستیک نیز بسیار برای سلامتی آسیب‌زا است که در جهت کاهش آن باید تدبیری بیندیشیم.
حسن اکبری، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی نیز در این زمینه گفت: یکی از سنت‌های پسندیده در ایام ماه محرم اطعام نیازمندان و پذیرایی از عزاداران حسینی در مراسم‌های مختلف در مساجد و حسنیه‌ها است.
وی بیان کرد: متأسفانه به دلیل آنکه استفاده از ظروف یک بار مصرف پلاستیکی و تجمع زباله، آسیب‌های جدی به محیط زیست وارد می‌کند به شهروندان گرامی و عزاداران عزیز توصیه می‌شود ضمن استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی و کاغذی نسبت به جمع آوری و مدیریت پسماندهای تولیدی توجه ویژه داشته باشند.
ظروف یک بار مصرف با منشأ گیاهی استفاده شود
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی در خصوص توصیه‌های زیست محیطی برای حفظ سلامت عزاداران حسینی در ایام محرم ادامه داد: با توجه به اینکه تماس ظروف یک بار مصرف پلاستیکی با غذای گرم و چرب، خاصیت اسیدی ایجاد کرده و مواد بسیار خطرناکی تولید می‌کند، شهروندان از ظروف یکبار مصرف با منشا گیاهی استفاده کنند.
اکبری با بیان اینکه شهروندان در توزیع چای، شیر داغ و یا هر نوع نوشیدنی دیگر از لیوان‌های یک‌بار مصرف کاغذی با پایه گیاهی بهداشتی استفاده کنند، افزود: ضرورت دارد تا پس از توزیع و مصرف نذورات، هیات‌ها، مساجد، تکایا با همکاری عموم شهروندان فهیم نسبت به جمع آوری ظروف استفاده شده اقدام کنند.
وی با اشاره به این نکته که شهروندان از رها نمودن ظروف در محل توزیع نذری خودداری کنند گفت: مسئولین هیأت‌ها و تکایا در جمع آوری این ظروف در محل توزیع نیز نظارت لازم را اعمال کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان نیز از ائمه جماعات مساجد خواست تا در جلسات و سخنرانی‌های مساجد در انتقال مفاهیم کاربردی محیط زیستی به عزاداران حسینی تلاش نمایند.
هر چند رعایت مسائل محیطی زیستی مرتبط با ایام محرم در سال‌های اخیر نسبت به گذشته بهبود یافته است ولی باید با تلاش بیشتر نسبت به رسیدن به وضعیت ایده‌آل تلاش و فراموش نکنیم که توصیه‌های زیست محیطی به عزاداران نیز یک امر به معروف ارزشمند و پسندیده محسوب می‌شود.