روش‌های نوین درمان تومورهای مغزی
در دو دهه اخیر تحول شگرفی در درمان تومور مغزی رخ داده که هم به افزایش طول عمر بیماران و هم به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک شایانی کرده است.
در دو دهه اخیر تحول شگرفی در درمان تومور مغزی رخ داده که هم به افزایش طول عمر بیماران و هم به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک شایانی کرده است.
به گزارش ایسنا، بنابر اعلام وب‌سایت طبیب خوئی، تلاش برای کاهش آسیب بافتی در زمان عمل جراحی، امکان برداشتن حجم بیشتری از تومور حین عمل، روش‌های پرتودرمانی پیشرفته برای عدم آسیب به بافت مغزی سالم، داروهای شیمی‌درمانی جدید و درمان‌های حمایتی تکمیلی مثل گفتاردرمانی، کاردرمانی و ...
همه در این جهت گام برمی‌دارند.
شاید بتوان چالش‌برانگیزترین تومور مغزی را بدخیم‌ترین تومور یعنی گلیوبلاستوم دانست.
این تومور از محدوده قابل مشاهده در ام آر آی و در زمان عمل فراتر رفته و سلول‌های آن به قسمت‌های دیگر مغز منتشر می‌شود و به این دلیل فرد مبتلا قطعاً پس از جراحی نیازمند درمان‌های تکمیلی مثل پرتودرمانی و شیمی‌درمانی خواهد بود حتی اگر تمام توده به‌طور کامل برداشته شده باشد.
خوشبختانه داروی موثر شیمی‌درمانی برای این بیماران با نام تمودال به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود و معمولا نیازی به بستری بیمار نیست.
در مورد تکنیک‌های جدید پرتودرمانی در ادامه صحبت خواهد شد اما درباره جراحی این تومور بدخیم باید گفت که برخلاف تصور ما در یک دهه قبل، برداشتن حجم بیشتری از تومور در زمان جراحی مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده نتیجه درمان است.
برای دستیابی به این هدف، میکروسکوپ‌هایی با قابلیت‌های جدید مثل امکان تزریق مواد فلورسئین که در زمان جراحی سبب رنگ گرفتن قسمت‌های دچار تومور در مغز می‌شوند، انجام جراحی بیدار برای کنترل عملکرد تکلم بیمار تا بتوان حجم بیشتر از تومور را بدون آسیب عصبی برداشت، دستگاه ناوبری (ناویگاسیون) که برای پیداکردن دقیق محل تومورهای کوچک کمک‌کننده است، مونیتورینگ عصبی حین عمل برای کنترل عملکرد حرکتی اندام‌ها، سونوگرافی حین عمل که می‌تواند بقایای تومور که از چشم دورمانده‌اند را پیدا کند و حتی ام آر آی در اتاق عمل که به‌صورت دقیق‌تری در جهت اطمینان از تخلیه کامل تومور اطلاعات به دست می‌دهد همگی در سال‌های اخیر نقش پررنگ‌تری پیداکرده‌اند.
«گلیوم‌های درجه پایین» از تومورهایی هستند که بدخیم نبوده اما ممکن است با گذر زمان تبدیل به بدخیمی شوند.
به این دلیل برخلاف سال‌های قبل امروزه اگر محل تومور اجازه جراحی با خطر قابل قبول را بدهد، حتما جراحی توصیه می‌شود و کنترل سالانه بیمار برای بررسی رشد یا عدم رشد آن دیگر اقدام منطقی نیست.
از سوی دیگر «مننژیوم‌ها» عموما خوش‌خیم هستند و بررسی‌های سال‌های اخیر ثابت کرده‌اند که بسیاری افراد بدون اینکه اطلاع داشته باشند سال‌های سال با یک مننژیوم کوچک داخل جمجمه خود زندگی می‌کنند و در حال حاضر می‌توان گفت برای مننژیوم‌های کوچکی که در صورت رشد خطرناک نیستند، اثر فشاری روی مغز ندارند و در ام آر آی سالیانه رشد آن‌ها دیده نشده، برخلاف گلیوم‌های درجه پایین، تحمیل خطر جراحی اقدام صحیحی نیست.
در مورد مننژیوم‌هایی که نیاز به عمل پیدا می‌کنند، استفاده از تجهیزات پیشرفته کنونی مثل میکروسکوپ‌هایی با قابلیت‌های متفاوت، آندوسکوپ قاعده جمجمه و مونیتورینگ حین عمل، خطر جراحی را گرچه به‌طور کامل از بین نبرده اما به‌طور قابل‌توجهی کاهش داده است.
معرفی آندوسکوپ قاعده جمجمه تحولی بزرگ در جراحی تومور هیپوفیز ایجاد کرده است.
به‌این‌ترتیب امکان خارج کردن کامل تومور از طریق بینی با کمترین آسیب به‌ظاهر فرد و عناصر بینی و درعین‌حال دید بهتر و کامل‌تر در زمان جراحی فراهم شده.
آندوسکوپ مغز هم برای جراحی برخی تومورهای کوچک‌مغزی ابداع پرکاربردی است که سبب کوتاه‌شدن زمان و میزان برش و آسیب بافتی عمل جراحی می‌شود.
روش‌های رادیوتراپی مختلفی در سال‌های اخیر معرفی‌شده‌اند مثل «گامانایف» و «سایبرنایف» که بیشتر در مورد تومورهای خوش‌خیم کاربرد دارند و بیمار به‌جای مراجعه چند ده‌روزه به مرکز پرتودرمانی، فقط در یک روز اشعه لازم برای کنترل بیماری به تومور تابانیده شده و از آسیب بافت‌های مجاور پرهیز می‌شود.
تکنیک جدید "IMRT" روشی پیشرفته برای پرتودرمانی تومورهای خوش‌خیم و بدخیم است که سبب به حداقل رساندن آسیب اشعه در زمان رادیوتراپی می‌شود.
البته هر کدام از این روش‌ها محدودیت‌های خاص خود را نیز دارند و نمی‌توان از آن‌ها در تمام بیماران استفاده کرد.
در پایان باید گفت در تمام دنیا با تمرکز بیشتر روی درمان گلیوبلاستوم، تلاش برای ارائه روش درمانی متفاوت وجود دارد؛ مانند ژن‌درمانی، استفاده از سلول‌های بنیادی، استفاده از ویروس‌های حاوی مواد شیمی‌درمانی و مشابه آن‌که متأسفانه هنوز به حد قابل‌قبولی از موفقیت در درمان نرسیده‌اند و تاکنون در مطالعات انسانی تحولی را نشان نداده‌اند و از سوی دیگر عوارضی هم بر ایشان می‌توان متصور شد که گاهی از خود بیماری پردردسرتر هستند؛ اما بعضی از بیماران به دلیل تبلیغات ناصحیح برخی مراکز و البته گروهی هم به‌صورت داوطلبانه برای شرکت در پروژه‌های تحقیقاتی این نمایش را انتخاب می‌کنند.
دکتر طبیب خوئی
جراح مغز و اعصاب
هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
علاقه‌مندان جهت تعیین وقت قبلی می‌توانند با شماره‌های ۸۸۴۸۶۸۸۷-۰۹۱۲۰۷۰۱۰۸۰ تماس بگیرند.
انتهای رپرتاژ آگهی
