اساس کشور فاسد نیست، تنها باید اصلاحاتی صورت گیرد

فرماندار پیشین مشهد با اشاره به شور و هیجانات روزهای اول انقلاب می‌گوید شور و هیجان ما به حدی بود که حتی برای شرکت در راهپیمایی به سبزوار و گاه تهران می‌رفتیم.
به گزارش ایسنا، معاون سابق سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی در آستانه ۴۰ سالگی پیروزی انقلاب اسلامی با مرور دستاوردها و چالش‌های انقلاب معتقد است که یکی از اشکالات اساسی ما این بود که نمی‌دانستیم باید چگونه با مخالفین نظام برخورد کنیم، این اشکال کماکان نیز وجود دارد و هنوز برخورد به شیوه حق و باطل، تکفیر و حذف انجام می‌شود.
در ادامه بخش اول گفت‌وگوی ایسنا با فرماندار پیشین و معاون سابق سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی را می‌خوانید؛
محمد رحیم نوروزیان با حضور در خبرگزاری ایسنا-‌منطقه خراسان، اظهار کرد: من در دوره انقلاب دانش‌آموز بودم و در سال ۵۷، ۱۶ سال سن داشتم.
آن زمان اوج تحرک، کنجکاوی و فعالیت‌های ما بود.
من اهل یکی از روستاهای اسفراین هستم که در آن زمان امکانات مانند الان نبود، در حال حاضر وضع کشور بسیار خوب است.
وی افزود: ما همواره عادت داریم که مشکلات را ببینیم، البته درست هم هست زیرا اگر مشکلات را نبینیم، به فکر حل آن‌ها نخواهیم بود.
تمام دنیا و حتی پیشرفته‌ترین کشورها نیز مشکلات زیادی دارند، ما هم مشکلات زیادی داریم اما زیرساخت‌های، امکانات و کارهای فراوانی به برکت انقلاب انجام شده است.
نوروزیان با بیان اینکه ما در محل زندگی خود امکانات اولیه را نداشتیم، عنوان کرد: اگر همان سال ایران را با دنیا مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که امکانات و زیرساخت‌های فراوانی وجود داشته و این خنده‌دار بود که در محل زندگی ما مدرسه وجود نداشت.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی بیان کرد: ما دانش‌آموز و در اوج فعالیت و تلاش بودیم.
روزهای انقلاب بود و شور و هیجان بسیاری وجود داشت.
شور و هیجان ما به حدی بود که حتی برای شرکت در راهپیمایی به سبزوار و گاه تهران می‌رفتیم، فضای خاصی حاکم بود و ما به اقتضای سن خود به دنبال این مسائل بودیم.
نتوانستیم شور و هیجان روزهای انقلاب را مدیریت کنیم
وی ادامه داد: ما نتوانستیم و شرایط نیز اجازه نداد که بتوانیم این شور و هیجان را کنترل کنیم و در جهت درست سازمان دهیم.
این شور و هیجان در بسیاری از موارد هدر رفت.
بخشی که این شور، هیجان و ذوق را داشتند، منحرف شدند، برخی به سمت گروه‌های مجاهدین خلق یا جنبشی‌ها رفتند که آن‌ها بسیاری از افراد مذهبی را با شعارهای فریبنده جذب کردند و تعدادی نیز به سمت گروه‌های چپ مارکسیستی متمایل شدند.
ما به همین صورت ریزش زیاد داشتیم زیرا نتوانستیم این هیجانات، شور و احساس را در کانالی قرار دهیم.
یک مشکل اساسی ما عدم حرکت به سمت حزب بود
نوروزیان خاطرنشان کرد: البته کارهایی صورت گرفت و امام (ره) ابتکاراتی داشت که یکی از کارهای بی‌نظیر ایشان نهادسازی بود.
امام (ره) بلافاصله رفراندوم گذاشتند نهادسازی کردند که بسیار مهم بود.
ارگان و نهادهایی شامل قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری، سپاه، کمیته امداد و جهاد شکل گرفت که بسیاری از افراد را جذب کردند.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه یک مشکل اساسی ما این بود که به سمت حزب نرفتیم و حزب نداشتیم، تصریح کرد: همواره در کشور ما احزاب دولت ساخته بودند، حتی حاکمیت حزب جمهوری اسلامی را تأسیس و بعد تعطیل کرد.
وی اضافه کرد: من و بسیاری از هم نسلانم مدیون آثار شهید مطهری هستیم.
اگر آن زمان آثار شهید مطهری نبود و ما با آثار ایشان آشنا نمی‌شدیم، در مقاومت کم می‌آوردیم و منحرف می‌شدیم، آن زمان فضا اینگونه بود که ما با وجود اینکه دانش‌آموز بودیم، زیاد مطالعه می‌کردیم اما در حال حاضر دانشجوها چندان مطالعه نمی‌کنند.
نوروزیان گفت: یکی از چالش‌های ما این بود که به دلیل پیشینه و شرایط احزاب شکل نگرفتند.
این انرژی متراکم و شور و هیجانی که وجود داشت، می‌توانست در قالب احزاب به سمت فعالیت‌هایی برود که به نفع کشور باشد.
در حوزه کار سیاسی خلأ ایجاد شد و ما به مردم آموزش سیاسی ندادیم.
این چالش بعدها برای ما مساله‌ساز شد.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی افزود: در بسیاری از موارد افراط و تفریط زیاد شد.
گرچه جنگ بر ما تحمیل شد اما فضایی ایجاد کرد که بسیاری از جوان‌های پرانرژی و با هیجان به صحنه جنگ رفتند و این هیجانات استفاده شد، بعد از جنگ بار دیگر از این انرژی استفاده نشد و نتیجه این بود که ما باز هم ریزش و مشکل داشتیم.
نمی‌دانستیم باید چگونه با مخالفین نظام برخورد کنیم
وی بیان کرد: تندروی‌هایی نیز وجود داشت.
یکی از اشکالات اساسی ما این بود که نمی‌دانستیم باید چگونه با مخالفین نظام برخورد کنیم.
این اشکال کماکان نیز وجود دارد و هنوز برخورد حق و باطل، تکفیر و حذف انجام می‌شود.
مهم‌ترین مخالف سیاسی ما در حکومت، نهضت آزادی و مرحوم بازرگان بود که در حکومت با ما شریک بودند، ما با نهضت آزادی همان برخورد را داشتیم که با منافقین داشتیم.
باید تفکیکی بین مخالفین سیاسی خود قائل می‌شدیم.
نوروزیان خاطرنشان کرد: اکنون نیز دچار همین مسائل هستیم.
به طور مثال بیان می‌کنند که چرا صادق زیباکلام باید در مشهد سخنرانی کند و هزاران دلیل برای این حرف خود می‌آورند، در حالی که ایشان مخالف سیاسی نظام هستند، آیا مخالف سیاسی حق ندارد در این شکور باشد و صحبت کند؟
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی ادامه داد: نگاه افرادی که قانون اساسی را تنظیم کردند و همچنین نگاه دکتر شریعتی و امام (ره) این نبود که مخالف سیاسی ما حق صحبت کردن ندارد.
این پیشنهاد شهید مطهری بود که ما کرسی تدریس مارکسیست را در دانشگاه‌های خود داشته باشیم.
منطق اسلام بسیار قوی بوده اما به طور مثال ما نگران سخنرانی یک نفر همچون علی مطهری به عنوان نایب رئیس مجلس در مشهد هستیم.
این موارد اشکالات و چالش‌هایی بود که ایجاد شد.
"خودی و غیرخودی کردن" دموکراسی نیست
وی با بیان اینکه دموکراسی بدین معنی است که اقلیت مخالف شما صحبت کند، عنوان کرد: خودی و غیرخودی کردن دموکراسی نیست، این چالش و اشکال بزرگ را داشتیم و هنوز نیز درگیر آن هستیم، باید بپذیریم که افراد مختلفی در کشور ۸۰ میلیونی با تفکرات مختلف وجود دارند.
زمانی که مقام معظم رهبری بیان می‌کنند اگر مخالف نظام هم هستید پای صندوق رأی بیایید، نگاه وسیعی است.
نوروزیان گفت: چالش دیگر ما بعد از انقلاب این بود که رنگ ایدئولوژیک به بسیاری از مسائل دادیم و مسائل عمومی و عرفی را که نیازی نبود، شرعی و غیر شرعی کردیم، همچون رأی که یک حق و تکلیف است را حق و باطل نمودیم.
این ظلم بزرگی به کشور، آینده و دموکراسی است.
افراد برای انتخابات از فیلترهای خاصی رد شدند اما اگر به یک نفر رأی دهیم باطل و اگر به دیگری رأی دهیم حق می‌شویم.
چند روز پیش یکی از نماینده‌ها تعبیر زشتی را استفاده کرد که به ابوموسی اشعری رأی دادند، حالا علی را متهم می‌کنند.
این از روی نادانی ما است که به مسائل عرفی رنگ ایدئولوژیک می‌دهیم.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی اضافه کرد: به طور مثال انگار فردی که در سال ۸۸ به آقای موسوی رأی داده، گناه کرده و باید توبه کند، نظام تأیید کرده که می‌توانید رأی دهید.
آیا فردی که رأی داده جنایت کرده و ما باید تا ابد مهر فتنه را به او بزنیم که رئیس ستاد آقای موسوی بوده است و بگوییم فتنه‌گر است؟
ما به شناسنامه ایرانی نیز رنگ ایدئولوژیک داده و قرمز و آبی می‌کنیم، این ضربه‌ای به منافع، وحدت و انسجام ملی و چالشی بوده که آن را ایجاد کردیم.
هر چقدر مسائل را عرفی، قراردادی و اجتماعی کنیم، تعداد زیادی از افراد زیر چتر نظام قرار می‌گیرند.
نوروزیان افزود: ما در برخی موارد نهادهای رسمی و قانونی را رها می‌کنیم و می‌خواهیم کف خیابان با پوشیدن کفن، داد و فریاد و فحش کار را حل کنیم.
این چالش دیگر ما بوده و هست که متأسفانه مقداری کشور را با خسارت مواجه کرده است.
به طور مثال وزارت خارجه، سازوکارها و نهادهای ذیربط، سیاست خارجی ما را تعیین می‌کنند، این درست نیست که این مساله را کنار بگذاریم و خودمان از دیوار سفارت‌خانه عربستان بالا رویم که نتیجه آن، خسارت‌های موجود می‌شود.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه ما محاسن زیادی داشتیم و کارهای خوبی انجام شده است، عنوان کرد: برخی بیان می‌کنند که اگر رژیم شاه هم بود ما اکنون همین وضعیت را داشتیم اما من می‌گویم که اگر رژیم شاه بود، ما هنوز همان کشور عقب‌مانده بودیم، اگر ایران را قبل از انقلاب با کشورهای آن زمان و زیرساخت‌هایشان مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که در همان دوران هم فرودگاه و مترو وجود داشت، مگر ما پول نداشتیم که بسازیم؟
وی ادامه داد: مشکل ما متعلق به زمان حاضر نیست و ما واقعاً مشکل داریم، ساختار جامعه ما به گونه‌ای بود که اگر رژیم شاه هم تا الان بود، اتفاقی نمی‌افتاد و ممکن بود تظاهری از تمدن را ظاهرسازی، تقلید یا کپی‌برداری کند اما انقلاب آمد و فضا را برای پیشرفت تمام افراد آزاد گذاشت.
قبل انقلاب اینگونه نبود، حتی رأی‌گیری نیز مشکل داشت.
انقلاب مرزها را شکست، طبقه‌بندی‌های جامعه را تغییر داد و امکان پیشرفت برای همه مردم فراهم شد.
اساس کشور فاسد نیست، تنها باید اصلاحاتی صورت گیرد
نوروزیان بیان کرد: ما در حال حاضر درون سیستم نابسامانی و گاهی بی‌عدالتی داریم اما قابل اصلاح است.
همین دستگاه قضائی که انتقادهای زیادی به آن وارد بوده و جای انتقاد نیز وجود دارد و به این متهم است که موضع سیاسی دارد اما برخی از مسئولان دوره آقای احمدی‌نژاد اکنون در زندان بوده و با مفاسد برخورد می‌کند.
اساس و چارچوب در کشور فاسد نیست، تنها باید اصلاحاتی صورت بگیرد.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه یکی دیگر از چالش‌های ما این است که نیروهای مسلح ما وارد جریان‌های سیاسی شدند، تصریح کرد: نیروهای مسلح برخلاف نظر امام (ره) و قانون که این امر خلاف شرع و قانون است، در برخی انتخابات وارد شدند و اظهارنظر و دخالت می‌کنند.
دستگاه قضائی نیز که باید حافظ دموکراسی باشد، در برخی موارد موضع سیاسی دارد، در نتیجه اگر امروز دستگاه قضائی که اقدامات خوبی نیز داشته، فردی را بازداشت کند، افکار عمومی یا آن را قهرمان کرده یا مظلوم می‌دانند.
باید دائم خود و مسیرمان را اصلاح کنیم
وی اضافه کرد: نظام خدمات زیادی داشته است.
نظام فضا را باز کرده و همه می‌توانند در کشور پیشرفت کنند، زیرساخت‌های بسیاری داریم.
قبل از انقلاب بی‌سوادی در جامعه ما غوغا می‌کرد اما اکنون ما در دنیا از نظر پیشرفت نیروی انسانی قوی هستیم، این برکت انقلاب است.
البته توقع بیش از این از انقلاب بود، پیش از انقلاب ما از حلبی‌آبادی‌ها در رژیم شاه صحبت می‌کردیم و اکنون نباید این وضعیت وجود داشته باشد و خودمان دچار این مسائل باشیم.
توقع و آرمان‌های ما بیش از این بوده، باید به طور دائم خود و مسیرمان را اصلاح کنیم، اگر تصور کنیم که همه چیز خوب است، این امر پس‌رفتگی، عقب‌ماندگی و درجا زدن است.
نوروزیان با بیان اینکه یکی دیگر از چالش‌ها نگاه آسمانی و قدسی به افراد است، عنوان کرد: نباید این نگاه وجود داشته و باید حد هر فردی معلوم باشد که کجاست و چیست.
ما این حد و حدود را شکستیم و به افراد یک چهره قدسی و آسمانی دادیم.
ریشه افراط‌ها در قائل شدن جایگاه آسمانی و قدسی برای افراد است
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی گفت: ریشه افراط‌ها در این است که جایگاه آسمانی و قدسی برای افراد قائل هستیم.
همه در معرض خطا قرار دارند و اگر کنترل و نظارت نباشد، ممکن است بسیاری از افراد به انحراف بیفتند.
با شرایطی که ما در حال حاضر داریم و امکانات ارتباطی امروز، آینده ما بهتر خواهد شد و مردم نیز باید مطالبه کنند.
ما نباید افراد را تبدیل به اسطوره کنیم، آن‌ها نیز انسان هستند.
وی افزود: ما پیشرفت‌هایی داشتیم که ممکن است بگوییم سانتی‌متری بوده اما وجود داشته و حرکت رو به جلو بوده است.
بسیاری از افرادی که قائل به فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی و بسیاری از موارد دیگر نبودند، الان به آن‌ها قائل هستند و این مسائل در گذشته وجود نداشته است.
ما رو به جلو اما کُند حرکت می‌کنیم.
مشکلات اکنون ایجاد نشده، این بذری بوده که آن زمان پاشیده شده است.
مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد، در زمان جنگ، اواخر جنگ و حتی دهه هفتاد وجود داشته و موجب بی‌اعتمادی مردم شده است.
نوروزیان در خصوص انجام اصلاحات در کشور، تصریح کرد: برای انجام اصلاحات باید فضای نقد را فراهم کنیم و اجازه دهیم که رسانه‌ها، احزاب و گروه‌های سیاسی ما نقد کنند، حتی ممکن است گاهی اشتباه نمایند اما در نهایت در مسیر اصلاح در حال حرکت هستند.
اینگونه آزادی تضمین شده و اصلاح انجام می‌شود.
اگر فضا را ببندیم و هر کس صحبتی کرد او را متهم به ضد دین، ضد ولایت فقیه و جاسوس کنیم، درست نیست.
اگر در کار سیاسی افراد را در مقابل خط قرمز قرار دهیم، معنی ندارد.
اگر فضا را ببندیم، از جایی سر در می‌آورد که دیگر دیر شده است.
ما برگشت به عقب نخواهیم داشت
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه ما برگشت به عقب نخواهیم داشت، ادامه داد: ممکن است روزی مردم در کشور به این نتیجه برسند که تغییرات اساسی دهند اما تمام این تغییرات رو به جلو خواهد بود و برگشتی به عقب صورت نخواهد گرفت، اگر حاکمیت بخواهد با مخالفین خود به هر شیوه‌ای برخورد کند یا جریانات با هم کنار نیامده و لجاجت کنند، این دموکراسی را به دردسر انداخته و مرگ دموکراسی اتفاق می‌افتد.
جامعه ایران مردم هوشمندی دارد و آن‌ها اجازه نخواهند داد که ما به عقب برگردیم، البته فراز و فرودهایی خواهیم داشت.
بعد از انقلاب نتوانستیم کادرسازی کنیم
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه یکی دیگر از اشکالات و چالش‌هایی که داشتیم این بود که بعد از انقلاب نتوانستیم کادرسازی کنیم، عنوان کرد: ما در موضوع احزاب نتوانستیم فضا و شرایط ایجاد کنیم و در حال حاضر حزب داریم اما آنگونه که باید فعال نیستند و نقشی را که باید بازی نمی‌کنند.
کار حزبی در کشور ما سخت است و هنوز بسیاری به این باور نرسیدند که باید احزاب گوناگون داشته باشیم تا رقابت کنند و حتی حرفی خلاف حرف حاکمیت بزنند.
این امر هنوز چندان وجود نداشته و کار حزبی ریسک زیادی دارد، برخی نیز افتخار می‌کنند که حزبی نیستند.
وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر ما در کادرسازی و نیروسازی نیز مشکل داشتیم و نتوانستیم کادرپروری کنیم.
زمانی که من معاون سیاسی استاندار بودم و قصد داشتم که فرماندار و بخشدار انتخاب کنم، مشکل زیادی داشتم.
تا زمانی که در یک اداره نیروی با سابقه ۲۵ سال وجود داشته باشد، ترجیح می‌دهند که او رئیس نشود نه فردی که ۱۰ سال سابقه کار دارد.
کم هستند افرادی که در این زمینه خطر کنند.
اگر فرد با ۲۵ سال سابقه کنار نرود، فضا برای جوانان باز نمی‌شود.
ما نسل جوان خود اعتماد نکردیم، بنابراین خودش نیز بی‌اعتماد شده و اعتماد به نفسش را از دست داده است.
نوروزیان گفت: ما به کادرسازی توجه نکردیم در خالی که استعداد و زمینه داریم نه اینکه نمی‌توانستیم امثال شهید بهشتی را داشته باشیم به خاطر این است که کادرسازی نداشتیم خود به خود گفتیم تنظیم می‌شود، این کادرسازی را معمولاً در جامعه احزاب می‌کنند که چون احزاب فعال نداشتیم کادرسازی هم نداشتیم در این جهت ضعف داشتیم.
مقابله با تغییرات جواب نمی‌دهد
نوروزیان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه زمانی در این کشور ویدئو جرم بود اما اکنون چه اتفاقی افتاده است، افزود: در حال حاضر ماهواره نیز جرم بوده و اگر فردی ماهواره داشته باشد، غیر قانونی است اما این وضعیت نخواهد ماند.
مقابله با تغییرات جواب نمی‌دهد، باید مدیریت کنیم نه مقابله.
گاهی تغییرات، فرهنگ استفاده‌ای را می‌طلبد که ما نداریم.
زمانی که اینترنت وارد کشور شد، استفاده بیشتر مسائل ضداخلاقی بود اما اکنون وضع تغییر کرده است.
از این دست موارد در طول تاریخ زیاد داشتیم، اما چه اتفاقی افتاد؟
اگر بخواهیم با تغییرات مقابله کنیم، شکست می‌خوریم و از آن طرف می‌افتیم.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی در خصوص حضور بانوان و جوانان در عرصه‌های مدیریتی، گفت: حضور بانوان و جوانان برای ما یک ضرورت در کشور است.
اگر تا پنج سال آینده فکری برای این موضوع نکنیم، با گرایش‌های شدید فمینیستی مواجه خواهیم شد.
مطالبات مردم به سیاست‌گذاران تحمیل خواهد شد
وی ادامه داد: در دنیای امروز نمی‌توانیم بسیاری چیزها را نگه داریم، خواست و مطالبه مردم، خود را به سیاست‌گذاران تحمیل خواهد کرد اما بهتر است که آن‌ها خود پیش‌قدم شوند، مانند حضور بانوان در استادیوم‌ها که باب آن تقریباً باز شده است.
نوروزیان با اشاره به اینکه ما در این کشور در طول تاریخ دو نگاه داشتیم که همواره نیز بوده است، تصریح کرد: این دو نگاه از دوره مشروطیت واضح‌تر است.
یک نگاه برخورد و نگاه بسیار بسته و محدود در تمام مسائل مذهبی، اجتماعی و سیاسی بوده که همه چیز را محدود می‌کند و نگاه دیگر که بازتر می‌بیند.
پیروزی انقلاب اسلامی ما حاصل همان نگاهی بود که وسیع‌تر به همه چیز نگاه می‌کند.
معاون سابق سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی اضافه کرد: امام (ره) جزو سردمداران نگاه دوم بود.
البته ذیل این دو نگاه افرادی بودند که افراط و تفریط می‌کردند.
این نگاه وسیع موجب شد که انقلاب پیروز شود وگرنه انقلابی صورت نمی‌گرفت.
بعد از انقلاب نیز این دو نگاه بود و اکنون نیز وجود داشته و ادامه دارد.
هر چه ما جلوتر برویم نگاه بسته، منزوی‌تر می‌شود.
بخش دوم این گفت‌وگو درباره دوران مدیریت رحیم نوروزیان به عنوان فرماندار مشهد و معاون سیاسی امنیتی استاندار خراسان رضوی در روزهای آینده منتشر می‌شود.
انتهای پیام