از رشد ۱۰ برابری پرستاران تا حل مشکل نبود کارشناس اتاق عمل و هوشبری در ایران

چهل چراغ روشن/
حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان به گزارش خبرنگار، پرستاری شغلی خطیر و مهم در حوزه سلامت است و پزشکی بدون حضوری پرستاران معنا پیدا نمی‌کند، زمانی در کشور ما تنها عده معدودی پرستار فعالیت می‌کردند و پرستار مرد و کارشناس اتاق عمل و هوشبری نداشتیم اما اکنون به برکت پیروزی انقلاب اسلامی آمار پرستاران در کشور ۱۰ برابر شده است، البته ناگفت نماند که نرخ پرستار به تخت همچنان با استاندارهای جهانی فاصله دارد اما با این وجود پیشرفت‌های چشمگیری در پرستاری داشته ایم و پرستاران ما به روز ترین علم پرستاری دنیا را در اختیار دارند.
آمار پرستاران در ایران قبل و پس از انقلاب اسلامی
مریم حضرتی معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به آمار پرستاران در ایران قبل و پس از انقلاب اسلامی اظهار کرد: تعداد پرستاران شاغل در مراکز دولتی در سال ۵۷ حدود ۷ هزار نفر بود و اکنون پس از چهل سال به ۷۱ هزار و ۲۷۱ پرستار رسیده است.
معاون پرستاری ادامه داد: در آغاز انقلاب اسلامی هیچ کارشناس هوشبری و اتاق عمل در ایران نداشتیم، اما اکنون به برکت پیروزی انقلاب اسلامی تعداد کارشناسان اتاق عمل به ۷ هزار و ۸۷۸ و تعداد کارشناسان هوشبری به ۷ هزار و ۱۶۸ نفر رسیده است.
سیر ساختاری پرستاری؛ از اداره کل تا معاونت یک وزارتخانه
حضرتی درباره تاریخچه ساختاری حوزه پرستاری در وزارت بهداری پیش از انقلاب و وزرات بهداشت کنونی گفت: از فعالیت اداره کل پرستاری و مامائی وزارت بهداری از سال ۱۳۳۰ در چهار بخش بهداشت همگانی، آموزش پرستاری، خدمات بیمارستان¬ها، بهداشت روانی آغاز و پس از انقلاب اسلامی بخش مامایی از اداره کل پرستاری تفکیک شد.
وی افزود: در سال ۱۳۷۳ جایگاه اداره کل پرستاری (جدا شدن مامایی از پرستاری) در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تثبیت شد و سپس مدیرکل پرستاری به مشاور وزیر و تا سال ۱۳۹۰ قائم مقام وزیر در امور پرستاری تغییر یافت و در سال ۱۳۹۲ با مصوبه دولت اداره کل پرستاری به معاونت پرستاری در ساختار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارتقاء پیدا کرد.
معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: در معاونت پرستاری وزارت بهداشت ۲ اداره کل با عناوین ارتقای سلامت و خدمات پرستاری و توانمند سازی و بهره وری نیروی انسانی، مشتمل بر چهار گروه تخصصی و ۱۸ پست کارشناسی در ایجاد شد.
تربیت پرستار در ۱۸۷ دانشکده پرستاری پس از انقلاب اسلامی
حضرتی تاسیس دانشکده‌های پرستاری را یکی از دستاورد‌های بزرگ انقلاب اسلامی دانست و گفت: در سال ۶۵ «مدارس پرستاری» یا آموزشگاه‌های عالی مامایی به دانشکده‌های پرستاری و مامائی تحت پوشش دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور تبدیل شدند و آموزش آکادمیک پرستاری در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و PhD ایجاد شد.
معاون پرستاری وزارت بهداشت با مقایسه تعداد مراکز آموزش پرستاری قبل و پس از انقلاب ادامه داد: پیش از انقلاب اسلامی ۵۵ آموزشگاه و آموزشکده پرستاری داشتیم و اکنون ۱۰۲ دانشکده دولتی و ۸۵ دانشکده آزاد پرستاری داریم و هزار و ۹۴۰ استاد در دانشگاه‌ها به تربیت پرستاران می‌پردازند.
وی افزود: همچنین دفاتر پرستاری در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایجاد شد و جایگاه مدیر خدمات پرستاری به عنوان بالاترین مقام اجرایی خدمات پرستاری در سطح دانشگاه و دانشکده‌های علوم پزشکی در سال‌های ۹۱-۹۰ ارتقا یافت.
تدریس دکتری پرستاری در ایران
وی به ارتقای آموزش پرستاری در سال‌های پس از انقلاب در کشور اشاره کرد و گفت: در سال ۷۳ برنامه کارشناسی رشته پرستاری در راستای آموزش جامعه‌نگر تدوین و در سال ۷۴ به تصویب شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و آموزش عالی رسید و سپس این برنامه تحت نظارت کامل وزارت متبوع قرار گرفت.
معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به تخصصی شدن رشته پرستاری پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: دوره دکترای پرستاری در کشور در سال ۷۳ و شورای عالی پرستاری در سال ۷۵ راه اندازی شد.
نبود پرستار مرد در آغاز انقلاب اسلامی
یکی از مشکلات کشور پس از انقلاب اسلامی این بود که پرستار مرد در کشور نداشتیم، اما به دلیل اینکه ما در کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم و در بسیاری از موارد نیاز به پرستار مرد نیز وجود دارد، در این حوزه چالش‌هایی وجود داشت و در نهایت مصوبه تربیت پرستار مرد به تصویب رسید.
حضرتی با اشاره به مصوبه تربیت و جذب پرستار بر اساس جنسیت مطابق با نیاز کشور گفت: طرح انطباق خدمات بهداشتی، درمانی و آموزشی در حوزه پزشکی با موازین شرع مقدس و متناسب‌سازی هرم نیروی انسانی پرستاری به لحاظ جنسیت در سال ۱۳۷۷ به تصویب رسید و از آن پس مطابق با این طرح پرستار مرد و زن با توجه به نیاز کشور پذیرش و جذب می‌شوند.
طرح پرستاری در منزل با پرستاران حرفه‌ای
سال‌ها بود در کشور بسیاری از مراکز بدون نظارت درست و استخدام پرستاران حرفه‌ای در حوزه مراقبت از منزل فعالیت می‌کنند و چالش‌های بسیاری در این حوزه داشتیم، اما خوشبختانه طرح راه اندازی مراکز مراقبت از منزل زیر نظر وزارت بهداشت اجرایی شد و اکنون بیش از هزار مرکز با پرستاران حرفه‌ای خدمات مراقبت از منزل به بیماران ارائه می‌کنند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به مصویه راه اندازی مراکز مراقبت پرستاری در منزل گفت: آیین نامه تأسیس مراکز مشاوره و ارائه مراقبت‌های پرستاری در منزل (home health care) در سال ۷۸ تصویب و ابلاغ شد و پس از آن توسعه، بازنگری و ابلاغ آیین نامه جدید و ساماندهی و گسترش و نظارت بر عملکرد این مراکز در سال ۹۵ در دستور کار قرار گرفت.
پوشش بیمه‌ای خدمات مراقبت از منزل نیز یکی از چالش‌های طرح مراقبت‌های پرستاری در منزل بود که به گفته حضرتی طرح آزمایشی پوشش بیمه‌ای مراقبت‌های پرستاری در منزل سال ۹۷ در شورایعالی بیمه به تصویب رسید.
صلاحیت حرفه ای و علمی پرستاران
معاون پرستاری وزارت بهداشت به شناسنامه حرفه‌ای پرستاران اشاره کرد و گفت: صدور و اعطاء پروانه صلاحیت حرفه‌ای به پرستاران و گروه‌های وابسته واجد شرایط درسال ۹۵ کلید خورد و در این راستا گام مهمی برداشته شد.
وی افزود: همچنین برای ارتقای سطح علمی پرستاران دوره‌های مدیریت پرستاری در حوادث و بلایا در سال ۹۶ را برگزار کردیم همچنین دوره‌های آموزشی اخلاق پرستاری و استانداردسازی خدمات پرستاری در کشور برای گروه‌های هدف در دانشگاه یا دانشکده‌های علوم پزشکی از سال ۱۳۹۶ تاکنون برگزار می‌شود.
پرستاری در ردیف مشاغل سخت قرار گرفت
شغل پرستاری همیشه با سختی عجین بوده است و کمتر کسی است که از سختی کار و زحمات این قشر خدوم بی خبر باشد و در این راستا در طی سال‌های گذشته مصوبه‌هایی به تصویب رسیده است.
حضرتی با اشاره به مصوبه سختی کار پرستاران گفت: آیین نامه و برقراری فوق العاده سختی شرایط محیط و نوبت کاری کارکنان پرستاری در سال۶۶ تصویب و بخشنامه موافقت با بازنشستگی پیش از موعد پرستاران با بیست سال سابقه کاری و استفاده از پنج سال بخشودگی در سال ۱۳۷۰ ابلاغ شد.
وی ادامه داد: افزون بر این قانون حفاظت در برابر اشعه و تخصیص پرداخت مبلغ ریالی حق اشعه به کارکنان پرستاری در معرض پرتو‌ها در سال ۶۸ به تصویب رسید.
معاون پرستاری وزارت بهداشت افزود: همچنین قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۶ تصویب و ابلاغ شد.
فعالیت‌های پژوهشی پرستاری
معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به دستاورد‌های پژوهشی در حوزه پرستاری در چهل سال پس از انقلاب گفت: مهمترین توسعه فعالیت‌های پژوهشی پرستاری در قالب رساله‌های PhD، توسعه کمی و کیفی کتب علمی و نشریات علمی پژوهشی پرستاری و تخصصی شدن نشریات پرستاری از دستاورد‌های پژوهشی در حوزه پرستاری است.
وی با بیان اینکه عضویت رسمی ایران در شورای بین المللی پرستاران دنیا (international council of nurses) در آبان ۸۷ یکی دیگر از دستاورد‌های مهم در حوزه پرستاری است، گفت: افزون بر این آیین نامه اخلاق پرستاری در جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۰ تدوین و منتشر شد.
از تشکیل نظام پرستاری تا انجمن‌های علمی
حضرتی با اشاره به تشکیل سازمان نظام پرستاری ایران و انجمن‌های پرستاری گفت: با تصویب قانون سازمان نظام پرستاری در سال ۱۳۸۰ در شورای اسلامی، انجمن صنفی روان پرستاری ایران در سال ۸۹، تشکیل انجمن پرستاری ایران در سال ۶۹ تشکیل شدند.
وی افزود: همچنین خانه پرستار به عنوان یک تشکل با هدف تحقق اهداف عالیه پرستاری از طریق افزایش آگاهی‌های صنفی، علمی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی اعضاء در راستای برقراری عدالت اجتماعی در نظام سلام و برخورداری همه آحاد جامعه از امکانات درمان مناسب در سال ۱۳۸۰ تشکیل شد.
انتهای پیام/