چهار عامل اصلی که در سال ۲۰۲۶ بر جنگ غزه اثرگذار خواهد بود
تحولات سال ۲۰۲۵ نشان میدهد که طرح صلح ترامپ ریسک تبدیل آمریکا به شریک اشغالگر غزه را دارد و همزمان حمایت داخلی و بینالمللی از اسرائیل کاهش یافته است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، درست پیش از آغاز سال نو، دیشب با رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ دیدار کرد.گزارشها حاکی است که او احتمالاً از ترامپ خواست بار دیگر به برنامه هستهای ایران حمله کند و حماس را وادار به خلع سلاح کند.
با این حال، برخلاف روایت رسانهای، جنگ در غزه هنوز پایان نیافته و بهطور مشخص، به پیروزی آشکار ارتش اسرائیل (IDF) منجر نشده است.
سال نو نیز آرامشی برای فلسطینیان نیاورده است — حداقل ۷۱ هزار نفر از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون شهید شدهاند.
با این حال، در سال ۲۰۲۵ چندین دینامیک و تحول مهم رخ داده که نه تنها بر درخواستهای نتانیاهو بلکه بر آینده امنیت در منطقه تأثیر خواهد گذاشت.
در ادامه، چهار نکته مهم از سال ۲۰۲۵ آمده که بدون شک بر همه طرفهای درگیری، از جمله آمریکا، در ۲۰۲۶ تأثیر خواهند گذاشت.
۱.
جنگ اسرائیل علیه غزه همچنان ادامه دارد، حتی اگر نام آن تغییر کرده باشد
پس از اعلام طرح ۲۰ بندی ترامپ برای غزه در اکتبر، که شامل آتشبس و آزادی اسرا و زندانیان بود، جهان نفس راحتی کشید.
حمله گسترده اسرائیل به غزه دستکم ۷۱ هزار فلسطینی از جمله حدود ۲۰ هزار کودک را کشته، تقریباً تمامی ۲.۳ میلیون ساکن غزه را آواره کرده و بیشتر زیرساختهای آن، از جمله بیش از ۹۰ درصد واحدهای مسکونی، را نابود کرده است — جنگی که کمیسیون تحقیق سازمان ملل و جمعی از سازمانهای حقوق بشری و پژوهشگران آن را نسلکشی توصیف کردهاند.
با این حال، از زمان اجرای رسمی آتشبس در ۱۰ اکتبر، اسرائیل همچنان حملات هوایی مرگبار و عملیات نظامی دیگری انجام داده و بیش از ۴۰۰ فلسطینی دیگر کشته شدهاند.
علیرغم توافق آتشبس، اسرائیل همچنان کمکهای انسانی از جمله مصالح پناهگاهی و سایر اقلام ضروری را محدود کرده و کودکان در سرما جان میدهند.
همزمان، نوار غزه عملاً به دو بخش تقسیم شده است: منطقه شرقی تحت کنترل اسرائیل و نوار ساحلی باریک و روزبهروز کوچکتر که هنوز حماس در آن فعالیت دارد و جمعیت عظیم ۲ میلیون نفری غزه در کمتر از ۴۰درصد از قلمرو خود متمرکز شدهاند.
ویرانی سیستماتیک زیرساختهای غزه توسط اسرائیل ادامه داشته و از زمان آتشبس حدود ۱۵۰۰ ساختمان تخریب شده است.
این اقدامات علاوه بر طولانی کردن رنج مردم غزه، تهدیدی برای انفجار گستردهتر و فروپاشی احتمالی آتشبس محسوب میشوند.
ترور فرمانده ارشد حماس، رعد سعد، در ۱۳ دسامبر، شکنندگی آتشبس را بیشتر کرده و نگرانیهایی در میان مقامات آمریکایی، از جمله ترامپ، ایجاد کرده که نتانیاهو ممکن است طرح صلح او را به شکست بکشاند.
۲.
طرح ترامپ ریسک تبدیل آمریکا به شریک اشغال غزه را دارد
طرح ترامپ شامل ایجاد «هیئت صلح بینالمللی» (BoP) برای اداره امور داخلی غزه، شامل حکومت و بازسازی آینده، به ریاست ترامپ و همچنین نیروی بینالمللی ثباتبخش (ISF) برای نظارت بر امنیت نوار غزه است.
فلسطینیان که در تدوین طرح مشورتی نداشتند، نقش محدودتری در اداره غزه از طریق کمیته فنی دارند که مستقیماً به BoP گزارش میدهد.
همزمان، آمریکا و اسرائیل مرکز هماهنگی مشترک غیرنظامی و نظامی (CMCC) در جنوب اسرائیل نزدیک مرز غزه تأسیس کردهاند تا بر توزیع کمکها و اجرای آتشبس نظارت کنند.
ترامپ همچنین قصد دارد یک ژنرال دو ستاره را برای هدایت ISF در غزه منصوب کند.
با وجود وعده ترامپ مبنی بر عدم اعزام نیرو به زمین، با کنترل آمریکا بر امور اداری و امنیتی غزه، خطر واقعی تبدیل آمریکا به شریک اشغالگر غزه همراه با اسرائیل وجود دارد.
چنین سناریویی میتواند اعتبار بینالمللی آمریکا را کاهش داده و کارکنان و داراییهای آمریکایی را در منطقه و فراتر از آن در معرض حملات مستقیم قرار دهد.
۳.
هزینه حمایت از فلسطین در سال ۲۰۲۵ افزایش یافت
افرادی که در آمریکا از حقوق بشر فلسطینیان حمایت میکردند، تحت دولت بایدن نیز هزینههایی پرداختند، از جمله از دست دادن شغل یا مواجهه با خشونت فیزیکی.
اما در دوره ترامپ این هزینه به شکل چشمگیری افزایش یافته است.
فعالانی مانند محمود خلیل به دلیل حمایت از فلسطین هدف اخراج قرار گرفتند.
برخی آزاد شدهاند، اما برخی دیگر هنوز در بازداشت هستند.
دولت ترامپ با تلاش برای همپوشانی انتقاد از اسرائیل با یهودستیزی، پیامدهای قانونی آن را تشدید کرده و کمیته مبارزه با یهودستیزی ایجاد کرده و بودجه دانشگاهها را مسدود و تحقیقات حقوق مدنی با انگیزه سیاسی انجام داده است.
گزارشی از انجمن اساتید دانشگاه آمریکا و انجمن مطالعات خاورمیانه هشدار داده که «فلسطین بهانهای برای حذف آزادی دانشگاهی است».
در حالی که آزادی بیان یک حق اساسی قانون اساسی است، نگرانیها وجود دارد که دولت ترامپ ممکن است به آزادیهای بنیادی دیگر نیز حمله کند، از جمله آزادی انجمنها و گروههای مسلمان مانند شورای روابط اسلامی-آمریکایی (CAIR).
۴.
حمایت از اسرائیل همچنان کاهش مییابد
با وجود سرکوب شدید سخنرانیهای طرفدار فلسطین و تلاشهای حامیان اسرائیل برای محدود کردن اطلاعرسانی درباره فجایع روزانه در غزه، محبوبیت اسرائیل در آمریکا کاهش یافته است.
در آوریل، ۵۳درصد آمریکاییها نظر منفی نسبت به اسرائیل داشتند.
در نظرسنجی آگوست، ۶۰درصد رأیدهندگان با ارسال کمکهای نظامی اضافی به اسرائیل مخالفت کردند.
این تغییر بهویژه در جناح چپ شدید است، جایی که ۷ نفر از هر ۱۰ دموکرات معتقدند اسرائیل در عملیات نظامی در غزه «فراتر رفته است».
حتی اکثریت جمهوریخواهان زیر ۴۵ سال نیز تمایل دارند که کاندیدای ریاستجمهوری ۲۰۲۸ کمک امنیتی آمریکا به اسرائیل را کاهش دهد.
همچنین ۳۹درصد یهودیان آمریکایی اقدامات اسرائیل را «نسلکشی» توصیف کردهاند.
نامزدهای انتخابات میاندورهای ۲۰۲۶ از هر دو حزب، کمک مالی از کمیته امور عمومی اسرائیل آمریکا (AIPAC) را رد کردهاند، که نشاندهنده شکاف در ائتلاف ترامپ است و این سؤال را ایجاد میکند که چگونه دولت او میتواند شعار «اول آمریکا» را مطرح کند در حالی که سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه به خواست اسرائیل وابسته است.
با وجود تلاشهای گسترده، اسرائیل و حامیانش کنترل روایت را از دست دادهاند: پس از ۷ اکتبر، میلیاردرهای آمریکایی با رژیم نتانیاهو برای انتشار پیامهای طرفدار اسرائیل هماهنگ شدند.
با ادامه کشتار در غزه، اسرائیل خبرنگاران را هدف گرفت تا جریان اطلاعات را متوقف کند، اما حتی فعالان مشهور نیز اذعان کردند که تلاش برای حمایت از اسرائیل مانند «صحبت کردن از پشت دیواری از نوزادان کشتهشده» است.
تلاشهای میلیاردرهایی مانند لری الیسون برای خرید TikTok و شرکت متا برای سانسور اطلاعات درباره فلسطین تاکنون موفق نبوده است و به نظر نمیرسد که افسانه جدا نبودن منافع آمریکا و اسرائیل حداقل در سال ۲۰۲۶ بهطور کامل بازگردد.
منبع: ریسپانسیبل استیت کرافت
