بارشها زیستگاههای اصفهان را زنده کرد؛ کاهش غبارخیزی تالاب گاوخونی
اصفهان- معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیطزیست اصفهان گفت: بارشهای مطلوب آخر پاییز در استان پس از حدود ۳۰ سال، نویدبخش بهبود شرایط زیستگاههای حیاتوحش است.
حسین اکبری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه استان اصفهان از فروردین تا ۲۵ آذر ماه سال جاری با شرایط خشکسالی بسیار شدید و کم سابقهای مواجه بود، اظهار داشت: تمام نقشههای هواشناسی نیز نشان میداد که ۱۰۰ درصد مساحت استان با کمبود بارش شدید روبهرو است.
۹ ماه سخت در خشکسالی شدید
وی ادامه داد: برای مثال در مناطقی که میانگین بلندمدت بارش حدود ۱۰۰ میلیمتر است، در این دوره کمتر از ۳۰ میلیمتر باران دریافت شد؛ یعنی کاهش بیش از ۷۰ درصدی و در برخی موارد چند صد درصدی بود.
معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیطزیست اصفهان با بیان اینکه این شرایط فشار بسیار سنگینی بر منابع طبیعی، پوشش گیاهی و منابع آبی و بهویژه حیات وحش وارد کرد، افزود: تأمین نیازهای اولیه حیات وحش مانند آب، علوفه و امنیت جابهجایی، کار حفاظت را بسیار دشوار کرده بود و بخش زیادی از انرژی محیطبانان و برنامههای حفاظتی صرف گذر ایمن از این دوره سخت شد.
اکبری اضافه کرد: با همکاری مردم عزیز، حمایت بینسازمانی و مسئولان، تلاش کردیم تا از این دوره سخت کمبارشی عبور ایمن داشته باشیم.
لایروبی و تعمیر ۲۴۰ چشمه و بهسازی ۸ سطح بارانگیر در زیستگاهها
وی به اقدامات حفاظتی حیاتوحش در شرایط خشکسالی اشاره و خاطرنشان کرد: با توجه به وضعیت اقلیمی و جغرافیایی استان اصفهان و سالها خشکی پیاپی، در راستای مدیریت خشکسالی و کاهش اثرات آن فاکتور اصلی و حیاتی تأمین آب پایدار بود.
معاون طبیعی اداره کل حفاظت محیطزیست اصفهان با بیان اینکه تمرکز ما برای تأمین آب پایدار مناطق بر داشتههای طبیعی بوده است، افزود: بیش از ۲۰۰ چشمه لایروبی و حدود ۴۰ چشمه و منابع آبی را تعمیر اساسی کردیم؛ همچنین هشت سطح بارانگیر (مخازن جمعآوری رواناب طبیعی در دامنه کوهها) در مناطق بهسازی شده است.
اکبری با اشاره به اینکه علاوه بر تلاش برای حفاظت از منابع و تأمین آب پایدار در زیستگاهها و مناطق، آب رسانی سیار با تانکر نیز انجام شد، گفت: در شرایط سخت امسال بیش از پنج میلیون لیتر در مناطق کلاهقاضی، عباسآباد، کلاته، اردستان، قمیشلو و موته آبرسانی سیار داشتیم.
۲۰۰ تُن علوفه برای حیاتوحش تأمین شد
معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیطزیست اصفهان با اشاره به اینکه پوشش گیاهی مناطق نیز بر اثر خشکسالی شدید بسیار تضعیف شده بود و امکان تعارضات حیات وحش با مزارع اطراف وجود داشت، ابراز کرد: ما برای اینکه این تعارضات را کاهش دهیم و هم از حیات وحش به خوبی محافظت کنیم که از زیستگاه امن خود خارج نشوند با اعتبارات درون سازمانی و با اعتباراتی که همیارها و خیران کمک کردند، حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ تُن علوفه تأمین کردیم که در شرایط برفی اخیر هم با توجه به اینکه همچنان برف روی زمین است، برای کلاهقاضی و عباس آباد و موته تأمین علوفه داشتیم.
اکبری با اشاره به اینکه تا اول مهر ماه امسال شرایط فوقالعاده سخت بود و امید داشتیم با ورود به پاییز بارندگیهایی داشته باشیم، ادامه داد: اما پیشبینی هواشناسی و واقعیت هم نشان داد که دو ماه اول پاییز تقریباً بدون بارش است.
تا ۲۵ آذر، تنها یک بارش مختصر حدود ۶- هفت میلیمتر در حدود ۲۰ آذر داشتیم که در بسیاری از نقاط هم نبود؛ بهنحوی که تابستان تا اواخر پاییز ادامه داشت.
بارندگی جانبخش پس از حدود ۳۰ سال خشکسالی
وی اظهار کرد: به لطف خدا، پس از حدود ۳۰ سال، بارندگی فوقالعادهای در استان اصفهان رخ داد که تقریباً کل استان را تحت تأثیر قرار داد و ما هزار بار شکرگزار این رحمت الهی هستیم.
معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیطزیست خاطرنشان کرد: بااینحال، تمرکز بارشها بیشتر در نیمه شمالی استان به ویژه مناطق نطنز، اردستان، کاشان بوده و البته توزیع آن در سطح استان متفاوت بود.
برای مثال چوپانان که غرب و شمالغرب منطقه عباسآباد و حاشیه کویر مرکزی حدود ۶۸-۶۹ میلیمتر یا خور و بیابانک حدود ۳۸ میلیمتر، اردستان (کهیاز) حدود ۵۶ میلیمتر، نطنز (کرکس) حدود ۵۲ میلیمتر، نجفآباد و پارک ملی قمیشلو حدود ۴۰ میلیمتر، کاشان حدود ۳۴ میلیمتر، فریدونشهر (ستبله) حدود ۳۵.۵ میلیمتر و تالاب گاوخونی (ایستگاه ورزنه) حدود ۱۱ میلیمتر بارندگی داشتند.
اکبری خاطرنشان کرد: این بارشها در برخی نقاط بهصورت برف و در برخی بهصورت باران ریز و پیوسته بود که نفوذ بسیار خوبی به خاک داشت و زمین را بهخوبی تغذیه کرد.
وی افزود: این ویژگی بارش آرام و مداوم بسیار ارزشمند بود چون برخلاف بارشهای سیلآسا که ممکن است رواناب زیادی ایجاد کند و به خاک نفوذ نکند، این بارشها عمق خاک را مرطوب کردند.
بارشهای اخیر ۱۰۰ درصد تأثیر مثبت داشت
به گفته معاون محیطزیست طبیعی اداره کل محیطزیست اصفهان، این بارندگیها ۱۰۰ درصد تأثیر مثبت داشتهاند.
در بسیاری از زیستگاهها مثل کلاهقاضی، قمصر، کرکس، بخشهایی از عباسآباد و… بهصورت برف یا باران خوب رخ داده و پس از چندین سال خشکسالی شدید، نقطه عطفی برای احیای منابع آبی (چشمهها و منابع آب) و پوشش گیاهی ایجاد کرده است.
اکبری خاطرنشان کرد: امید است اگر بارشها بهصورت نرمال در زمستان و اوایل بهار ادامه پیدا کند، وضعیت زیستگاهها بهطور قابلتوجهی بهبود یابد و پوشش گیاهی پس از سالها فشار، دوباره جان بگیرد و سرسبز شود.
باران از غبارخیزی گاوخونی کاست
وی درخصوص آخرین وضعیت تالاب بین المللی گاوخونی پس از بارشهای اخیر گفت: در تالاب گاوخونی و ایستگاه ورزنه ۱۱ میلیمتر بارندگی رخ داده و بارشها سیلآسا نبودند و رواناب قابلتوجهی به تالاب نرسید اما همین مقدار هم از غبار خیزی کانونهای گردوغبار کاست و رطوبت خاک را افزایش داد و این ارزشمند است.
معاون محیطزیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیطزیست استان اصفهان با اشاره به اینکه یکی از چالشهای استان به لحاظ جغرافیایی وجود مناطق مستعد غبارخیز است، خاطرنشان کرد: استان اصفهان بیش از سه میلیون هکتار عرصه بیابانی دارد که حدود ۱.۴ میلیون هکتار آن کانونهای بحرانی گردوغبار هستند.
علاوه بر آن، خشکسالیهای اخیر کانونهای دروناستانی کوچک و بزرگ را ایجاد کرده و از سوی دیگر تالاب گاوخونی را فعالتر کرده بود.
این بارشها نوید خوبی است؛ اگر ادامهدار باشد، رطوبت خاک افزایش مییابد، پوشش گیاهی تقویت میشود و در نتیجه، گردوغبار کاهش خواهد یافت.
اکبری ابراز کرد: در مجموع، این بارشها بسیار ارزشمند بودند و امیدواریم ادامهدار باشند تا پایداری منابع آبی و زیستگاهها تضمین شود؛ البته باید مدیریت منابع آب، صرفهجویی و استفاده بهینه را همیشه در اولویت قرار دهیم.
تداوم علوفه رسانی به زیستگاهها در شرایط برفی مناطق
به گفته وی، در شرایط برفی اخیر هم حفاظت تشدید شده و علوفهرسانی دستی به حیات وحش و زیستگاهها انجام شده است.