منابع اقتصادی ایران اجازه بروز تورمهای افسارگسیخته را نمیدهد
یک اقتصاددان با رد احتمال تورمهای چند هزار درصدی در کشور گفت: ساختار اقتصادی و منابع گسترده ایران مانع بروز ابرتورم شده و تجربه کشورهایی مانند زیمبابوه قابل تعمیم به ایران نیست.
رحمان سعادت، اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان، در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برخی اظهارنظرها درباره احتمال بروز تورمهای بسیار بالا در کشور گفت: هرچند در تاریخ اقتصاد جهان نمونههایی از تورمهای بسیار شدید، حتی در حد چند هزار درصد، در کشورهایی مانند زیمبابوه مشاهده شده، اما تعمیم این تجربهها به ایران دقیق و واقعبینانه نیست.
آن کشورها با سوءمدیریت کامل، فروپاشی نهادهای اقتصادی و خروج پول ملی از چرخه مبادلات روبهرو بودند؛ شرایطی که با ساختار اقتصادی ایران تفاوت اساسی دارد.
وی افزود: تجربههای جهانی نشان میدهد تورمهای افسارگسیخته معمولاً در کشورهایی رخ میدهد که فاقد منابع پایدار، نهادهای اقتصادی فعال و توان مداخله سیاستگذار هستند.
ایران از این منظر شرایط متفاوتی دارد؛ به نحوی که وجود منابع گسترده نفت و گاز، ظرفیتهای معدنی و کشاورزی، و همچنین امکان مداخله دولت و بانک مرکزی در بازارها، باعث میشود احتمال وقوع تورمهایی در حد ۳۰۰۰ درصد بسیار پایین و عملاً غیرمحتمل باشد.
سعادت تصریح کرد: اگرچه اقتصاد ایران در سالهای گذشته با مشکلاتی مانند تورم بالا، کسری بودجه و ضعف مدیریتی در برخی حوزهها مواجه بوده، اما همین منابع داخلی و ابزارهای سیاستی باعث شده کشور از ورود به فاز تورمهای فاجعهبار مصون بماند.
حتی در مقاطعی که فشارهای خارجی و تحریمها در بالاترین سطح قرار داشت، تورم هرگز به سمت اعداد نجومی حرکت نکرد و این خود نشاندهنده وجود ظرفیت کنترل در اقتصاد ایران است.
این اقتصاددان ادامه داد: سیاست خارجی و تحولات بینالمللی نیز نقش مهمی در مهار تورم دارند.
تجربه سالهای گذشته نشان داد هر زمان فضای تعاملات خارجی بهبود یافته، فشار تورمی کاهش پیدا کرده و ثبات نسبی در اقتصاد ایجاد شده است.
به همین دلیل، با اتخاذ سیاستهای واقعبینانه در حوزه روابط خارجی و استفاده از ظرفیتهای دیپلماسی اقتصادی، میتوان از تشدید تورم جلوگیری کرد.
وی گفت: کنترل تورم بیش از هر چیز نیازمند اصلاحات تدریجی در ساختار بودجه، ارتقای بهرهوری، استفاده از مدیران متخصص و تقویت نظام تصمیمگیری اقتصادی است.
اگر این اصلاحات بهدرستی انجام شود، نهتنها تورم ۳۰۰۰ درصدی غیرممکن خواهد بود، بلکه میتوان نرخ تورم را بهصورت مرحلهای کاهش داد و به ثبات پایدار رسید.
سعادت تأکید کرد: برخلاف برخی فضاسازیها، اقتصاد ایران در آستانه فروپاشی پولی قرار ندارد.
کاهش قدرت خرید مردم و فشار معیشتی واقعیتی جدی است، اما این مشکلات لزوماً به معنای حرکت به سمت تورمهای افسارگسیخته نیست.
با اصلاح سیاستها، افزایش هماهنگی بین نهادهای اقتصادی و بازسازی اعتماد عمومی، امکان کنترل تورم و بهبود شرایط اقتصادی وجود دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ایران ظرفیتهای لازم برای عبور از شرایط دشوار اقتصادی را دارد و اگر سیاستگذاریها به سمت ثبات، عقلانیت و استفاده از تجربههای علمی حرکت کند، میتوان ضمن مهار تورم، از بروز سناریوهای افراطی و غیرواقعی مانند تورم ۳۰۰۰ درصدی جلوگیری کرد.