کشف بیسابقه کاوشگر پارکر: خورشید چگونه مواد خود را بازیافت میکند؟
کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا برای نخستینبار فرآیند بازگشت مواد پس از فوران خورشیدی را با وضوحی بیسابقه ثبت کرده است. این کشف، کلید درک چگونگی بازیافت انرژی مغناطیسی توسط خورشید و پیشبینی دقیقتر طوفانهای خورشیدی مخرب است که میتوانند زمین را تحت تأثیر قرار دهند.
باشگاه خبرنگاران جوان - وبگاه اسپِیس در گزارشی آورده است: ناسا با کمک کاوشگر خورشیدی پارکر، واضحترین تصویر از فرآیند شگفتانگیز بازجذب مواد خورشیدی را ثبت کرده است.
در این پدیده، مواد پس از فوران از خورشید، مسیری را طی میکنند و دوباره مانند یک بومرنگ به سوی خورشید بازمیگردند.
این مشاهدات نادر، چگونگی بازیابی انرژی مغناطیسی توسط خورشید را نشان میدهد؛ فرآیندی که به شکلگیری طوفانهای خورشیدی آینده کمک میکند و ممکن است این امکان را برای دانشمندان فراهم کند که آب و هوای فضایی را با دقت بیشتری پیشبینی کنند.
یک فوران و یک بازگشت شگفتانگیز
ویدیوی ثبتشده از تصاویر نزدیکترین گذر تاریخی کاوشگر پارکر از خورشید در شب کریسمس ۲۰۲۴ میلادی ساخته شده است.
در این گذر، فضاپیما تا فاصله ۶.۱ میلیون کیلومتری سطح خورشید پیش رفت و موفق شد یک شراره خورشیدی را در حال فوران ثبت کند.
در این تصاویر، تودهای درخشان از مواد داغ به فضا پرتاب میشود.
مانند بخار نَفَس در یک روز سرد زمستانی، این ابر مواد خورشیدی ابتدا از خورشید دور میشود، سپس رقیق میشود و بخشی از آن به سمت داخل برمیگردد.
این مواد بازگشتی توسط خطوط قدرتمند میدان مغناطیسی خورشید که پاره میشوند و دوباره به شکل حلقههای جدیدی بازآرایی میشوند، به دام میافتند و کشیده میشوند.
دیدگاهی بیسابقه به یک راز خورشیدی
نور روافی (Nour Rawafi)، دانشمند طرح پارکر، میگوید: پیش از این، نشانههایی دیده بودیم که مواد میتوانند به این شکل به خورشید بازگردند، اما دیدن آن با چنین وضوحی، شگفتانگیز است.
این نمای واقعاً مجذوبکننده و روشنگر، نشان میدهد که خورشید چگونه پیوسته میدانهای مغناطیسی و مواد تاج خورشیدی خود را بازیافت میکند.
آنچه پارکر مشاهده کرد، خروج جرم از تاج خورشیدی (CME) بود.
این فورانهای پلاسمای داغ اگر به سمت زمین هدایت شوند، میتوانند طوفانهای ژئومغناطیسی قدرتمندی ایجاد کنند که شبکههای برق، ارتباطات رادیویی و سامانههای ناوبری ماهوارهای را مختل کنند و همزمان شفقهای قطبی خیرهکنندهای بیافرینند.
میدان مغناطیسی: مانند نخهای یک پارچه کهنه
در تصاویر ثبتشده توسط پارکر، با انبساط خروج جرم از تاج خورشیدی، خطوط میدان مغناطیسی اطراف آن کشیده شدند تا اینکه مانند نخهای یک پارچه کهنه که بیش از حد کشیده شده باشد، پاره شدند.
این میدانهای مغناطیسی پارهشده بلافاصله دوباره به هم پیوستند و حلقههای عظیمی تشکیل دادند.
برخی از این حلقهها به سفر خود به فضا ادامه دادند و برخی دیگر به سمت خورشید جمع شدند و تودههایی از مواد خورشیدی را در فرآیندی به نام جریانهای بازگشتی با خود بازگرداندند.
با بازگشت این مواد، آنها با میدانهای مغناطیسی نزدیک به سطح خورشید برهمکنش میکنند و آنها را دوباره شکل میدهند.
این تغییرات به طور بالقوه مسیر خروجهای جرمی آینده را از آن ناحیه تغییر میدهند.
گامی بزرگ برای پیشبینی آب و هوای فضایی
آنجلوس وورلیداس (Angelos Vourlidas)، دانشمند ارشد دوربین WISPR که روی کاوشگر پارکر نصب شده است، میگوید: این تغییرات میتواند تفاوت بین برخورد یک فوران تاج خورشیدی با مریخ یا عبور بیخطر آن از کنار سیاره باشد.
پیش از این نیز، جریانهای بازگشتی از راه دور رصد شده بودند، اما تصاویر بینظیر و نزدیک پارکر، این مواد بازگشتی را در مقیاسی بیسابقه نشان داد.
برای اولینبار، دانشمندان توانستند سرعت و اندازه تودههای بازگشتی به خورشید را مستقیماً اندازهگیری کنند.
آنها اکنون از این یافتهها برای بهبود مدلهای آب و هوای فضایی و درک محیط پیچیده مغناطیسی خورشید استفاده میکنند.
در نهایت، این کار ممکن است به دانشمندان کمک کند تا تأثیر آب و هوای فضایی در سراسر سامانه خورشیدی را در بازههای زمانی طولانیتر از آنچه امروز ممکن است، با دقت بیشتری پیشبینی کنند.
منبع: ایرنا
