پشت پرده «عجله» در دوسالانه کاریکاتور؛ هنر امروز، زبان سکوت کنشگر است!

به گزارش خبرگزاری مهر، سیدمسعود شجاعی طباطبایی دبیر دوازدهمین دوسالانه بین‌المللی کارتون و کاریکاتور تهران، با اشاره به اینکه برنامه‌ریزی دبیرخانه دوسالانه کاریکاتور بر سه محور اصلی استوار است، گفت: نخستین محور دبیرخانه، ارتقای کیفیت آثار و بازتعریف جایگاه بین‌المللی دوسالانه کاریکاتور تهران است.
محور دوم، ایجاد توازن میان تجربه‌گران و نسل‌های تازه‌وارد و محور سوم، شفافیت در روند دریافت، انتخاب، داوری و نمایش آثار است.
در همین راستا، از ابتدا ساختار حرفه‌ای ارتباطات بین‌الملل، شیوه‌نامه داوری، طراحی پوستر و موشن و ساخت مستند و آماده‌سازی نمایشگاه با دقت و هماهنگی کامل آغاز شده است.
دبیر دوازدهمین دوسالانه کارتون و کاریکاتور تهران درباره عنوان «عجله» در بخش کارتون موضوعی و چرایی انتخاب آن، عنوان کرد: انتخاب عنوان «عجله» بازتابی از وضعیت انسان در جهان امروز است، جهانی که شتاب، تصمیمات عجولانه، فشارهای اجتماعی و پیچیدگی زندگی دیجیتال بر کیفیت زیست تأثیر مستقیم گذاشته است.
همچنین «عجله» مفهومی چندبعدی، قابل تأویل و کاملاً جهانی است.
موضوعی که ظرفیت بالایی برای طنز، نقد اجتماعی و بیان هنرمندانه دارد.
وی بیان کرد: از سوی دیگر، این موضوع در شورای سیاست‌گذاری دوسالانه که مرکب از ۱۵ نفر از چهره‌های برجسته و اثرگذار کارتون و کاریکاتور ایران است، پس از بررسی چندین گزینه به‌صورت جمعی تصویب شد.
هدف این بود که بخش کارتون موضوعی، دارای محوری روشن، قابل ارزیابی و در عین حال الهام‌بخش برای هنرمندان باشد.
این هنرمند کارتونیست با اشاره به رویکرد شورای سیاست‌گذاری دوسالانه در انتخاب موضوع آزاد برای دیگر بخش‌های کارتون و کمیک‌استریپ توضیح داد: در کارتون آزاد، معیار اصلی نوآوری بصری، خلاقیت در ایده‌پردازی، کیفیت اجرا و توانایی هنرمند در ارائه جهان‌بینی شخصی است.
این بخش به هنرمند آزادی کامل را می‌دهد تا بدون محدودیت موضوعی آثار خلاقانه ارائه کند.
در کمیک‌استریپ آزاد نیز تمرکز بر روایت، ریتم تصویری، شخصیت‌پردازی و توانایی انتقال پیام در قالب کوتاه است.
این بخش به‌ویژه به هنرمندان حرفه‌ای توجه دارد که زبان روایت تصویری را خوب می‌شناسند و می‌توانند ایده‌های پیچیده را در قالبی موجز و جذاب عرضه کنند.
وی با توضیح درباره بخش کاریکاتور (چهره) و موضوعات آن، گفت: در این دوره، بخش کاریکاتور به نام پنج هنرمند جریان‌ساز این عرصه از جمله: پرویز شاپور، کامبیز درم‌بخش، اردشیر محصص، غلامعلی لطیفی و جواد علیزاده مزین شده است.
این انتخاب ادای احترامی به جایگاه تاریخی این بزرگان در شکل‌گیری هویت کارتون و کاریکاتور ایران است.
شجاعی طباطبایی اضافه کرد: در این بخش، هنرمندان می‌توانند پرتره مستقیم یا برداشت آزاد کاریکاتوری از این چهره‌ها ارائه دهند.
معیارهای ارزیابی شامل خلاقیت، تسلط طراحی، اغراق هوشمندانه، و توانایی انتقال ویژگی‌های شخصیتی سوژه است.
هدف آن است که پیوندی میان نسل امروز و میراث ماندگار کاریکاتور ایران برقرار شود.
وی با توجه به زمان کوتاه ارسال آثار به دبیرخانه این رویداد تا دوم دی سال جاری، درباره مدیریت چالش‌های دبیرخانه، اظهار کرد: فشردگی زمان یکی از چالش‌های مهم این دوره است اما دبیرخانه با سازوکارهای ذیل آن را مدیریت می‌کند، دریافت و ثبت آثار به‌صورت کاملاً آنلاین و بدون وقفه انجام می‌شود.
همچنین تیم دبیرخانه در سه شیفت کاری فعالیت دارد تا آثار به‌سرعت دسته‌بندی و آرشیو شوند.
شجاعی طباطبایی تصریح کرد: سوالات هنرمندان داخلی و خارجی از طریق ایمیل، وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی به‌صورت لحظه‌ای پاسخ داده می‌شود.
همچنین روند آماده‌سازی نمایشگاه، انتخاب اولیه آثار، طراحی پوسترها، موشن، تهیه گزارش به صورت مکتوب و تصویری، ساخت فیلم با موضوع عجله، ساخت مستند پرتره از استاد غلامعلی لطیفی و تدوین کاتالوگ به‌صورت همزمان و موازی پیش می‌رود.
این هماهنگی سبب می‌شود که با مدیریت کنترل پروژه، کیفیت اجرا و دقت در روند کاری حفظ شود.
دبیر دوسالانه کاریکاتور تهران به وزن و جایگاه هنرمندان جوان در این دوره اشاره کرد و گفت: یکی از سیاست‌های محوری این دوره، تقویت حضور جوانان و کشف استعدادهای تازه است.
در انتخاب آثار، علاوه بر کیفیت هنری، به نگاه‌های نو، تکنیک‌های تازه و جسارت هنرمندان جوان توجه ویژه می‌شود.
حتی اگر یک اثر از هنرمندی جوان به سطح کامل حرفه‌ای نزدیک باشد، هیات انتخاب آثار تلاش می‌کند فرصت دیده‌شدن آن را فراهم کند.
هدف این است که دوسالانه تهران سکویی برای ورود نسل جدید به فضای حرفه‌ای و قرار گرفتن در کنار استادان این عرصه باشد.
در پایان، شجاعی طباطبایی درباره وضعیت انتشار فراخوان بین‌المللی و مشارکت کشورهای خارجی توضیح داد: فراخوان این رویداد بین‌المللی از طریق بیش از ۳۰ پایگاه معتبر جهانی، انجمن‌های تخصصی، رسانه‌های هنری و شبکه‌های اجتماعی شناخته‌شده منتشر شده است.
تا این لحظه، هنرمندان ۴۳ کشور جهان آثار خود را ارسال کرده‌اند.
کشورهای فعال شامل: ترکیه، برزیل، لهستان، اندونزی، صربستان، ترکیه، چین، آرژانتین، مکزیک، کوبا، جمهوری چک، ایتالیا، هند و چند کشور عربی هستند.
همچون دوره‌های پیشین، انتظار می‌رود بخش مهمی از آثار بین‌المللی در روزهای پایانی مهلت به دبیرخانه برسد.