تشکیل هیئت اندیشهورز پیشگیری از اعتیاد با رویکرد علمی و راهبردی
نخستین جلسه «هیئت علمی اندیشهورز پیشگیری از اعتیاد» با هدف بررسی راهکارهای اثربخش و سیاستگذاری مبتنی بر شواهد برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین جلسه «هیئت علمی اندیشهورز پیشگیری از اعتیاد» با محوریت اداره کل پیشگیری معاونت پیشگیری و درمان ستاد مبارزه با موادمخدر و به ریاست امیرحسین یاوری؛ معاون پیشگیری و درمان ستاد مبارزه با موادمخدر پیش از ظهر امروز در سالن شهید صفری این ستاد برگزار شد.
امیرحسین یاوری؛ معاون پیشگیری و درمان ستاد مبارزه با موادمخدر در این جلسه با بیان اینکه در حوزه پیشگیری از اعتیاد اقدامات زیادی صورت گرفته است، گفت: احتمالاً این اقدامات در زمان، مکان، مخاطب و موضوع، همگرایی در مسیر اثربخشی نداشته است.
وی این جلسه را پیشجلسهای بر جلسات بعدی در حوزه اندیشهورزی در پیشگیری از اعتیاد دانست و افزود: باید در این جلسه کارگروههایی با موضوعات خاص مشخص شود و در حوزه پیشگیری از اعتیاد در این کارگروه مسائلی همچون تلویزیونهای اینترنتی، تئاتر، سرود و پادکستها مدنظرمان است.
یاوری با بیان اینکه در تحقیقات به این نتیجه رسیدهاند که فیلم و سریال در حوزه پیشگیری از اعتیاد کمتر اثرگذار است، خاطرنشان کرد: در این حوزه بیشتر باید به تک عکس و کلیپهای زیر ۳۰ ثانیه بپردازیم.
معاون پیشگیری و درمان ستاد مبارزه با موادمخدر با تأکید بر اینکه فروپاشی نه در خیابان بلکه در ذهن افراد روی میدهد و میتوانیم اقدامات مثمرثمر در حوزه پیشگیری از اعتیاد انجام دهیم، بیان کرد: باید در جلسات آتی این هیأت، تعدادی کارگروه در حوزههای مشخص تعیین و ریاست این کارگروهها مانند تلویزیون اینترنتی، رادیو، اصناف، شبکههای اجتماعی و … مشخص شود.
وی با بیان اینکه تمام روشهای پرداخت بودجه را برای سال آینده عوض خواهیم کرد، گفت: نباید در حوزه پیشگیری از اعتیاد تسلیم شویم و باید هرچه توان داریم به پای کار ببندیم.
زهرا عابدینی؛ مدیرکل پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر نیز در این جلسه درباره چرایی تشکیل این کمیته، اظهار کرد: در بحث پیشگیری از شیوع موادمخدر باید یک بازتعریف علمی درباره مسئله پیشگیری از اعتیاد در ایران امروز داشته باشیم.
وی تصریح کرد: تجارب بینالمللی و شرایط حاکم بر حوزه اعتیاد، ضرورت گذار از پیشگیری سنتی (به شکل آگاهیبخشی شعاری) به سمت پیشگیری مبتنی بر شواهد را نشان میدهد، ما باید از یک سری روشها گذار کنیم؛ روشهای بسیار تکراری که سالهای سال انجام شده و به نظر میرسد آنچنان که باید و شاید خروجی مؤثری نداشته است.
عابدینی خاطرنشان کرد: تجارب قبلی در بحث پیشگیری از اعتیاد اعم از تجارب مبتنی بر سیاستگذاری و برنامهگذاریها چه در ستاد مبارزه با موادمخدر و چه در سایر دستگاههای متولی امر در حوزه فرهنگی و اجتماعی نشاندهنده دو مسئله است.
مدیرکل پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: نخست اینکه بیشتر تمرکز در حوزه پیشگیری بیش از حد بر بحث آگاهیبخشی عمومی و با روشها و آموزشهای کاملاً سنتی و یکطرفه بوده است و نکته دوم در این حوزه این تجارب نشان میدهد غفلتی در این زمینه داشتیم یعنی تأکید مداوم بر پیشگیری انتخابی بوده، زیاد هدفمند نبوده و گروههای در معرض خطر را کمتر در حوزه تصمیمگیری و پیشگیری از اعتیاد مدنظر قرار دادیم.
عابدینی بیان کرد: ضروری است که رویکردهای علمی را در برنامهریزی و سیاستگذاریهایمان تقویت کنیم، باید نگاه چندسطحی و میانرشتهای به مسئله پیشگیری از اعتیاد با تأکید بر حوزههای جامعهشناسی و روانشناسی، اقتصاد، سیاستگذاریهای عمومی و سایر حوزهها داشته باشیم.
مدیرکل پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر، نگاه به پیشگیری از اعتیاد را یک نگاه کوتاهمدت ندانست و تأکید کرد: با نگاه کوتاهمدت و بسیار مقطعی نمیتوان به مسئله پیشگیری از اعتیاد نگریست؛ اساساً مسئله پیشگیری از اعتیاد یک مسئله کاملاً پیچیده اجتماعی و رفتاری و نیازمند یک بازتعریف علمی در بستر تحولات اجتماعی است.
وی مهمترین وجه تشکیل این کمیته اندیشهورزی، را صورتبندی چالشهای مبارزه با موادمخدر به عنوان یک مسئله سیاستی دانست و گفت: به این مسئله نباید صرفاً به عنوان مسئله و آسیب اجتماعی و کوتاهمدت بنگریم؛ زمانیکه به عنوان یک سیاست به این موضوع بنگریم، برنامهریزیها و سیاستگذاری در پیوند بین حوزه دانشگاه، علم، دانش و برنامهریزی، اقدام و اجرا سوق پیدا خواهد کرد.
اکنون شکاف و خلاء بین این دو حوزه کاملاً محسوس است.
مدیرکل پیشگیری ستاد مبارزه با موادمخدر با تأکید بر اینکه چندین چالش در نظام برنامهریزی، سیاستگذاری و اجرا داریم، گفت: مهمترین چالش در این رابطه چالش شکاف بین دانش دانشگاهی و سیاستگذاری اجتماعی و چالشهای مفهمومی است.
عابدینی، چالشهای اجتماعی و فرهنگی به دلیل تغییرات الگوی مصرف، کاهش سن اعتیاد، نابرابریها، عدم دسترسی دادهها، عدم به روزرسانی دادهها، محدودیت دسترسی به نتایج پژوهشها و … را از دیگر این چالشها برشمرد و یادآور شد: در نهایت با توجه با موارد مذکور به این نتیجه رسیدیم که یک هیأت اندیشهورز با نگاه کاملاً راهبردی داشته باشیم تا بتوانیم در چهارچوب تشکیل این کمیته به سیاستگذاریهای مبتنی بر شواهد کمک کنیم همچنین اولویتهای مداخلات پیشگیرانه در این کمیته بررسی شود و خروجی آن در برنامهریزیها و سیاستگذاریها مورد استفاده قرار گیرد.
گفتنی است در این جلسه افرادی همچون محمد حاتمی عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی، براتی عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث، غنیلو؛ عضو هیأت علمی دانشگاه علامه، چمنی؛ عضو گروه علمی هنر و امنیت دانشگاه جامع امین، حسین محدودیمنش؛ عضو هیأت علمی دانشگاه امین، نادرپور؛ هیأت علمی دانشگاه، شیرین احمدنیار؛ دانشیار جامعشناسی دانشگاه علامه طباطبایی و ایرج اسماعیلی، پزشک و پژوهشگر در حوزه اعتیاد نیز به بیان نقطه نظرات خود درباره تشکیل اندیشهورز پیشگیری از اعتیاد و مباحثی درباره پیشگیری از اعتیاد پرداختند و پیشنهادات خود را در این زمینه برای اثرگذاری و نتایج بهتر و مثمرثمر در این حوزه مطرح کردند.