آمریکا و ونزوئلا؛ تدارک برای جنگ یا نمایش قدرت؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه - تهدیدات نظامی، اتهامات درباره قاچاق مواد مخدر و جنگ‌های اقتصادی، تنها بخشی از روند پیچیده‌ای است که ونزوئلا را در مقابل فشار‌های فزاینده قرار داده است.
بحران ونزوئلا؛ تلاقی منافع و رقابت‌های جهانی
ونزوئلا، کشوری با بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان، این روز‌ها بیش از هر زمان دیگری در کانون توجهات بین‌المللی قرار گرفته است.
در حالی که این کشور به دلیل مشکلات اقتصادی داخلی و تحریم‌های بین‌المللی با بحران‌های جدی رو‌به‌رو است، ایالات متحده همچنان به اعمال فشار‌های نظامی و سیاسی علیه دولت نیکلاس مادورو ادامه می‌دهد.
در این راستا، واشنگتن نه‌تنها تهدیدات نظامی را علیه ونزوئلا مطرح کرده، بلکه در تلاش است تا با بهره‌گیری از اهرم‌های اقتصادی و سیاسی، حاکمیت مادورو را تضعیف کند.
در عین حال، نگرانی‌هایی از افزایش تنش‌ها در منطقه کارائیب و درگیری‌های احتمالی بیشتر وجود دارد.
رقابت‌های قدرت‌طلبانه: نفت ونزوئلا در کانون توجه
پس از کاهش تولید نفت در ونزوئلا و مشکلات اقتصادی حاد آن، ایالات متحده با اعمال تحریم‌های سنگین، تلاش کرده تا از خروج این کشور از بازار جهانی نفت جلوگیری کند.
در مقابل، ونزوئلا روابط نزدیکی با چین و روسیه برقرار کرده است؛ دو کشوری که به دلیل نفوذ فزاینده‌شان در منطقه، برای ایالات متحده تهدید محسوب می‌شوند.
روسیه و چین با سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و نظامی در ونزوئلا سعی دارند تا حضور خود را در آمریکای لاتین گسترش دهند.
این رقابت‌ها تنها به اقتصاد محدود نمی‌شود، بلکه به عرصه‌های سیاسی و نظامی نیز گسترش یافته است.
از تهدیدات نظامی تا جنگ‌های سایه؛ سناریو‌های ایالات متحده
تهدید‌های نظامی ایالات متحده علیه ونزوئلا به ویژه در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ شدت گرفت.
ترامپ به وضوح اعلام کرده که هر گزینه‌ای برای براندازی رژیم مادورو روی میز است، و حتی احتمال حمله زمینی را نیز رد نکرده است.
البته، به نظر می‌رسد تهدیدات ترامپ بیشتر جنبه نمایشی دارد تا عملیاتی.
در واقع، استقرار نیروی دریایی در منطقه کارائیب و تهدید به حملات هوایی، به نوعی فشار به مادورو است تا از قدرت کنار برود، نه لزوماً تغییر رژیم از طریق حمله زمینی.
به گفته برخی مقامات آمریکایی، تهدیدات و تحرکات نظامی ترامپ، بیشتر برای وادار کردن مادورو به کناره‌گیری از قدرت است، نه آغاز یک جنگ گسترده.
این سناریو‌ها با چالش‌های جدی رو‌به‌رو هستند؛ چرا که در صورت انجام حمله زمینی، ایالات متحده با مشکلات لجستیکی و استراتژیک جدی مواجه خواهد شد.
علاوه بر این، چنین حملاتی می‌تواند به جنگ‌های چریکی و بی‌ثباتی بیشتری در ونزوئلا منجر شود که ایالات متحده در آن دخیل خواهد بود.
توسعه همکاری‌های استراتژیک با روسیه و چین
یکی از مهم‌ترین تحولات در بحران ونزوئلا، امضای توافقات راهبردی بین کاراکاس و مسکو است.
این توافقات که در زمینه‌های اقتصادی، انرژی، و نظامی است، گواهی بر نزدیکی روابط ونزوئلا با قدرت‌های جهانی به ویژه روسیه است.
این همکاری‌ها به‌ویژه در زمینه استخراج نفت و سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش انرژی باعث نگرانی ایالات متحده شده است.
از سوی دیگر، چین نیز به عنوان یک بازیگر اصلی در منطقه آمریکای لاتین، با امضای توافقات تجاری با ونزوئلا سعی دارد تا مسیر‌های جدیدی برای واردات نفت از این کشور پیدا کند.
این تحرکات باعث افزایش تنش‌های میان ایالات متحده و ونزوئلا شده است، چرا که واشنگتن به هیچ‌وجه نمی‌خواهد اجازه دهد که کشور‌های رقیب به منابع طبیعی ونزوئلا دسترسی پیدا کنند.
اعتراضات منطقه‌ای و واکنش‌های جهانی
در این میان، کشور‌های همسایه ونزوئلا و حتی برخی قدرت‌های جهانی به شدت به تحرکات ایالات متحده واکنش نشان داده‌اند.
به عنوان مثال، رئیس‌جمهور کلمبیا، گوستاوو پترو، هشدار داده است که اقدامات نظامی آمریکا علیه ونزوئلا می‌تواند منجر به تشدید بحران‌های منطقه‌ای و ایجاد تنش‌های جدید در کارائیب شود.
این نگرانی‌ها با توجه به حضور نیروی دریایی آمریکا و تهدیدات به حملات هوایی، شدت گرفته است.
در کنار این، برخی از کشور‌های آمریکای لاتین نیز تلاش دارند تا از این بحران به نفع خود بهره‌برداری کنند و مانع از تسلط ایالات متحده بر منطقه شوند.
چه آینده‌ای در انتظار ونزوئلاست؟
در شرایط کنونی، پیش‌بینی آینده ونزوئلا با توجه به تحولات پیچیده‌اش کار دشواری است.
از یک سو، فشار‌های بین‌المللی و تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده بر این کشور همچنان ادامه دارد و از سوی دیگر، دولت مادورو با تکیه بر حمایت روسیه و چین، مقاومت کرده است.
اگرچه احتمال تغییر رژیم از طریق مداخله نظامی کم به نظر می‌رسد، اما امکان ایجاد یک توافق سیاسی و یا تغییر در ساختار قدرت با میانجی‌گری قدرت‌های خارجی همچنان ممکن است.
اگر ایالات متحده به هر نحوی موفق شود مادورو را وادار به ترک قدرت کند، وضعیت سیاسی در ونزوئلا ممکن است به‌طور موقت به ثبات برسد، اما باید در نظر داشت که این انتقال قدرت می‌تواند به‌طور بالقوه منجر به بی‌ثباتی بیشتر و حتی جنگ‌های داخلی شود.
در این میان، نقش چین و روسیه به‌عنوان بازیگران کلیدی در تصمیمات آتی ونزوئلا حائز اهمیت است.
بحران ونزوئلا: دروازه‌ای به سوی آینده‌ای نامشخص
بحران ونزوئلا به یک کانون جدید رقابت‌های جهانی تبدیل شده است.
با حضور قدرتمند ایالات متحده، روسیه و چین در منطقه، این بحران نه‌تنها بر آینده سیاسی ونزوئلا، بلکه بر ساختار ژئوپلیتیک آمریکای لاتین تأثیر خواهد گذاشت.
فشار‌های ایالات متحده برای تغییر رژیم مادورو با توجه به چالش‌های داخلی و منطقه‌ای، در نهایت به یک بحران درونی تبدیل خواهد شد که آینده آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
تنها زمان خواهد گفت که آیا تحرکات نظامی و فشار‌های اقتصادی به براندازی رژیم منتهی می‌شود یا اینکه این بحران همچنان به تنش‌های بی‌پایان خود ادامه خواهد داد.