نویسنده «بامداد خمار»: تلاش ما احیای زبان و اصطلاحات دوره قاجار بود
حسین کیانی نویسنده سریال «بامداد خمار» گفت: تلاش کردیم زبان اثر را غنیتر کنیم، چند خط داستانی جدید بیفزاییم و ادبیات داستانی را به ادبیات دراماتیک تبدیل کنیم.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی رادیو نمایش، حسین کیانی از کارگردانان باسابقه تئاتر در گفتگو با برنامه «پشت جلد» رادیو نمایش درباره حضور در سریال «بامداد خمار» و پذیرفتن مسئولیت نویسندگی سریال گفت: اسفند ۱۴۰۲ و فروردین سال ۱۴۰۳ دیداری با نرگس آبیار داشتم و موضوع همکاری به طور رسمی مطرح شد.
این پروژه پیشتر سابقهای داشته و بخشی از کار نیز تولید شده بود اما آن نسخه به طور کامل کنار گذاشته شد.
پس از آن کار به محمدحسین قاسمی و نرگس آبیار سپرده شد و من نیز به عنوان نویسنده از سوی آنها دعوت شدم.
با توجه به سابقهای که در زمینه ادبیات عامه و ادبیات دوره قاجار در بیش از ۲۰ سال گذشته داشتم همکاریمان آغاز شد.
بد نیست اشاره کنم که در سال ۱۳۸۴ نمایشنامهای به نام «آش قجری» نوشتم که بهعنوان متن برگزیده تک قسمتی رادیو انتخاب شد.
دوستان این سابقهها را میشناختند و بر همین اساس با من تماس گرفتند و کار آغاز شد.
این کارگردان تئاتر بیان کرد: تأکید نرگس آبیار این بود که ادبیات خالص و کمتر شنیدهشده دوره قاجار، شامل اصطلاحات، ضربالمثلها و ویژگیهای زبانی آن دوره، احیا شود و در دیالوگهای شخصیتها جاری باشد.
اگر رمان «بامداد خمار» را خوانده باشید، میدانید که رمان زبان ساختارمندی ندارد و خیلی از زبان دوره قاجار بهره نبرده است و تنها بهصورت محدود از اصطلاحات آن دوره استفاده کرده است.
با وجود جذابیت و کشش رمان، کتاب چندان زبانمند نیست.
کیانی افزود: ما تلاش کردیم زبان اثر را غنیتر کنیم، چند خط داستانی جدید بیفزاییم و ادبیات داستانی را به ادبیات دراماتیک تبدیل کنیم، کاری که معمولاً اقتباسگر انجام میدهد.
یعنی موقعیتهای توصیفی رمان باید بسط پیدا کند، کشمکشها افزوده شود و شخصیتهایی که در رمان منفعلاند، در سریال فعال شوند تا بتوانند روایت را پیش ببرند.
تجربه خواندن رمان با تجربه دیدن یک سریال تلویزیونی گسترده کاملاً متفاوت است.
در مجموع تلاش شد جذابیتهای رمان تقویت شود و زبان آن به ادبیات عامیانه و ادبیات رسمی دوره قاجار نزدیکتر گردد.
خوشبختانه منابع پژوهشی دوره قاجار در سالهای اخیر فراوانتر شده و پژوهشگران ارجمند آثار ارزشمندی منتشر کردهاند که مورد استفاده قرار گرفت.
وی با اشاره به تجربهاش در زمینه اقتباس در تئاتر عنوان کرد: پیش از این چند بار در تئاتر اقتباس انجام داده بودم اما در حوزه ادبیات داستانی ایرانی و در عرصه تصویر، بامداد خمار نخستین تجربه جدی و قابلتأمل من بود.
آن تجربیات قبلی بسیار کمککننده بود.
یعنی با دلشوره و اضطراب وارد کار نشدم و دستم پر بود.
ادبیات ما چه دوره قاجار و چه دورههای پیشین، ظرفیت بالایی برای ارتباط با مخاطب امروز دارد.
یکی از نکاتی که بسیار بر آن تأکید داشتیم، حفظ ادب در زبان اثر بود.
متأسفانه در برخی سریالهای شبکه خانگی شاهد نوعی بیسامانی و ولنگاری زبانی هستیم که باعث تخریب زبان میشود.
ما تلاش کردیم زبان را نه تنها ترمیم کنیم، بلکه چیزی به آن بیفزاییم.
زبان امروز در فضای مجازی در حال فرسایش است و ما میخواستیم ظرفیتهای زبان فاخر را یادآوری کنیم.
زبانی ادبمند و دراماتیک که بتواند به فرهنگ زبانی جامعه کمک کند.
برنامه «پشت جلد» به تهیهکنندگی سجاد کلبادینژاد و اجرا و سردبیری احمد محمدتبریزی و عطیه مؤذن و گزارشگری آوا نوری یکشنبهها ساعت ۲۱ تا ۲۲ از شبکه رادیویی نمایش پخش میشود.