ایران در مسیر مهار HIV؛ درمان رایگان شد، انتقال نزدیک صفر
با دسترسی به درمان رایگان و تشخیص بهموقع، بیماران HIV در ایران میتوانند زندگی سالم داشته باشند، اما افزایش انتقال جنسی نیاز به مراقبت و آموزش بیشتر دارد.
خبرگزاری مهر - گروه سلامت: با گذشت بیش از چهار دهه از شناسایی نخستین موارد ابتلاء به HIV در جهان، هنوز بسیاری از جوامع درگیر چالشهای متعدد در مسیر کنترل این بیماری هستند؛ چالشهایی که نه از جنس کمبود دارو یا نبود امکانات درمانی، بلکه بیشتر از جنس ناآگاهی، انگ اجتماعی و ترس از انجام آزمایش است.
بیماری HIV اگرچه درمان قطعی ندارد، اما با داروهای ضدویروسی موجود میتوان آن را بهطور کامل کنترل کرد، بهگونهای که فرد مبتلا بتواند زندگی نرمال، سالم و بدون خطر انتقال به دیگران داشته باشد.
در کشور ما نیز طی دو دهه اخیر، با اجرای برنامههای «کاهش آسیب» و فراهمسازی دسترسی رایگان به دارو، روند درمان و پیشگیری پیشرفت چشمگیری داشته است، با این حال، همچنان درصد قابل توجهی از مبتلایان شناسایی نشدهاند و بسیاری از مردم به دلیل باورهای نادرست و ترس از قضاوت اجتماعی، از انجام تست اچآیوی خودداری میکنند و همین مسئله باعث شده وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی در آستانه روز جهانی ایدز، بار دیگر بر ضرورت آگاهیرسانی، آموزش عمومی و تشویق افراد به انجام آزمایش تأکید کنند.
در همین راستا، پویش ملی «من هم تست اچآیوی میدهم» از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر در سراسر کشور در حال برگزاری است؛ پویشی که هدف آن، گسترش فرهنگ آزمایش داوطلبانه، کاهش انگ و تبعیض علیه مبتلایان و تشویق مردم به مراجعه به مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری است؛ مراکزی که خدمات تست و مشاوره را بهصورت کاملاً رایگان و محرمانه ارائه میدهند.
حال همزمان با فرارسیدن روز جهانی ایدز و اجرای پویش ملی «من هم تست میدهم»، تازهترین گزارشها و اظهارنظرهای مسئولان و متخصصان حوزه HIV نشان میدهد که ایران در کنترل بیماری و کاهش انتقال، به دستاوردهای قابل توجهی رسیده است.
HIV؛ بیماری قابلکنترل با درمان منظم
هنگامه نامداریتبار، رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت، با اشاره به پیشرفتهای درمانی کشور تأکید کرد: امروز HIV یک بیماری قابل کنترل است و اگر افراد بهموقع تشخیص داده شوند و دارو مصرف کنند، میتوانند زندگی سالم، طولانی و بدون خطر انتقال به دیگران داشته باشند.
وی با بیان اینکه تمام خدمات مشاوره، تست و درمان HIV در کشور رایگان و کاملاً محرمانه ارائه میشود، افزود: افراد حتی میتوانند با نام مستعار به مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری مراجعه کنند تا بدون نگرانی از انگ اجتماعی، آموزش، مشاوره و آزمایش دریافت کنند.
۹۴ درصد بیماران در ایران غیرقابلانتقال شدهاند
به گفته نامداریتبار، بیش از ۲۰ هزار فرد مبتلا در کشور زندگی میکنند و خوشبختانه بیش از ۹۴ درصد آنها با مصرف منظم دارو به سطح ویروسی غیرقابلانتقال رسیدهاند و دیگر بیماری را به دیگران منتقل نمیکنندو این وضعیت تا زمانی ادامه دارد که دارو قطع نشود.
وی همچنین خبر خوش دیگری نیز اعلام کرد: بیش از سه سال است که تمام زنان باردار مبتلا به HIV در ایران با درمان درست، نوزادان سالم به دنیا آوردهاند و هیچ مورد انتقال مادر به جنین گزارش نشده است.
قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، در همایش مجازی روز جهانی ایدز گفت: الگوی انتقال HIV در کشور تغییر کرده است؛ در حالی که گذشته بیشترین انتقال از طریق اعتیاد تزریقی بود، امروز تنها ۷ درصد موارد از این طریق رخ میدهد و سهم انتقال جنسی در حال افزایش است.
وی هشدار داد: اگر نوع مداخلات و آموزشها تغییر نکند، احتمال تبدیل اپیدمی متمرکز به اپیدمی عمومی وجود دارد.
وضعیت جهانی HIV؛ کاهش موارد جدید اما تداوم بار مرگ
مرادی با اشاره به آخرین وضعیت جهانی افزود: تا پایان سال ۲۰۲۴ در جهان ۴۰ میلیون نفر با HIV زندگی میکردند و هنوز سالانه ۱.۳ میلیون ابتلاء و ۶۳۰ هزار مرگ گزارش میشود.
وی گفت: اهداف جهانی ۹۰-۹۰-۹۰ اکنون به ۹۵-۹۵-۹۵ تا سال ۲۰۳۰ ارتقا یافته و کشورها موظف به حرکت در این مسیر هستند.
HIV از طریق تماس روزمره منتقل نمیشود
سعید کلانتری، فلوشیپ HIV و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در گفتوگو با مهر تأکید کرد: HIV از طریق روابط معمول روزمره مثل دست دادن، غذا خوردن، ظروف مشترک، بغل کردن یا زندگی در یک خانه منتقل نمیشود.
کلانتری درباره شرایط بیماران گفت: بیمارانی که زود تشخیص داده شوند و درمان را بهموقع آغاز کنند، نیاز به سبک زندگی خاصی ندارند و میتوانند مانند سایر افراد جامعه زندگی و فعالیت کنند و تنها در مراحل پیشرفته، درمان زمانبرتر و دشوارتر میشود.
داروهای ایرانی، ترکیبی و کاملاً رایگان
لادن عباسیان، رئیس مرکز تحقیقات ایدز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره درمان در ایران توضیح داد: داروهای خوراکی HIV در کشور بهطور کامل و بدون کمبود در دسترس است و تماماً رایگان در مراکز مشاوره ارائه میشود.
بیماران حتی نیازی به مراجعه به داروخانه یا استفاده از بیمه ندارند.
وی افزود: داروهای جدید به صورت یک قرص ترکیبی در روز مصرف میشوند و بار ویروسی را به صفر میرسانند؛ در این حالت، بیمار زندگی عادی دارد و توان انتقال ویروس را نیز از دست میدهد.
به گزارش مهر؛ ایران در کنترل HIV به پیشرفتهای مهمی مانند درمان رایگان دسترسی گسترده به دارو و کاهش چشمگیر انتقال دست یافته است.
با این حال افزایش انتقال جنسی ضرورت تقویت آموزش آگاهی و انجام تست داوطلبانه را دوچندان میکند.
ادامه پویشهای اطلاع رسانی میتواند مسیر کنترل پایدار بیماری را تضمین کند