چرا فیدان به تهران آمد؟
یک کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به پرسشی درباره احتمال طرح موضوع احیای روابط ایران و سوریه در جریان سفر فیدان به تهران گفت: سوریه قطعاً یکی از محورهای اصلی مذاکرات فیدان با مقامات جمهوری اسلامی خواهد بود. ایران پس از تغییرات عمیق در سوریه بخشی از نفوذ سابق خود را از دست داده، اما این تغییر معادل پایان نقش منطقهای ایران نیست.
یک کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به پرسشی درباره احتمال طرح موضوع احیای روابط ایران و سوریه در جریان سفر فیدان به تهران گفت: سوریه قطعاً یکی از محورهای اصلی مذاکرات فیدان با مقامات جمهوری اسلامی خواهد بود.
ایران پس از تغییرات عمیق در سوریه بخشی از نفوذ سابق خود را از دست داده، اما این تغییر معادل پایان نقش منطقهای ایران نیست.
کد خبر: 749984 | ۱۴۰۴/۰۹/۱۰ ۱۳:۰۰:۰۰
لیلا پایدار- مرتضی مکی کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار اعتمادآنلاین درباره سفر هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه به تهران، اظهار کرد: این سفر در آستانه نشست رسمی سران دو کشور که قرار است در بهمنماه برگزار شود، انجام شده و میتوان آن را تلاشی برای تعیین دستور کار دیدار احتمالی رجب طیب اردوغان با مقامات عالی ایران دانست.
به گفته مکی، این نشست میتواند طیفی از همکاریهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی دو کشور را در سطوح مختلف در بر بگیرد.
او با اشاره به جایگاه ویژه ترکیه در همکاریهای اقتصادی با ایران افزود: ایران و ترکیه بهعنوان دو همسایه و دو قدرت منطقهای، هم اشتراکات فراوان دارند و هم تضاد منافع.
با این حال، روابط اقتصادی دو کشور گسترده است و ترکیه یکی از مسیرهای اصلی تأمین کالاهای اساسی ایران به شمار میرود.
همین موضوع جایگاه آنکارا را در روابط اقتصادی با ایران برجسته کرده است.
مکی ادامه داد: در حوزه سیاسی و امنیتی نیز دو کشور همکاریهای متعددی داشتهاند؛ چه در سوریه پیش از سقوط حکومت بشار اسد، چه در عراق و چه در موضعگیریهای مشترک علیه جنایات رژیم صهیونیستی.
این همگرایی موجب شده دو کشور تلاش کنند در روندهای منطقهای، بهویژه درباره غزه، هماهنگی بیشتری داشته باشند.
بنابراین دیدارهای وزیر خارجه ترکیه با مقامات ایرانی از جمله وزیر خارجه، دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس مجلس، در فضایی که منطقه با آشوبهای گسترده مواجه است، از اهمیت بالایی برخوردار است.
این کارشناس یکی از محورهای مهم گفتوگوها را موضوعات امنیتی دانست و گفت: پس از سقوط دولت اسد، ایران بخش قابلتوجهی از نفوذ منطقهای خود در سوریه را از دست داده است.
این البته به معنای پایان نقش ایران در سوریه نیست، اما فضای جدید باعث شده اهداف و ملاحظات امنیتی ایران و ترکیه بیش از پیش در هم تنیده شود.
ترکیه در قفقاز نیز همکاری نزدیکی با جمهوری آذربایجان دارد و درعینحال درخصوص عراق، هر دو کشور نگرانیهای امنیتی مشترکی دارند.
در حوزه مناسبات با غرب نیز اگرچه تفاوتهایی وجود دارد، اما برخی دیدگاهها و همکاریها میان تهران و آنکارا نزدیک است.
مکی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال طرح موضوع احیای روابط ایران و سوریه در جریان این سفر گفت: سوریه قطعاً یکی از محورهای اصلی مذاکرات فیدان با مقامات جمهوری اسلامی خواهد بود.
ایران پس از تغییرات عمیق در سوریه بخشی از نفوذ سابق خود را از دست داده، اما این تغییر معادل پایان نقش منطقهای ایران نیست.
در دوران حکومت بشار اسد نیز ایران و ترکیه هم در همکاریهای امنیتی فعال بودند و هم اهداف متضادی داشتند.
امروز نیز سوریه در وضعیتی ناپایدار قرار دارد و هر لحظه ممکن است تنشها به بحران تازهای تبدیل شود.
به همین دلیل، ترکیه تلاش میکند هماهنگیهای خود با ایران را درباره سوریه حفظ کند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه میتواند نقش میانجی میان ایران و آمریکا را ایفا کند، گفت: روابط ایران با غرب در شرایط پرتنشی قرار دارد و فعال شدن مکانیسم ماشه فشار مضاعفی از سوی آمریکا ایجاد کرده است.
در چنین شرایطی، هر کشوری که بتواند در کاهش این تنشها نقشآفرینی کند، برای ایران یک فرصت محسوب میشود.
ترکیه پیش از این نیز در مذاکرات مرتبط با برنامه هستهای ایران نقش میانجی داشته است؛ نمونه آن توافق سهجانبه ایران، ترکیه و برزیل برای انتقال سوخت هستهای بود.
همچنین دو دور از مذاکرات معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا در استانبول برگزار شد.
مکی افزود: ترکیه بهدلیل نقش فعال منطقهای و بهبود نسبی روابط اردوغان با غرب، بهویژه با آمریکا، انگیزه دارد در این زمینه نقشآفرینی کند.
هرچند شرایط به اندازهای نیست که به میانجیگری مؤثر چندان امیدوار بود، اما آنکارا تلاش میکند از همین وضعیت بهرهبرداری کند.
در پایان، این کارشناس تأکید کرد: روابط ایران و ترکیه روابطی پر فراز و نشیب است.
دو کشور حدود ۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و پیوندهای فرهنگی و سیاسی گستردهای میان دو ملت وجود دارد.
سالانه صدها هزار ایرانی به ترکیه سفر میکنند و بخش عمده گردشگری خرید ایرانیها در این کشور انجام میشود.
بنابراین حفظ روابط با ترکیه برای ایران اهمیت زیادی دارد، بهویژه در شرایط تحریمی که ترکیه میتواند فرصتهای اقتصادی قابلتوجهی برای ایران ایجاد کند.
او در عین حال یادآور شد: نباید فراموش کرد ترکیه عضو ناتو و دارای پیوندهای سیاسی و اقتصادی عمیق با غرب است.
پس از فعال شدن مکانیسم ماشه نیز آنکارا ۲۰ نهاد و فرد ایرانی را در فهرست تحریمهای خود قرار داده و داراییهای آنان را مسدود کرده است.
این موضوع نشان میدهد ترکیه در همکاری با ایران محدودیتهایی دارد؛ اما در کنار این محدودیتها، فرصتهایی نیز وجود دارد و دو کشور میتوانند سطح مبادلات خود را که هدفگذاری ۳۰ میلیارد دلاری داشته، افزایش دهند.
تحقق این هدف نیازمند دستورکار مشخص، ابتکارعمل و برنامهریزی جدی دولت و بخش خصوصی است.