ایران و شانزدهمین نشست کنفرانس تجارت و‌ توسعه ملل متحد ( آنکتاد۱۶) در ژنو

کد خبر: 749240 | ۱۴۰۴/۰۹/۰۵ ۱۷:۰۴:۲۴
سید محمد ساداتی نژاد، مدیر کل امور بین‌المللی محیط زیست و توسعه پایدار وزارت امور خارجه نوشت: نشست آنکتاد ۱۴ در کشور کنیا، برگزار و وزیر صنعت، معدن و تجارت(صمت) و وزیر اقتصاد وقت در آن نشست، شرکت کردند.
آنکتاد ۱۵ به دلیل شرایط خاص کرونا، بدون میزبان و به صورت مجازی برگزار شد.
در نشست آنکتاد ۱۶، مدیرکل امور بین المللی محیط زیست و توسعه پایدار وزارت خارجه شرکت نمود،
خروجی این نشست، سه سند مهم بین المللی بود که به ترتیب اهمیت عبارتند از:
الف - سند اجماع ژنو برای توسعه پایدار ( Geneva Consensus for sustainable Development):
این سند که سند اصلی اجلاس و اعلامیه وزرا و مقامات شرکت کننده در اجلاس بود، و به مجمع عمومی سازمان ملل جهت تصویب نهایی ارائه خواهد شد، تحت عنوان Geneva Consensus بطور خلاصه شامل مباحث مختلف در حوزه های زیر می باشد : تجارت، سرمایه گذاری، اقتصاد دیجیتال، فناوری، تغییرات اقلیمی با جنبه تاثیر گذاری بر اقتصاد و تامین مالی برای توسعه .
موضوع کریدورها، اقدامات قهرآمیز یکجانبه و فلسطین، سه موضوعی بود که در این سند، کشورمان در قبال آن ملاحظه و نظر داشت.
با توجه به راهبری موضوع حمل و نقل در قالب گروه ۷۷ و چین توسط کشورمان، منافع ایران در این زمینه با استفاده از ظرفیت هماهنگ کنندگی، تامین شد.
موضوع دیگر اقدامات قهر آمیز یکجانبه و تبعات آن بود.
کشورمان از دو سال قبل، پیگیری لازم را به انجام رسانده و موضوع را علیرغم مقاومت های فراوان برخی کشورهای آمریکای لاتین (پاراگوئه، کاستاریکا ، السالوادر و آرژانتین)، بعنوان موضع گروه ۷۷ و چین در فهرست مطالبات این گروه، وارد نمود.
نهایتا همان عبارت بندی مصوب در آنکتاد ۱۵، در متن نهایی سند آنکتاد ۱۶ نیز مورد استفاده قرار گرفت.
در خصوص فلسطین نیز، بندهایی علیرغم تلاش های گروه غرب و رژیم صهیونیستی در سند نهایی درج گردید.
کشورمان، مواضع ایران را به خوبی در متن نهایی پیگیری نمود.
ب- بیانیه وزرای گروه ۷۷ و چین:
بیانیه وزرای گروه ۷۷ و چین در پایان برگزاری نشست وزرای گروه ۷۷ و چین به تصویب نهایی رسید.
در بیانیه سیاسی گروه ۷۷ و چین، دو کشور مصر و اندونزی در لحظه اخر ، تلاش کردند تا متنی را در مورد استقبال از ابتکار عمل صلح غزه درج کنند که با تلاش کشورمان از متن خارج شد.
در بیانیه بحث تحریم، حمایت از فلسطین، انتقال فناوری، ضرورت تامین مالی برای تغییرات اقلیمی ذکر شده که تلاش نمایندگی در درج این موارد در متن بیانیه، کلیدی بود.
السالوادر، پاراگوئه و آرژانتین خودرا از سند جدا کردند.
این ساز و کار، مجمعی برای هماهنگی مواضع کشورهای در حال توسعه در قالب آنکتاد محسوب می شود.
ج-بیانیه وزرای عضو سیستم نظام تعرفه های ترجیحی (GSTP ) :
بیانیه وزرای عضو سیستم نظام تعرفه های ترجیحی در پایان برگزاری نشست این گروه، تصویب شد.
این سند، یک‌بیانیه برای تحکیم همکاری های تجاری و اقتصادی جنوب و جنوب است.
«نظام ترجیحات تجاری»یا GSTP (Global System of Trade Preferences among Developing Countries) به معنای نظام جهانی ترجیحات تجاری میان کشورهای در حال توسعه است.
توافقی چندجانبه است که در سال ۱۹۸۸ در قالب کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD) میان کشورهای در حال توسعه ایجاد شد.
هدف اصلی آن، کاهش موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای بین کشورهای عضو برای گسترش تجارت و همگرایی اقتصادی میان آنها از طریق اقدامات زیر است:
1.
افزایش تجارت جنوب – جنوب (بین کشورهای در حال توسعه)
2.
تقویت همکاری اقتصادی و صنعتی میان کشورهای عضو
3.
کاهش وابستگی به بازارهای کشورهای توسعه‌ یافته
4.
تنوع‌بخشی به صادرات و ایجاد فرصت‌های جدید برای تولید و اشتغال.
ابزارها و سازوکارهای مورد استفاده توسط کشورهای عضو این سیستم عبارت است از:
•کاهش تعرفه‌ها: کشورهای عضو به‌صورت متقابل تخفیف‌هایی در نرخ تعرفه کالاهای خاص اعطا می‌کنند.
•ترجیحات غیرتعرفه‌ای: که شامل تسهیل گمرکی، استانداردهای فنی ساده‌تر یا دسترسی آسان‌تر به بازار است.
•مذاکرات دوره‌ای: کشورهای عضو در چند مرحله سطح و گستره‌ی ترجیحات را گسترش می‌دهند.
در حال حاضر بیش از ۴۰ کشور در حال توسعه از جمله ایران عضو GSTP هستند.
آخرین مرحله مهم مذاکرات موسوم به «دور سائوپائولو» بود که در سال ۲۰۱۰ به توافق جدیدی برای گسترش تخفیف‌های تعرفه‌ای انجامید.
آخرین نشست این گروه در سال ۲۰۱۲ بود و نشست سال ۲۰۲۵ بعد از یک وقفه ۱۳ ساله برگزار شد.
این ابتکار می تواند در شرایط تحریمی برای کشورهای تحریم شده، ابزاری برای کاهش آثار تحریم باشد.
در بیانیه پایانی این نشست بر لزوم هماهنگی و فعالیت بیشتر کشورهای عضو تاکید شد.
در جریان مباحث عمومی کنفرانس آنکتاد 16، مدیرکل امور بین المللی محیط زیست و توسعه پایدار وزارت امور خارجه سخنرانی و مواضع کشور را در قبال مسائل تجارت و توسعه، در این نشست، تشریح نمود.
در جریان این نشست، گفتگوهایی با مسئولین آنکتاد شامل دبیرکل و مسئولین برخی بخش ها و همچنین برخی از اعضای هیئت های اعزامی انجام شد.
این دیدارها در چارچوب تقویت همکاری‌های اقتصادی، محیط‌زیستی و توسعه‌ای و همچنین پیگیری مواضع ایران در حوزه‌های مرتبط با تجارت و توسعه صورت پذیرفت.
سخن پایانی:
حضور فعال ایران در شانزدهمین کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد در ژنو، بار دیگر اهمیت نقش کشورمان در تدوین سیاست‌های بین المللی در زمینه تجارت، توسعه پایدار و همکاری جنوب – جنوب را نشان داد.
دفاع از مواضع ملی در حوزه تحریم‌ها، فلسطین، کریدورهای ترانزیتی و همچنین مشارکت مؤثر در اسناد کلیدی اجلاس، برای نظام دیپلماسی اقتصادی کشور دارای اهمیت محسوب می‌شود.
این اجلاس نشان داد که آنکتاد همچنان یکی از مهم‌ترین تریبون‌های کشورهای در حال توسعه برای طرح مطالبات، تقویت همگرایی اقتصادی و تلاش برای ایجاد نظامی عادلانه‌تر در تجارت جهانی است؛ مسیری که جمهوری اسلامی ایران نیز با رویکردی فعال و سازنده در آن گام برمی‌دارد.