وضعیت پرالتهاب و تنش‌های فرقه‌ای در حمص سوریه
شهر حمص در مرکز سوریه، یک روز پس از حملات مسلحانه اعضای عشیره بنی خالد به چندین محله، دچار اضطراب و سردرگمی جمعی شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ مینا عظیمی - در روز پس از حمله مسلحانه افراد منتسب به عشیره بنی خالد به چندین محله در حمص، مرکز سوریه، ساکنان در حالت نگرانی و سردرگمی دسته‌جمعی به سر می‌بردند و تلاش می‌کردند اتفاقاتی را که در طول شب و سحر رخ داده بود، درک کنند.
المیادین با تعدادی از ساکنان تماس گرفت که نگرانی خود را از آینده نامعلوم ابراز کردند.
اظهارات آنها با اسامی مستعار منتشر شد تا در سایه فضای فرقه‌ای متشنج، ایمنی‌شان حفظ شود.
این شهر پس از قتل یک مرد و همسرش از قبیله بنی خالد در شهرک زیدال در حومه جنوبی حمص، شاهد افزایش خطرناک خشونت‌های فرقه‌ای و عشیره‌ای بود.
این حادثه با شعار‌های فرقه‌ای بر روی دیوار‌های محل جنایت همراه شد که موجی از خشم و انتقام مسلحانه را در داخل شهر برانگیخت.
واکنش‌های عمومی و موضع رسمی
در پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی، سوری‌ها از مناطق مختلف، انزجار شدید خود را از افزایش خشونت و تحرکات فرقه‌ای ابراز کردند و از مقامات خواستند تا سریعا مداخله کرده، از غیرنظامیان و اموالشان حفاظت کنند و خواستار اعمال حاکمیت دولت بر سلاح‌های پراکنده در خارج از نهاد‌های رسمی شدند.
در جبهه رسمی، نورالدین البابا، سخنگوی وزارت کشور سوریه اعلام کرد: «تاکنون هیچ شواهد مادی دال بر اینکه جنایت واقع شده در شهرک زیدال در حومه حمص، دارای ماهیت فرقه‌ای باشد، وجود ندارد».
او اشاره کرد که «تحقیقات اولیه نشان داده است که عبارات همراه جنایت به قصد گمراه‌سازی، برانگیختن فتنه فرقه‌ای و سرپوش گذاشتن بر متهم اصلی نوشته شده است».
روایت‌های ساکنان
هاله (۴۲ ساله)، معلمی از محله الزهراء در این خصوص گفت: «فکر می‌کردیم سال‌های جنگ پشت سر ماست.
ناگهان صدای تیراندازی به خیابان‌ها بازگشت و مردم به هر سمتی شروع به دویدن کردند.
بچه‌هایم دیشب در یک اتاق دور از پنجره‌ها خوابیدند، من حتی یک لحظه هم نتوانستم بخوابم.»
ربی، دانشجوی دانشگاه درباره شب گذشته گفت: «همه خانواده‌ها شوکه شده‌اند.
همه می‌دانند که حادثه اصلی دردناک است، اما انتقام‌گیری به این شکل، ثبات شهر را تهدید می‌کند.
مردم از هر تنش فرقه‌ای جدیدی می‌ترسند.
همه فقط می‌خواهند آرامش برگردد.»
ابوجودت (۶۳ ساله) هم در این خصوص گفت: «گشتی‌ها اندکی بعد رسیدند، اما آسیب وارد شده بود.
مشکل در خود حمله نیست، بلکه در این است که سلاح در دست همه است.
هر گروهی می‌تواند قبل از رسیدن نیروها دولتی یا توانایی آن برای مداخله، حمله را انجام دهد.»
بازتاب‌های آنلاین: خشم، همبستگی و درخواست خلع سلاح
طی ساعات گذشته، پلتفرم‌های سوری شاهد تعامل گسترده‌ای با وقایع حمص بودند.
با وجود جنجال‌های فراوان، اکثر نظرات بر رد خشونت و حمایت از غیرنظامیان توافق داشتند.
بسیاری حملات انتقامی را محکوم کردند و آن را «رفتاری که صلح اجتماعی را تهدید می‌کند و شبیه سوری‌ها نیست» توصیف کردند.
همچنین فعالان خواستار دستگیری و محاکمه قضایی متهمان برای جلوگیری از تکرار حادثه شدند.
بخش گسترده‌ای از بحث‌ها بر روی یک خواسته اساسی متمرکز بود: جمع‌آوری سلاح‌های عشیره‌ای و غیررسمی از همه طرف‌ها و تاکید بر اینکه سلاح باید منحصرا در دست دولت به عنوان ضامن صلح اجتماعی باشد.
برخی از تحلیلگران اشاره کردند که باقی ماندن سلاح‌های کنترل نشده، به جرم و خشونت دامن می‌زند.
آنها معتقد بودند که «هرگونه سهل‌انگاری در رسیدگی به آن، راه را برای سوءاستفاده از آن برای ارعاب غیرنظامیان و تهدید بافت اجتماعی باز می‌کند.»
فعالان تصاویری از محله‌های آسیب‌دیده را به همراه درخواست‌هایی برای «عقلانیت و بازگشایی مجدد کانال‌های راه‌حل اجتماعی قبل از امنیتی» منتشر کردند.
برخی دیگر هشدار دادند که ادامه تنش ممکن است این التهاب را به شهر‌های دیگر منتقل کند، که در صورت عدم رسیدگی سریع به بحران، به «دور باطل انتقام متقابل» منجر خواهد شد.
خسارات مادی و روانی و سکوت سنگین حاکم بر محله‌ها
حملات اخیر علاوه بر آسیب روانی شدید بر ساکنان، به ویژه کودکان و زنانی که لحظات وحشتناکی را تجربه کردند، خساراتی نیز به خانه‌ها و مغازه‌ها وارد کرده است.
حقوقدانان محلی خواستار جبران خسارت آسیب‌دیدگان شدند، به ویژه که اکثر آنها برای تامین معاش خود به کار‌های ساده روزانه وابسته هستند.
شهادت‌های ساکنان و واکنش‌های سوری در اینترنت به وضوح نشان می‌دهد که جامعه سوریه از سال‌ها جنگ فرسوده شده و نمی‌خواهد به هیچ شکلی از درگیری فرقه‌ای یا عشیره‌ای بازگردد.
حوادث ۲۳ نوامبر در حمص، زنگ خطر جدی درباره احتمال افزایش خشونت‌های فرقه‌ای و عشیره‌ای در هر لحظه در سوریه است.
امروز، ساکنان در بحبوحه یک جو بی‌سابقه، خود را در برابر چالش بزرگی برای حفاظت از جان و مال خود می‌بینند، در حالی که مداخله دولت، جامعه مدنی و نهاد‌های حقوقی برای مهار بحران و جلوگیری از لغزش کشور به سوی هرج و مرج گسترده‌تر که صلح اجتماعی شکننده را تهدید می‌کند، امری ضروری باقی می‌ماند.
منبع: المیادین
