کتابخانه مرکزی رشت؛ از شایعه افتتاح دوباره تا واقعیت بهره‌برداری کامل
رشت- بازار شایعات درباره «افتتاح دوباره» کتابخانه مرکزی رشت در فضای مجازی داغ شده، در این گزارش بررسی میدانی مهر درباره این موضوع را می خوانید.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: کافی است جست‌وجویی کوتاه در اینترنت انجام دهید؛ انبوهی از خبرها با عناوین متنوع درباره «کتابخانه مرکزی رشت» پیش رویتان ظاهر می‌شود؛ تیترهایی که هرکدام گوشه‌ای از تاریخ بلند وعده‌ها، توقف‌ها و فراز و نشیب‌های این پروژه فرهنگی را بازتاب می‌دهند.
کتابخانه‌ای که زمانی با هدف تبدیل‌شدن به یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های فرهنگی و کتابخانه‌ای جهان اسلام کلید خورد و امروز، پس از بیش از دو دهه، سرانجام آغاز به کار کرده است.
مسیر طولانی این پروژه از سال ۱۳۸۰ با کلنگ‌زنی و از سال ۱۳۸۳ با آغاز عملیات اجرایی در زمینی به مساحت ۸۶۰۰ مترمربع و با زیربنای ۷۲۰۰ متر مربع شروع شد.
در طول سال‌ها، پروژه دوره‌های متفاوتی از پیشرفت، توقف، کمبود منابع و پیگیری‌های متعدد را پشت سر گذاشت.
این روند حتی یک‌بار در مرداد ۱۴۰۰ نیز به برگزاری مراسم افتتاح رسمی انجامید؛ مراسمی که با حضور محمدباقر نوبخت معاون وقت رئیس جمهور و برخی مسئولان وقت برگزار شد و در آن زمان اعلام شد پروژه به پیشرفت فیزیکی ۹۰ درصدی رسیده و برای تکمیل نهایی به اعتباری افزون‌تر نیاز دارد.
با این حال، تجهیز کامل و آماده‌سازی نهایی کتابخانه همچنان ادامه یافت و چشم‌انتظاری جامعه فرهنگی گیلان نیز طولانی‌تر شد.
دوستداران کتاب و مطالعه، طی بیش از دو دهه، تحقق روزی را انتظار می‌کشیدند که این مجموعه بزرگ نه فقط در عکس‌ها و مراسم، بلکه در عمل و با امکانات واقعی به بهره‌برداری برسد.
اکنون اما پس از سال‌ها پیگیری و تکمیل بخش‌های زیربنایی و فراهم شدن بخش قابل‌توجهی از تجهیزات، کتابخانه مرکزی رشت رسماً آغاز به کار کرده است.
مجموعه‌ای که با داشتن فضاهای تخصصی کودک و نوجوان، بخش نابینایان و ناشنوایان، سالن ویژه سالمندان، نگارخانه، محیط‌های مطالعه متعدد، بخش دیجیتال و آموزش مبتنی بر وب، ظرفیت تبدیل‌شدن به یکی از جامع‌ترین پایگاه‌های فرهنگی شمال کشور را دارد.
کتابخانه‌ای که سال‌ها نامش در رسانه‌ها و وعده‌ها تکرار می‌شد، امروز در قالب یک مجموعه فعال و قابل استفاده در اختیار مردم رشت قرار گرفت؛ رخدادی که می‌تواند فصل تازه‌ای را در توسعه زیرساخت‌های مطالعه و کتابخوانی گیلان رقم بزند.
ماجرای بحث «افتتاح دوباره» و آنچه هفته گذشته رخ داد
در روزهای اخیر، در فضای مجازی بار دیگر موضوع «افتتاح دوباره کتابخانه مرکزی رشت» طی دو هفته مطرح شد؛ اما آنچه هفته گذشته برگزار شد، افتتاح کتابخانه مرکزی نبود، بلکه برگزاری آئین رونمایی و استقرار مجموعه نفیس «دکتر سیدحسین میر مجلسی» در این کتابخانه بود؛ رخدادی که از لحاظ ارزش فرهنگی و علمی، جایگاهی ویژه دارد و موجب برخی برداشت‌های نادرست در فضای مجازی شد.
اهدای گنجینه‌ای کم‌نظیر از سوی یک خیر گیلانی
دکتر سیدحسین میرمجلسی، پزشک نام‌آور لاهیجانی و فوق‌تخصص گوارش و کبد، پس از نزدیک به هفت دهه مطالعه و گردآوری آثار علمی، ادبی و تاریخی، تصمیم گرفت مجموعه کم‌نظیر خود را به زادگاهش هدیه کند.
آئین انتقال این گنجینه ارزشمند هفته گذشته در کتابخانه مرکزی رشت برگزار شد؛ مجموعه‌ای که اکنون در دسترس عموم پژوهشگران، دانشجویان، طلاب و علاقه‌مندان فرهنگ و ادب قرار گرفته است.
این گنجینه شامل ده‌ها هزار جلد کتاب و نشریه در حوزه‌های فرهنگ و تمدن ایران و اسلام، تاریخ، جغرافیا، ادبیات، فلسفه، سیاست، عرفان، فرق و مذاهب، فرهنگ‌نامه‌ها و دایرةالمعارف‌ها، متون کلاسیک، ترجمه‌ها و تفسیرهای قرآن کریم، آثار تاریخ اسلام و شیعه و همچنین مجلات معتبر ادبی و علمی از گذشته تا امروز است.
کتاب‌ها و نشریات اهداشده همراه با قفسه‌بندی کامل کتابخانه میرمجلسی به کتابخانه مرکزی رشت منتقل شده و شمار آن‌ها به بیش از ۳۰ هزار نسخه می‌رسد؛ مجموعه‌ای با ارزش مادی چندین میلیارد تومان و ارزش فرهنگی بسیار فراتر از آن.
زندگی علمی و فرهنگی یک خیر فرهیخته
«سیدحسین میرمجلسی» متولد ۱۳۱۹ در لاهیجان، در کنار سال‌ها طبابت و خدمت به بیماران، به دلیل عشق عمیق به مطالعه، عمر خود را صرف گردآوری منابع ارزشمند علمی و ادبی کرد.
این عشق دیرینه اکنون به صورت یک سرمایه فرهنگی ماندگار در اختیار مردم گیلان قرار گرفته است.
پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تجلیل از وقف فرهنگی دکتر میر مجلسی
همزمان با اهدای گنجینه ۳۰ هزار جلدی دکتر سیدحسین میر مجلسی به کتابخانه مرکزی رشت، پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم گشایش این مجموعه فرهنگی قرائت شد.
وزیر فرهنگ در این پیام، اقدام دکتر میر مجلسی را «تجسم عملی ایمان به ماندگاری دانایی» توصیف کرد.
تجهیز کامل کتابخانه مرکزی رشت
محمود محمدی سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با اعتبارات اختصاص یافته از سوی استاندار گیلان در یک سال اخیر، نواقص پروژه الحمدلله رفع شده و با حمایت دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها، تجهیزات کتابخانه به ۱۰۰ درصد رسیده و آماده بهره‌برداری عمومی است.
وی با اشاره به برخی شایعه مبنی بر تغییر اسم کتابخانه مرکزی رشت افزود: این کتابخانه به نام آیت‌الله رئیسی نام‌گذاری شده و نام آن هم‌اکنون روی سر درب نصب شده است.
افتتاح رسمی و تاریخچه پروژه
محمدی درباره گزارش‌هایی که ادعا می‌کردند کتابخانه بیش از یک بار افتتاح شده، توضیح داد: تنها یک بار، در سال ۱۴۰۰، افتتاح رسمی انجام شد در آن زمان ساختمان فاقد تجهیزات بود و تنها ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت همان زمان خود آقای نوبخت در افتتاح حضور داشتند و تاکید شد که هیچ افتتاحی بدون تجهیزات انجام نمی‌شود امروز کتابخانه به صورت کامل و با تجهیزات آماده بهره‌برداری عمومی است.
وی با اشاره به طولانی بودن روند اجرای پروژه گفت: این پروژه از سال ۱۳۸۳ آغاز شد و در طول سال‌ها با محدودیت‌های مختلف، از جمله تحریم‌های اقتصادی و کمبود منابع، مواجه بوده است اگر این پروژه زودتر تکمیل می‌شد، نسل‌های پیشین نیز می‌توانستند از امکانات آن بهره‌مند شوند.
بودجه و روند تجهیز کتابخانه
محمدی درباره مراحل تجهیز و بودجه گفت: فرایند تجهیز کتابخانه از سال ۱۴۰۱ آغاز شد و اعتبارات سالیانه از سوی نهاد کتابخانه‌ها تخصیص یافت در سال اخیر، بودجه تکمیلی بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان به استان اختصاص یافت که تمام هزینه‌ها صرف خرید تجهیزات و رفع نواقص شد.
وی افزود: تجهیز کتابخانه‌های هدف بر اساس ظرفیت‌ها و اعتبارات اختصاص‌یافته اجرا می‌شود و سهم نیم درصد درآمد شهرداری‌ها نیز در این روند دخیل است هرچه این اعتبارات به موقع پرداخت شود، خدمات‌رسانی به مردم بهتر و رضایت‌بخش‌تر خواهد بود.
محمدی درباره نظارت بر اجرای پروژه توضیح داد: تیم‌های نهاد کتابخانه‌ها، شامل حوزه عمرانی و بازرسی، به صورت مستمر بازدید داشتند تا هیچ مشکلی در آماده‌سازی و بهره‌برداری کتابخانه ایجاد نشود هدف ما این بود که امروز کتابخانه با استانداردهای کامل و بدون هیچ نقصی در اختیار مردم قرار گیرد.
بخش‌های تخصصی و امکانات کتابخانه
سرپرست اداره کل کتابخانه‌های گیلان درباره بخش‌های مختلف کتابخانه گفت: کتابخانه مرکزی رشت محیطی کامل و مجهز برای تمامی اقشار جامعه فراهم کرده است بخش کودک بالغ بر ۵۰۰ متر مربع فضا دارد و بخش نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان نیز با اتاق‌های مطالعه اختصاصی و مخازن کتاب طراحی شده‌اند.
وی ادامه داد: کتابداران متخصص در تمامی بخش‌ها فعالیت می‌کنند و طراحی ساختار کتابخانه به گونه‌ای است که جذابیت محیط باعث تشویق کاربران به مطالعه می‌شود.
محمدی تاکید کرد: برای تمامی سنین برنامه‌های آموزشی و فرهنگی تدوین شده است کودکان و نوجوانان می‌توانند در بخش‌های تخصصی آموزش ببینند و بزرگسالان نیز از امکانات مطالعه و تحقیق بهره‌مند شوند محیط آرام و جذاب کتابخانه تجربه‌ای مطلوب برای کاربران فراهم کرده است.
وی در پایان گفت: کتابخانه مرکزی رشت امروز به صورت کامل بهره‌برداری شده و ارائه خدمات به مردم آغاز شده است این مجموعه فرهنگی نه تنها در استان گیلان، بلکه در شمال کشور، به عنوان یک سرمایه ماندگار و الگویی برای مطالعه، آموزش و فعالیت‌های علمی و فرهنگی شناخته خواهد شد.