تبعات «انحصار» در بازار سمعک

به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا چیذری، با اشاره به تجربه صنایع دیگر گفت: انحصار و محدودیت عرضه سمعک، مصرف‌کننده را متضرر می‌کند و تنها رقابت سالم و عرضه کافی می‌تواند وضعیت بازار را بهبود دهد.
وی افزود: بازار سمعک در ماه‌های اخیر شاهد پدیده‌ای است که اگرچه در ظاهر اقتصادی به نظر می‌رسد، اما در حقیقت بازتاب مناسبات پیچیده‌ای است که میان سیاست‌های وارداتی، فشارهای مجوزدهی و منطق بازار شکل می‌گیرد.
چیذری ادامه داد: برخی مدل‌های سمعک، در پی تخصیص ارز تالار ۲، شاهد افزایش قیمت ۳ تا ۸ برابری بوده‌اند.
این افزایش، برخلاف آنچه رسانه‌ها با برچسب «کمبود» برجسته می‌کنند، ناشی از طراحی سیاست‌هایی است که توسط واردکنندگان دارای IRC و مونتاژ کنندگان فعال در بازار پی گرفته می‌شود؛ سیاست‌هایی که هدف آنها نه تنها کنترل عرضه، بلکه تسهیل کسب امتیاز و مجوزهای تولید است.
وی اظهار داشت: بررسی رفتار فعالان بازار نشان می‌دهد برخی مونتاژ کنندگان نزدیک به یک سال است که در انتظار صدور مجوزند و ورود فعالان تازه‌نفس، باعث شده برخی واردکنندگان با تجربه، با بهره‌گیری از فشار روانی کمبود، رقابت را محدود و سهم خود از بازار را تثبیت کنند.
بازارهایی که با کمبود مصنوعی مواجه می‌شوند، غالباً تحت سلطه بازیگران دارای دسترسی به منابع و مجوزهای قانونی قرار می‌گیرند.
این فعال صنف تجهیزات پزشکی، گفت: نگاهی به بازار داخلی در مقایسه با کشورهای مشابه مانند ترکیه، نشان می‌دهد که حدود ۵۰۰ هزار سمعک کمتر از طریق مسیرهای قانونی وارد می‌کنیم.
بخشی از این تفاوت به انتخاب‌های فردی بیماران و مسیرهای قانونی بازمی‌گردد؛ بسیاری تنها یک گوش را مجهز می‌کنند و این اقدام، در طول زمان موجب از دست رفتن شنوایی گوش دیگر و کاهش کارایی درمان می‌شود.
وی افزود: اما اگر بازار با عرضه کافی و قیمت رقابتی مواجه شود، هم بیماران و خانواده‌های آنها منتفع می‌شوند و هم زمینه برای ورود فعالان جدید و ارتقای کیفیت محصولات فراهم می‌آید.
حضور رقابتی تولیدکنندگان، قیمت‌ها را تعدیل و کیفیت محصول را ارتقا می‌دهد.
چیذری ادامه داد: مشکل دیگری که بازار داخلی را تهدید می‌کند، ورود کیت‌های چینی و عرضه آنها به عنوان محصول ساخت داخل است؛ اقدامی که به بهانه حمایت از تولید ملی، در عمل مصرف کننده را از دسترسی به کیفیت برتر جهانی محروم ساخته است.
تجربه تاریخی صنایع دیگر، از جمله خودروسازی، نشان می‌دهد انحصار تولید و محدود کردن عرضه، حتی به نیت حمایت از تولید، نهایتاً به زیان مصرف‌کننده و کاهش رقابت منجر می‌شود.
وی در پایان گفت: استانداردهای سختگیرانه سازمان غذا و دارو می‌تواند تا حدی مانع بروز این فاجعه شود، اما تجربه نشان داده که محدودیت در مسیر تأمین، حتی با نیت حمایت از تولید داخل، مصرف‌کننده نهایی را متضرر می‌سازد.
راهکار اصولی، نه در انحصار و فشار، بلکه در باز کردن مسیر رقابت، ارتقای کیفیت و تضمین عرضه با قیمت مناسب نهفته است؛ مسیری که هم منافع بیماران را حفظ می‌کند و هم سلامت بازار را تضمین می‌سازد.