آیا آمریکا به ونزوئلا حمله نظامی خواهد کرد؟
سیاست خارجی آمریکا در قبال کشورهای آمریکای لاتین مبتنی بر نظریه «جیمز مونرو» است که بر اساس مؤلفههای افزایش تنش با رقبای سنتی این کشور در حیاط خلوت جنوبی آن بنا نهاده شده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا شنبه گذشته مدعی شد که طرح نظامی عملیات در ونزوئلا را از وزارت جنگ آمریکا دریافت کرده و تصمیم خود را در مورد مداخله نظامی در ونزوئلا گرفته است، اما ماهیت این تصمیم را فاش نکرد.
نظریه جیمز مونرو در سیاست خارجی
نظریه سیاست خارجی جیمز مونرو پنجمین رئیسجمهور آمریکا و یکی از مهمترین بنیانگذاران ایالات متحده آمریکا در قبال کشورهای آمریکای جنوبی، از آن زمان تاکنون، یکی از مهمترین ارکان سیاستهای خارجی آمریکا در قبال این کشورها محسوب میشود.
نظریه مونرو بر این اساس استوار است که قاره آمریکای جنوبی حیاط خلوت آمریکا است و این کشور به هیچ قدرت خارجی جهانی، اجازه نمیدهد در این منطقه استراتژیک علیه امنیت ملی آمریکا جای پایی داشته باشد.
دکترین مونرو پس از استقلال بسیاری از کشورهای آمریکای جنوبی از استعمار اسپانیا و پرتغال مطرح شد، که این امر تمایل ایالات متحده آمریکا را برای دور نگه داشتن قدرتهای اروپایی از این قاره و همچنین تحمیل سلطه آمریکا بر آن، نشان میدهد.
مهمترین نمود این نظریه در طول جنگ سرد بین آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق صورت گرفت در آن، دولت جان اف کندی رئیسجمهور آمریکا، وقتی از طرح شوروی برای ایجاد سکوهای پرتاب موشکهای هستهای در جزیره کوبا مطلع شد، این جزیره را محاصره کرد تا از رسیدن موشکهای هستهای به آن جلوگیری کند.
علاوه بر نظریه مونرو، حساسیت راستگرایان آمریکایی به عنوان بستر انتخاباتی ترامپ در قبال کشورهای آمریکای جنوبی در راستای لزوم حفاظت از آمریکا به عنوان کشوری کاملاً سفیدپوست که ارزشهای مسیحی پروتستان بر آن غالب است، بسیار بالا است.
به همین دلیل، برخی از متفکران آمریکایی مانند ساموئل هانتینگتون استاد علوم سیاسی ادعا میکنند که حضور اسپانیاییزبانها در ایالات متحده خطری بزرگ برای هویت ملی سفیدپوست آمریکا و ارزشهای اخلاقی آن است.
شاید بتوان سیاستهای مهاجرتی کنونی ترامپ در زمینه محدود کردن رشد مهاجرت اقلیتهای قومی از آمریکای جنوبی و بستن مرزهای جنوبی و جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی و اخراج مهاجران در این راستا ارزیابی کرد که تنها در سال جاری به اخراج بیش از دو میلیون مهاجر منجر شده است.
آیا حمله به ونزوئلا قطعی است؟
ونزوئلا یکی از کشورهای بنیانگذار سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در سال ۱۹۶۰ بود که همراه با گروهی از کشورهای عربی، در طول تحریم نفتی اعراب در جنگ اکتبر ۱۹۷۳، سود عظیمی برد.
روابط ونزوئلا و آمریکا پس از انتخاب هوگو چاوز به عنوان رئیسجمهور در سال ۱۹۹۸ به شدت رو به وخامت گذاشت.
او سیاستهای سوسیالیستی را برای توزیع ثروت نفتی بین فقیران ونزوئلایی و کاهش نفوذ اقتصادی شرکتهای خارجی اتخاذ کرد.
رئیس جمهور ونزوئلا برای مقابله با سیاست خارجی آمریکا پس از کودتای نافرجام برای سرنگونی اش در سال ۲۰۰۲ و همچنین پس از حمله نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، روابط دوجانبه قوی با دشمنان سنتی آمریکا نظیر ایران و کوبا، برقرار کرد.
خصومت ایالات متحده با ونزوئلا پس از مرگ چاوز و روی کار آمدن نیکلاس مادورو در جانشینی او، در سال ۲۰۱۳ از بین نرفت و بدتر از قبل ادامه یافت.
آمریکا در این مدت بارها در طرحهای کودتا و ترور نیکلاس مادورو یا ربودن او با رشوه دادن به خلبان هواپیمای شخصیاش شکست خورده است، آخرین این موارد مدتی پیش بود که اعلام شد خلبان شخصی مادورو، پیشنهادات فریبنده آمریکا در این زمینه را رد کرده است.
دولت آمریکا، مادورو را به فساد مالی، استبداد سیاسی، سرکوب مخالفان و همچنین تسهیل ورود مواد مخدر به آمریکا متهم میکند.
ترامپ وی را تهدیدی جدی برای امنیت ملی آمریکا میداند.
در نتیجه، حملات نظامی آمریکا به قایقهای ونزوئلا طی هفتههای اخیر افزایش یافته که منجر به کشته شدن دهها نفر شده است.
گروههای حقوق بشر این اقدامات را به عنوان قتل خارج از چارچوب رویههای قضائی عادلانه محکوم کردند.
ماهیت حملات نظامی آمریکا علیه ونزوئلا
الجزیره میافزاید که به نظر میرسد مداخله نظامی آمریکا در ونزوئلا با توجه به تحلیل نحوه برخورد ترامپ با بحرانهای خارجی و نحوه مدیریت او در مداخلات نظامی محدود، اجتنابناپذیر است.
حال سوال اینجاست که آیا ترامپ مایل است حملات نظامی با اهداف محدود علیه ونزوئلا انجام دهد یا اینکه مایل به یک مداخله نظامی قوی است که رژیم نیکلاس مادورو در ونزوئلا را سرنگون کند؟
به نظر میرسد سقف اهداف سیاسی آمریکا در حملات نظامی احتمالی علیه ونزوئلا بالا است و ترامپ تلاش دارد دولت نیکلاس مادورو را سرنگون کند.
احتمالا روزهای آینده پر از شگفتیهای فراوان در بحران ونزوئلا باشد.
حمله آمریکا به ونزوئلا گرچه ممکن است در نگاه اول خیلی مشکل نباشد، اما این اقدام پیامدهای خطرناکی، مانند احتمال وقوع جنگ داخلی در ونزوئلا دارد، کما اینکه میتوان پایگاه انتخاباتی دونالد ترامپ را نیز متزلزل کند.