تناقض در مدیریت شهری تهران؛ طرح ترافیک یا طرح درآمدزایی؟
در حالی که آمارها از سهم ۸۲ درصدی وسایل نقلیه در آلودگی تهران حکایت دارند، سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری تهران برای ورود به طرح ترافیک تسهیلات در نظر گرفته است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین قربانی - با آغاز فصل پاییز، تهران بار دیگر درگیر موج‌های آلودگی هوا شده است؛ آسمان آلوده، نفس‌های سنگین و شاخص کیفیت هوایی که مدام روی محدوده ناسالم نوسان می‌کند.
بر اساس داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، پایتخت‌نشینان از ابتدای سال تنها ۶ روز هوای پاک را تجربه کرده‌اند و هوای تهران در روز‌های اخیر اغلب در وضعیت نارنجی (ناسالم برای گروه‌های حساس) قرار داشته است؛ در برخی روز‌ها نیز شاخص کیفیت هوا تا مرز قرمز (ناسالم برای همه افراد) رسیده است.
سید کمال‌الدین میرجعفریان معاون استاندار تهران دلیل اصلی این وضعیت را وسایل نقلیه عنوان می‌کند و می‌گوید ۸۲ درصد آلودگی هوای تهران ناشی از خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های آلاینده است.
اما در شرایطی که آسمان پاک برای تهرانی‌ها به آرزو تبدیل شده، سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری در اقدامی عجیب، به جای محدود‌کردن ورود خودرو‌ها به محدوده مرکزی، مردم را تشویق به ورود به طرح ترافیک کرده است.
پوریا علیمردانی مدیرعامل این سازمان در تازه‌ترین مصاحبه خود اعلام کرده شهروندان می‌توانند جریمه‌های طرح ترافیک را به‌صورت اقساطی پرداخت کنند ؛ تصمیمی که از نگاه کارشناسان شهری، با فلسفه اصلی این طرح در تضاد است.
برخی از اعضای شورای شهر تهران و کارشناسان شهری از این اقدام انتقاد کرده‌اند و آنان معتقدند هدف اولیه طرح ترافیک، کاهش تردد و کنترل آلودگی هوا بود، نه درآمدزایی برای شهرداری.
تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران گفت: اجرای طرح ترافیک در سال‌های گذشته برای این بود که مردم کمتر به محدوده مرکزی وارد شوند.
اما چنین تصمیم‌هایی نشان‌دهنده تغییر هدف از مدیریت آلودگی به کسب درآمد بیشتر برای شهرداری است.
این رویکرد شهرداری تهران، نقدی جدی بر اولویت‌بندی منابع و مدیریت بحران وارد می‌کند.
طرح ترافیک یک ابزار کنترلی و تنبیهی برای حفظ سلامت عمومی است، نه یک منبع درآمدی ثابت که با اعطای تسهیلاتی نظیر پرداخت اقساطی جریمه یا تخفیف‌های مشابه، عملاً نقش بازدارندگی طرح را خنثی می‌کند و به رانندگان این پیام را می‌دهد که ورود به محدوده طرح ترافیک، صرفاً یک هزینه قابل مدیریت است نه یک اقدام پرهزینه برای محیط زیست.
این رفتار دوگانه در مدیریت شهری، در حالی رخ می‌دهد که شرکت اتوبوسرانی تهران در ماه‌های اخیر با افزایش چشمگیر اتوبوس‌های برقی در خطوط مرکزی پایتخت، گامی مهم در جهت تشویق مردم به استفاده از حملونقل عمومی و پاک‌سازی هوای پایتخت برداشته است.
این اقدام، سرمایه‌گذاری مستقیم برای ارتقای سلامت عمومی و کاهش وابستگی به خودرو‌های شخصی است.
شهروندان تهرانی در حالی با چالش‌های جدی آلودگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که تصمیمات مدیریتی، مسیر را بیش از پیش به سوی تمرکز بر درآمد‌های مقطعی سوق می‌دهد تا حفظ جان و سلامت عمومی.
تا زمانی که رویکرد کسب درآمد از آلودگی جای خود را به سرمایه‌گذاری برای کاهش آلودگی ندهد، آسمان پاک برای پایتخت همچنان یک رویای دور از دسترس باقی خواهد ماند.
