دانشگاه و دولت باید سدّی مستحکم در برابر جریان‌های ضد دانش ایجاد کنند
وزیر علوم در پیامی به مناسبت بزرگداشت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه اعلام کرد: دانشگاه و دولت باید با تقویت سواد علمی سدّی مستحکم در برابر جریان‌های ضددانش ایجاد کنند.
به گزارش خبرنگار مهر، حسین سیمایی صراف در پیامی که به مناسبت بزرگداشت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه قرائت شد، با بیان اینکه رویکردهای خرافی و جریان‌هایی که به دین و دانش، توأمان ضربه زدند، تهدیدی برای خرد ایرانی و اسلامیِ کهن این مرز و بو مند؛ تاکید کرد: بی‌اعتنایی به معیارهای علمی، نه‌تنها اعتماد عمومی را مخدوش می‌کند، بلکه می‌تواند امنیت و آینده جامعه را تهدید کند.
این وظیفه دولت، دانشگاه، رسانه و نهادهای فرهنگی است که با تقویت سواد علمی، و ترویج تفکر انتقادی، سدّی مستحکم در برابر جریان‌های ضد دانش ایجاد کنند.
متن این پیام به شرح زیر است:
«بسم‌الله الرحمن الرحیم
حضار محترم، اساتید ارجمند، پژوهشگران و مروجان گرانقدر علم؛
در آستانه «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه»، مراتب احترام و ارادت خود را به یکایک شما جامعه‌ی ترویج علمی کشور ابلاغ می‌دارم.
این روز، فرصتی است تا نه صرفاً به دستاوردهای علمی، بلکه به فلسفه و رسالت وجودی علم در حیات جمعی بپردازیم و نقش آن را در ساختن جهانی عادلانه‌تر، صلح‌آمیزتر و توسعه‌یافته‌تر بازنگری کنیم.
امروز هیچ دولتی تردید ندارد که علم، همچون نیرویی سازنده و راهگشا، می‌تواند مسیری مطمئن برای گسترش صلح، عدالت و رفاه فراهم کند.
از انجمن ترویج علم ایران که با همت والای خود، پرچم این گفتمان حیاتی را برافراشته و این رویداد ارزشمند را تدارک دیده‌اند، صمیمانه سپاسگزارم.
نقش مروجان علم، امروز دیگر یک فعالیت جانبی نیست؛ بلکه یک وظیفه‌ی راهبردی و ملی در کشور است.
همانگونه که بارها و از ابتدا در برنامه‌های وزارت علوم تأکید کرده‌ام، یکی از مأموریت‌های اصلی و کلیدی ما در این دوره، ترویج گفتمان علم، عقلانیت و جامعه‌پذیر کردن دانش در برابر هجمه روزافزون شبه‌علم و رویکردهای ضد علم است.
بی‌اعتنایی به معیارهای علمی، نه‌تنها اعتماد عمومی را مخدوش می‌کند، بلکه می‌تواند امنیت و آینده جامعه را تهدید کند.
این وظیفه دولت، دانشگاه، رسانه و نهادهای فرهنگی است که با تقویت سواد علمی، و ترویج تفکر انتقادی، سدّی مستحکم در برابر جریان‌های ضد دانش ایجاد کنند؛ جریان‌هایی که به دین و دانش، توأمان ضربه زدند و با رویکردهای خرافی و ترویج هر آنچه غیرعقلانی است، تهدیدی برای خرد ایرانی و اسلامیِ کهن این مرز و بو مند.
برای تحقق این مهم، از تمامی دانشگاهیان، سازمان‌ها، نهادها، رسانه‌ها و به‌ویژه انجمن‌های ترویجی می‌خواهم که در این مسیر ملی، یاران و همکاران وزارت علوم باشند.
دانشگاهیان باید فنون ارائه و اشاعه‌ی کار علمی را بیاموزند و مروجان نیز باید با شجاعت تمام، مرزهای علم و شبه‌علم را برای عموم مردم تبیین کنند.
پیام ما در این روز جهانی علم، یک جمله است:
«علم، باید از لابراتوارها به متن زندگی مردم بیاید و با تقویت عقلانیت و تفکر نقاد، زمینه‌ی توسعه پایدار، رفاه عمومی و صلح همگانی را فراهم سازد.»
روز جهانی علم، به ما یادآور می‌شود که علم را نباید در برج عاج دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها محصور کرد.
علم، هنگامی به اوج کمال می‌رسد که در خدمت توسعه پایدار، کاهش رنج‌ها و تقویت صلح قرار گیرد.
گفتمان غالب در دوره کنونی آموزش عالی کشور، همانگونه که بارها بر آن تأکید کرده‌ام، باید گفتمان مسئولیت اجتماعی باشد.
این مسئولیت، ایجاب می‌کند تا دانشگاه و جامعه علمی، فعالانه در حل مسائل کلان کشور، از چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی گرفته تا مسائل فرهنگی و اجتماعی، نقش‌آفرینی کند.
ما نیازمند دانشگاهی هستیم که نقش‌آفرین باشد.
دانشگاهی که بتواند خرد جمعی و عقلانیت را در متن جامعه نهادینه کند.
و این همان تعبیر دیگر و ترجمان امروزیِ مفهوم دینی و نقلیِ «علمِ نافع» در میراث غنی احادیث و ادعیه اسلامی است؛ علمی که امامان معصوم ما را به آن دعوت و از فراگیری نقطه مقابلِ آن، علم غیر نافع برحذر می‌داشتند؛
به امید روزهای درخشان‌تر ِ توسعه ایران عزیز در پرتوی حکمرانیِ علمی و عقلانیتِ نقاد
حسین سیمایی
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
۱۹ آبان ۱۴۰۴