بازسازی هویت ملی؛ ضرورتی فراتر از نمایش و اضطرارمحوری!
به گزارش مشرق، کانال تلگرامی افق ایران در مطلبی نوشت:
واقعیت این است که بخش‌هایی از جامعه، حتی در بزنگاه‌های سرنوشت‌ساز، دچار نوعی گسست عاطفی و فکری از مفهوم ایران هستند.
این نشانه‌ای از فرسایش طولانی‌مدت هویت ملی است؛ نتیجه‌ی دهه‌ها سیاست‌گذاری فرهنگی و آموزشی که مفهوم ایران و وطن را از متن به حاشیه رانده است.
این در حالی است که تمدن ایرانی در طول تاریخ، سه ویژگی اصلی داشته است: پایداری در بحران، جذب در تضاد و بازآفرینی در انحطاط.
همین ویژگی‌هاست که امروز باید در ساختار سیاسی و فرهنگی بازتولید شوند.
اقدامات نمایشی، نمادسازی‌های صوری و جشن‌های پرزرق‌وبرق نمی‌توانند این خلأ را جبران کنند.
اگر ایران در ذهن و ضمیر نسل جدید به «امر روزمره و بی‌ریشه» تقلیل یابد، هر بحرانی می‌تواند انسجام ملی را تهدید کند.
لازم به ذکر است که بقا که مهم‌ترین هدف واحدهای سیاسی است تنها با ابزار نظامی یا اقتصاد مقاومتی تضمین نمی‌شود؛ بلکه نیازمند سرمایه‌ی هویتی است.
چین با احیای فلسفه کنفوسیوسی، ترکیه با بازخوانی میراث عثمانی و روسیه با تکیه بر روایت اوراسیایی خود، هویت را به سلاح ژئوپلیتیک تبدیل کرده‌اند.
ایران نیز برای تداوم نقش تاریخی‌اش باید تمدن ایرانی را از حافظه فرهنگی به حافظه نهادی منتقل کند — یعنی سیاست، آموزش، اقتصاد و رسانه را بر مبنای روح تاریخی و ملی خود بازسازی کند.
باید تأکید داشت که هویت ایرانی نه در تعارض با دین است، نه مخالف مدرنیته.
بلکه چارچوبی است که در طول قرن‌ها توانسته این دو را در کنار هم نگاه دارد.
در واقع، ایرانیت، چتر فراایدئولوژیکی است که می‌تواند دیندار و سکولار، کرد و فارس، شیعه و سنی، سنتی و مدرن را ذیل یک سرنوشت مشترک گرد آورد.
از سوی دیگر، بازسازی هویت ایرانی صرفا استفاده از نمادهای باستانی نیست؛ بلکه باید به معنای ایجاد نهادهای حامل ایرانیت باشد.
تنها در این صورت است که می‌توان از «هویت‌نمایی» عبور و به «هویت‌سازی نهادی» رسید.
آنچه آغاز شده را باید به فال نیک گرفت؛ اما امیدوارم این بازگشت به خویشتن، در چارچوب همان «عمل‌گرایی اضطرار» نباشد که نتیجه ای به دنبال نخواهد داشت و بی اعتمادی و شکاف های هویتی را عمیق تر خواهد کرد.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.