کشف ناگفته‌های هور؛ جشنواره مهم است اما کافی نیست

یاسر فریادرس تهیه‌کننده مستند «آبراه کوچکی در میان هور» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ایده ساخت این فیلم گفت: موضوع این فیلم ابتدا از سوی مرکز مستند سوره به ما پیشنهاد شد.
اما از همان ابتدا تصمیم من و کارگردان این بود که صرفا به روایت یک برهه تاریخی بسنده نکنیم و تلاش کردیم با نگاه و دریافت خودمان وارد ماجرا شویم.
برای ما این فیلم فقط بازخوانی گذشته نبود، ما می‌خواستیم حرف امروز را هم در آن جاری کنیم.
این تهیه‌کننده و مستندساز ادامه داد: برای ساخت این مستند یک مسیر طولانی اما کاملا هدفمند طی شد.
در مرحله پژوهش، ابتدا تمام آثاری را که پیش از ما درباره هور و آن دوره ساخته شده بود، بررسی کردیم تا بدانیم چه روایت‌هایی گفته شده و چه چیزهایی هنوز ناگفته مانده است.
همزمان، مصاحبه‌های گسترده‌ای انجام دادیم و در مجموع بیش از ۳۰۰ ساعت گفتگو را مورد بازبینی و گزینش قرار دادیم و با افرادی که در آن دوران حضور داشتند، گفتگوهایی داشتیم.
فریادرس درباره مکان فیلمبرداری این مستند بیان کرد: سفر تولیدی به استان خوزستان و مناطق مرتبط داشتیم که این حضور میدانی برای ما بسیار مهم بود، زیرا بخشی از فهم هور تنها با بودن در آن فضا اتفاق می‌افتد.
علاوه بر این، تامین آرشیو و تکمیل پژوهش تا آخرین مراحل تدوین ادامه داشت، یعنی فیلم در تمام طول مسیر همچنان در حال کامل شدن بود.
این فرآیند زمان‌بر بود اما نتیجه‌اش فیلمی شد که بر پایه تحقیق دقیق و تجربه واقعی شکل گرفته است.
این تهیه‌کننده و مدیر فرهنگی درباره همکاری با مرتضی پایه‌شناس توضیح داد: مرتضی پایه‌شناس از مستندسازهای دقیق، دغدغه‌مند و هنرمند است.
انتخاب او برای این پروژه هم به دلیل فضای قصه بود و هم رفاقت و شناختی که از روحیه و اخلاق حرفه‌ای‌اش داشتم.
ما پیش از این، گفتگوها و همراهی‌هایی داشتیم که به من اطمینان می‌داد او با صبر، توجه و نگاه عمیق خود می‌تواند به لایه‌های انسانی ماجرا نزدیک شود.
مرتضی تجربه‌های خلاقانه و موفقی در فیلم‌های قبلی‌اش داشته و می‌دانستم در برخورد با موضوع هور نیز به همان نگاه شخصی و دقیق متکی خواهد بود.
فضای این مستند نیازمند نگاهی بود که هم به زیبایی‌شناسی توجه داشته باشد و هم به عمق روایت انسان‌ها و این چیزی بود که او در کارنامه‌اش نشان داده بود.
به همین دلیل، همکاری با او برای من بهترین انتخاب بود.
فریادرس درباره متقاضی شدن «آبراه کوچکی در میان هور» برای حضور در نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» گفت: طبیعتا نخستین نمایش رسمی فیلم در جشنواره «سینماحقیقت» خواهد بود اما ما و مرکز مستند سوره مسیر پخش مشخصی را از اکران های هدفمند تا نهایتا پخش تلویزیونی در نظر گرفتیم که ان‌شاءالله مراحل به خوبی سپری شود.
فریادرس که تجربه تهیه‌کنندگی، مدیریت و مستندسازی دارد، درباره جذابیت‌های این ۲ حوزه اظهار کرد: برای من هر ۲ حوزه مکمل یکدیگر هستند.
کما اینکه قبل از مسئولیت هم تجربه های تولیدی داشتم.
در مدیریت فرهنگی، شما امکان ایجاد فضا، حمایت و فراهم کردن زمینه برای دیده شدن قصه‌ها و جریان سازی روایت‌ها را دارید.
ارتباط با مخاطبان و قصه پخش در شبکه مستند برای من دلچسب بود اما فضای اداری سخت و فرسایشی است.
در تولید، شما مستقیم با زندگی، انسان‌ها و ماده خام واقعیت مواجه می‌شوید و این تماس مستقیم با حقیقت، یک تجربه شیرین است.
تهیه‌کننده مستند «فرزند ایران» در پایان درباره جشنواره «سینماحقیقت» گفت: «سینماحقیقت» جشنواره مهم و تاثیرگذاری در سینمای مستند است، اما هنوز بیشتر آثار فقط در همان فضای جشنواره دیده می‌شوند و مسیر ارتباط با مخاطب عمومی شکل نمی‌گیرد.
اگر این جشنواره بتواند نمایش و گفتگو درباره مستندها را به بیرون از سالن‌ها و به جامعه واقعی گسترش دهد، نقش آن از «رویداد سالانه» به «جریان‌ساز» تبدیل می‌شود.
الان جشنواره مهم است، اما کافی نیست بلکه حلقه ارتباط با مردم باید تقویت شود.
یاسر فریادرس، تهیه‌کننده مستندهای «آبراه کوچکی در میان هور»، «پسرم سلمان»، «باشگاه شهرت» و … است.