سقوط فاشر و سناریوهای آینده جنگ سودان
به گزارش مشرق، کانال تلگرامی اندیشکده تهران در مطلبی نوشت:
سقوط شهر تاریخی فاشر در روز ۲۷ اکتبر ۲۰۲۵ پس از حدود ۵۰۰ روز محاصره را می‌توان یکی از رویدادهای شگفتی‌ساز در روند جنگ داخلی سودان و یکی از نقاط عطف مهم در تاریخ این کشور دانست.
با سیطره نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) به رهبری حمیدتی بر این شهر مهم و راهبردی، سودان وارد مرحله جدیدی از جنگ داخلی سه ساله خود شده است.
پیامدها
با وجود پیروزی‌های میدانی RSF در ابتدای جنگ داخلی سودان و سیطره آن‌ها بر پایتخت و بسیاری از شهرهای مرکز این کشور، ارتش سودان از اواسط سال ۲۰۲۴ توانست با انجام عملیات‌های نظامی گسترده، این گروه را از بسیاری از مناطق مرکزی سودان بیرون براند و در ۲۶ مارس ۲۰۲۵ پایتخت را بازپس بگیرد.
این روند عقب‌نشینی علاوه بر تلاش‌های ارتش ریشه در عوامل دیگری داشت:
عدم برخورداری RSF از پایگاه مردمی در مناطق آزاد شده
کاهش نقش گروه سپاه آفریقای روسیه (واگنر) به دلیل تضعیف این گروه و تفاهمات مسکو و دولت سودان
احتمال دریافت تجهیزات نظامی و کمک‌های مستشاری از طرف‌های ثالث توسط دولت سودان
با این وجود دولت سودان با وجود حضور نظامی در منطقه دارفور نتوانست پیشروی خود در مناطق غربی سودان را ادامه دهد چرا که RSF در منطقه دارفور به دلیل بافت قبیله‌ای دارای پایگاه اجتماعی قوی بود و خطوط تدارکاتی قوی با کشورهای همسایه خود داشت.
همچنین دولت سودان در دریافت کمک‌های مؤثر از متحدان خود و پرداخت بهای سیاسی آن مردد است.
امری که توانایی‌های ارتش این کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
با کاهش شدت درگیری در خطوط تماس، تمرکز نیروهای حمیدتی و متحدان خارجی آن به تقویت این نیروها، ایجاد نهادهای حکمرانی موازی به منظور ایجاد خودگردانی و سیطره بر دارفور با پاکسازی پایگاه‌های نظامی دولت در این مناطق قرار گرفت.
گزارش‌ها حاکی از آن است که امارات متحده عربی میزان زیادی از تسلیحات پیشرفته مانند سامانه‌های پدافندی، راداری و موشکی چینی و بریتانیایی و همچنین تعداد زیادی از مزدوران کلمبیایی را به این منطقه اعزام کرده است.
همچنین حمیدتی در ۱۴ سپتامبر جاری با همراهی عبدالعزیز الحلو، رئیس یکی از جناح‌های جبهه خلق برای آزادی سودان-بخش شمالی یک دولت موازی در منطقه دارفور تشکیل داد و خود را رئیس دولت انتقالی سودان نامید.
هم اکنون سیطره بر فاشر، بزرگترین شهر این اقلیم تکمیل شده است و به نظر می‌رسد RSF به زودی تلاش خواهد کرد بقیه مناطق باقی مانده در دست ارتش سودان را پاکسازی کرده و با برخی گروه‌های مسلح دارفوری به تفاهماتی دست یابد.
سناریوهای آینده جنگ سودان
این نبرد سه سناریوی مهم را برای آینده سودان ترسیم می‌کند:
حمله حمیدتی به مناطق مرکزی سودان: RSF با تکیه بر پیروزی‌ها و افزایش روحیه بار دیگر به سمت حمله به مناطق مرکزی سودان پیش خواهد رفت و تلاش خواهد کرد بار دیگر بر پایتخت یا مناطق پیرامونی آن سیطره یابد.
تحقق این سناریو می‌تواند بار دیگر منجر به درگیری‌های دامنه‌دار و تحلیل رفتن نیروهای دو طرف شود.
مشکلات تدارکاتی و نبود پایگاه مردمی برای RSF از جمله مشکلات پیشروی تحقق این سناریو است.
حمله دولت سودان به دارفور: دولت سودان دست به حمله‌ای همه جانبه برای سیطره بر دارفور و بازپس‌گیری فاشر خواهد زد.
این سناریو به دلیل ضعف جدی ارتش سودان، نبود خطوط تدارکاتی، نبود پایگاه مردمی همسو و مردد بودن دولت سودان در دریافت کمک‌های خارجی با مشکلات عدیده‌ای مواجه است.
کاهش تنش در خطوط تماس: دو طرف تلاش خواهند کرد پس از کسب برخی دستاوردهای نظامی و اقتصادی، درگیری را در خطوط تماس فعلی (یا با اندکی تغییر) متوقف کرده و درگیری را به زمانی دیگر موکول کنند.
به نظر می‌رسد این تحقق این سناریو مطلوب حمیدتی باشد و به این معنا خواهد بود که ساختارهای دولت موازی در غرب سودان و همچنین دستاوردهای RSF در این منطقه تثبیت خواهد شد و غرب سودان به صورت دوفاکتو تجزیه خواهد شد.
با این وجود شاید دو طرف برای بهبود شرایط خود و کسب برخی امتیازات دست به برخی عملیات های نظامی بزنند.
نتیجه‌گیری سیطره بر فاشر عملا سودان را در دو راهی تجزیه و وحدت قرار داده است و این کشور را بر روی گسل‌های تاریخی تقسیم کرده است.
دولت سودان در حال حاضر هنوز در وضعیت تردید قرار دارد و به دلیل ترس از تحریم و فقدان مشروعیت در غرب از اتخاذ تصمیمات قاطع واهمه دارد.
سودان حتی در صورت اتخاذ تصمیمات درست راه زیادی برای غلبه بر این بحران دارد.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.