روایتی دراماتیک از زندگی عکاسان و خبرنگاران جنگ؛ در این لحظه درنگ کنید

به گزارش خبرنگار مهر، محمد اسماعیل‌بیگی کارگردان نمایش «لحظه درنگ می‌کند» که این روزها در تماشاخانه صحنه آبی روی صحنه است، درباره روند شکل‌گیری این نمایش گفت: این نمایش در ابتدا به عنوان پروژه پایان‌کار هنرجویان آکادمی هنرهای نمایشی سمندریان برای یک شب روی صحنه رفت.
به دلیل توانمندی‌های بازیگران، اساتید آکادمی سمندریان پیشنهاد دادند که این پروژه، رنگ و بوی حرفه‌ای‌تری به خود بگیرد و من به عنوان کارگردان معرفی شدم.
پس از مطالعه دقیق نمایشنامه، تصمیم گرفتم که آن را دراماتیک‌تر کنم و تغییراتی در ساختار و روایت ایجاد کنم تا نسبت به اجرای قبلی که حالت هنرجویی داشت، نمایشی متفاوت و پخته‌تر ارائه شود.
وی درباره موضوع و مضمون نمایش «لحظه درنگ می‌کند» عنوان کرد: داستان حول محور زندگی سارا، عکاس جنگ می‌چرخد.
سارا پس از انجام ماموریتی در جنگ آمریکا و عراق به خانه بازمی‌گردد.
هر چند ماموریت به ظاهر پایان یافته، اما آثار روحی، روانی و جسمی جنگ در زندگی‌اش حضور دارد و بر روابط شخصی و عاطفی او سایه انداخته است.
در این اثر، جنگ بستر روایت است اما موضوع اصلی خود جنگ نیست، بلکه تاثیرات عمیق و ماندگار آن بر روان انسان‌ها و روابط انسانی است.
جنگ تنها انسان را نمی‌کشد، بلکه انسانیت و عواطف میان آدم‌ها از بین می‌برد.
این کارگردان تئاتر اضافه کرد: این نمایش یادآور می‌شود که آسیب‌های جنگ، محدود به جسم نیست، بلکه روان و روابط انسانی را نیز نابود می‌کند.
این اثر از ۲ زاویه قابل بررسی است.
ابتدا باید به محتوای نمایشنامه اشاره کنم.
نمایش در مورد زندگی کاری و شخصی خبرنگاران و عکاسان جنگ است؛ صنفی که با وجود اهمیت زیاد و خطرات شغلی فراوان، کمتر در آثار نمایشی به‌طور جدی و دراماتیک به آنها پرداخته شده است.
چالش‌ها و حوادثی که این افراد با آن‌ مواجه هستند، پتانسیل‌های بالایی برای خلق آثار نمایشی دارد و می‌تواند منبعی غنی برای روایت‌های تئاتری باشد.
اسماعیل‌بیگی ضمن اشاره به اینکه تمرین‌های نمایش حدود سه ماه به طول انجامید، درباره انتخاب بازیگران عنوان کرد: در این مدت، نمایش از یک اجرای هنرجویی به یک اجرای کاملاً حرفه‌ای تبدیل شد.
بخشی از تمرین‌ها جنبه آموزشی داشت و به مرور اصول اجرایی و تکنیکی بازیگری به هنرجویان آموزش داده شد.
با گذشت زمان، رشد و پیشرفت بازیگران به‌وضوح مشهود بود و از نقطه‌ای به بعد، هنرجویان تبدیل به بازیگران توانمند و حرفه‌ای شدند که آینده درخشانی پیش‌رو دارند.
وی افزود: در این نمایش، سه نفر از بازیگران برای نخستین‌بار تجربه حضور حرفه‌ای روی صحنه را داشتند اما این موضوع در اجرا به هیچ‌وجه محسوس نیست.
در روند تولید، بازیگر نقش ریچارد به دلیل مشکلات شخصی از پروژه جدا شد و اردشیر شیبانی جایگزین وی شد.
ونوس محمدی و سحر حیدری نیز با توانایی‌های قابل توجه خود نقش مهمی در حرفه‌ای شدن اجرا داشتند.
به‌دلیل شرایط خاص نقش جیمی، تصمیم گرفتم خودم این نقش را ایفا کنم.
وی درباره وفاداری به متن نمایشنامه گفت: این نمایش بر اساس متنی از دونالد مارگولیس شکل گرفته، اما در فرآیند دراماتورژی به یک اثر کاملاً تازه تبدیل شده است.
تغییرات ساختاری و محتوایی به حدی بوده که می‌توان گفت با یک متن جدید مواجه هستیم.
در واقع، هدف اصلی این بازنویسی نزدیک‌تر کردن فضای نمایش به ذهن و درک مخاطب ایرانی بود.
به همین دلیل، برخی از موقعیت‌ها و مفاهیم متن اصلی که با فرهنگ جامعه ما فاصله داشت، بازآفرینی و تلطیف شد.
همچنین برای حفظ ریتم اجرایی، بخش‌هایی کوتاه و بخش‌هایی جدید به نمایش افزوده شد.
ترجمه متن نیز به‌صورت اختصاصی و با همکاری محمدرضا خدری انجام شد، چرا که ترجمه‌های موجود در بازار پاسخگوی نیاز اجرایی ما نبود.
در این فرآیند، حتی سن و ویژگی‌های شخصیت‌ها تغییر یافت تا نمایش هویتی مستقل پیدا کند.
اسماعیل‌بیگی درباره تجربه تماشاگر در روبه‌رو شدن با نمایش «لحظه درنگ می‌کند» بیان کرد: در جریان روایت، غم و شادی، عشق و تردید و گاه حتی نفرت و دیگر احساسات انسانی در هم تنیده می‌شوند و تصویری زنده از پیچیدگی‌های روح انسان را پیش روی تماشاگر قرار می‌دهند.
این اثر با شیوه اجرایی کاملاً رئالیستی روی صحنه می‌رود و تماشاگر با یک زندگی واقعی و انسانی مواجه می‌شود.
از این‌رو، تأثیری که نمایش بر مخاطب می‌گذارد قابل پیش‌بینی نیست چرا که هر تماشاگر بر اساس تجربه زیسته و عواطف شخصی خود با اثر ارتباط برقرار می‌کند و ممکن است برداشت‌ها و احساسات متفاوتی را تجربه کند.
«لحظه درنگ می‌کند» نوشته دونالد مارگولیز و ترجمه محمدرضا خدری با دراماتوژی و کارگردانی محمد اسماعیل‌بیگی از اول آبان در تماشاخانه صحنه آبی روی صحنه رفته است.
ونوس محمدی، محمد اسماعیل‌بیگی، اردشیر شیبانی و سحر حیدری بازیگرانی هستند که در این نمایش به ایفای نقش می‌پردازند.