«مسجد جامعه‌پرداز» با درک بحران الگوی اداره جهان،به راهکار عملی می رسد
نمایشگاه مسجد جامعه پرداز، روایتگر مسیری است که از درک بحران الگوهای اداره موجود در جهان آغاز می‌شود و به راهکاری عملی برای گسترش الگوی امامت از سطح کلان به سطح محله می‌رسد.
به گزارش خبرنگار مهر، نمایشگاه مسجد جامعه پرداز، رویدادی است که با هدف تبیین دو ایده کلیدی طراحی شده است؛ «امامت به عنوان الگوی اداره و سیستم عامل در اسلام» و «پایگاه تحقق امامت در سطح محله».
این نمایشگاه تلاش می‌کند نشان دهد چگونه می‌توان امامت را از سطح کلان و در سطح ولایت فقیه، به سطوح میانی جامعه گسترش داد و از این طریق، الگویی کارآمد برای اداره واحدهای اجتماعی ارائه کرد.
در این نمایشگاه، بازدیدکنندگان با سیر تاریخی تلاش برای حفظ و گسترش الگوی امامت آشنا می‌شوند؛ از واقعه غدیر به عنوان نقطه وضع قاعده امامت تا تلاش هزارساله فقها، و از انقلاب اسلامی به عنوان نقطه احیای الگوی امامت در سطح کلان تا طرح مسجد جامعه پرداز به عنوان راهکاری برای تحقق امامت در سطح محله.
این نمایشگاه تاکنون در ۳ مقطع بروزرسانی شده و درحال حاضر به صورت دائمی در مسجد مقدس جمکران برای مخاطبان فعالیت دارد.
این نمایشگاه در ۱۰ سالن و با استفاده از تصاویر و نوشته‌ها و کلیپ‌های گوناگون برای بازدیدکنندگان به تبیین و عرضه الگوی حکمرانی در سطح جامعه اسلامی می‌پردازد.
در ادامه بیشتر با این نمایشگاه آشنا می‌شویم.
کلان روایت نمایشگاه در یک نگاه
نمایشگاه مسجد جامعه پرداز، روایتگر مسیری است که از درک بحران الگوهای اداره موجود در جهان آغاز می‌شود و به راهکاری عملی برای گسترش الگوی امامت از سطح کلان به سطح محله می‌رسد.
این نمایشگاه با طرح چالش‌های مهم تمدن‌های موجود و ناتوانی آنها در تأمین سعادت انسان شروع می‌شود.
سپس با تشبیه تمدن‌ها به ساختار کامپیوتر یا موبایل، اهمیت «سیستم عامل» یا همان «الگوی اداره» را برجسته می‌کند.
در ادامه، امامت را به عنوان سیستم عامل اصیل اسلامی معرفی می‌کند که در واقعه غدیر خم توسط پیامبر اکرم (ص) به بشریت عرضه شده است.
در گام بعدی، نمایشگاه شش ویژگی بنیادین این الگو، شامل دینی و اعتقادی بودن، مردمی بودن، اشرافی نبودن، مسرف نبودن، ظالم نبودن و ظلم‌پذیر نبودن را در سیره ائمه معصومین (ع) به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد چگونه این انسان ۲۵۰ ساله (تعبیر رهبر انقلاب از دوران امامت اهل بیت) الگوی امامت را در عمل به نمایش گذاشته است.
پس از آن، تلاش هزارساله فقها و علمای شیعه برای حفظ و گسترش الگوی امامت روایت می‌شود؛ تلاشی که نهایتاً به «انفجار نور» یا همان انقلاب اسلامی منجر می‌شود.
انقلاب اسلامی به عنوان تجلی الگوی امامت در عصر معاصر و نقطه احیای سیستم عامل اسلامی در سطح کلان معرفی می‌شود.
نمایشگاه سپس به معرفی فناوری‌ها و نرم‌افزارهای کارآمدی می‌پردازد که در گام اول انقلاب برای تحقق الگوی امامت به کار گرفته شدند.
فناوری‌هایی مانند کمیته‌های انقلاب، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران، بسیج، و کمیته امداد.
در ادامه، نمایشگاه استراتژی گام دوم انقلاب را تبیین می‌کند؛ گسترش الگوی امامت از سطح کلان (ولایت فقیه) به سطوح میانی جامعه.
راهکار عملی برای این منظور، «امامت میانی» و به طور خاص «امامت محله» معرفی می‌شود.
برای نشان دادن قابلیت اجرای این الگو، نمایشگاه به تجربه موفق آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی که امام خمینی (ره) ایشان را استاد خود می‌دانست، در کتاب «شذرات المعارف» اشاره می‌کند که توانسته بود جمعیتی ۵۰۰۰ نفره را با محوریت دو اصل «ولایت طولی» (امامت) و «ولایت عرضی» (اخوت) سازماندهی کند.
نمایشگاه در ادامه به معرفی طرح عملیاتی «مسجد جامعه پرداز» می‌پردازد که راهکاری جامع برای تحقق امامت در سطح محله است.
در این طرح، مسجد از یک مکان صرفاً عبادی (نسل اول) یا چندکارکردی (نسل دوم) به مرکز شکل‌گیری و اداره جامعه محلی (نسل سوم) ارتقا می‌یابد.
فرآیندهای تعین امام محله، وظایف سه‌گانه او، نحوه حل مسائل محله، ساختار مسجد جامعه پرداز و خدمات قابل ارائه به محله به تفصیل تشریح می‌شود.
در پایان، نمایشگاه به نقش و مسئولیت دولت و حاکمیت در زمینه‌سازی برای تحقق طرح مسجد جامعه پرداز اشاره می‌کند و پیش‌نویس «سند ملی مسجد» به عنوان نقشه راه همکاری دولت و مساجد معرفی می‌شود.
چشم‌انداز نهایی نمایشگاه، ایجاد شبکه‌ای از مساجد جامعه پرداز در سراسر کشور است که به عنوان سلول‌های بنیادین تمدن نوین اسلامی، زمینه‌ساز ظهور امام زمان (عج) شوند.
با تحقق این هدف، مسجد به جایگاه اصلی خود در تمدن اسلامی بازمی‌گردد؛ محور جامعه پردازی و اداره محله.
مخاطبان نمایشگاه
مخاطبان اصلی نمایشگاه مسجد جامعه‌پرداز شامل سه گروه می‌شوند؛
۱- مؤثرین فرهنگی
نخبگان و مسئولان فرهنگی در سطح ملی، استانی و شهرستانی؛ نظیر ائمه جمعه، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، رؤسا و مدیران سازمان‌های فرهنگی، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی، مدیران و کارشناسان خبرگزاری‌ها، مسئولان صدا و سیما، برنامه‌سازان و هنرمندان و دیگر چهره‌های مؤثر فرهنگی و هنری.
۲- کنشگران مسجدی
امامان محله، همسران امامان محله، بانوان کنشگر مسجدی (بانوری‌ها)، مدیران و اعضای کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، فرماندهان پایگاه‌های بسیج محلات و اعضای آنها.
۳- طلاب و روحانیون
به عنوان مهم‌ترین ظرفیت بالقوه برای تحقق امامت محله.
یک نمایشگاه در ۱۰ سالن
نمایشگاه با یک روایت منسجم، بازدیدکنندگان را با سیر تحول الگوی امامت آشنا می‌کند.
این روایت در قالب ۱۰ سالن برای بازدیدکنندگان عرضه می‌شود.
در ادامه این سالن‌ها را می‌توان چنین توصیف کرد.
سالن ۱
بن‌بست الگوهای اداره؛ جهان در جستجوی راه نجات
در این سالن، چالش‌های الگوهای اداره موجود در جهان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
امروز بشر میراث‌دار تمام تمدن‌هایی است که وعده سعادت داده‌اند، اما همگی در عمل ناتوان بوده‌اند.
انسان امروز بیش از هر زمان دیگری احساس ناامیدی، اضطرار، استیصال و خستگی در رسیدن به آسایش و آرامش می‌کند.
اگر ساختار تمدن‌ها به ساختار موبایل یا کامپیوتر تشبیه شوند می‌توان آنها را متشکل از سه بخش دانست؛
*سخت‌افزار؛ امکانات و زیرساخت‌های فیزیکی
*نرم‌افزار؛ برنامه‌ها و سامانه‌های مدیریتی
*سیستم عامل؛ هسته اصلی مدیریت که در هر تمدنی به آن «الگوی حکمرانی» یا «الگوی اداره» گفته می‌شود.
همان‌طور که نرم‌افزار مخصوص یک سیستم عامل (مثلاً آی‌اواس) روی سیستم عامل دیگر (مانند اندروید) نصب نمی‌شود، نظامات و تشکیلاتی (فناوری یا نرم‌افزار) که اسلام دارد نیز فقط روی الگوی حکمرانی اسلامی (سیستم عامل) قابلیت اجرا دارد.
به عنوان مثال، نظاماتی مانند انفاق یا زکات روی سیستم عامل‌های دیگر مانند نظام سرمایه‌داری کارآمد نیستند.
این سالن با این پرسش کلیدی پایان می‌یابد که «الگوی حکمرانی اسلام چیست؟»
سالن ۲
غدیر؛ طلوع سیستم عامل امامت
در این سالن، واقعه غدیر به عنوان نقطه معرفی الگوی اداره در اسلام مورد بررسی قرار می‌گیرد.
کلیپی از رهبر معظم انقلاب پخش می‌شود که ایشان می‌فرمایند در غدیر دو اتفاق رخ داد؛
*نصب امام علی (ع) به عنوان امام مسلمین
*وضع قاعده «امامت» به عنوان الگوی اداره در اسلام
به فرموده رهبری، اتفاق دوم (وضع قاعده امامت) اتفاق اصلی و بزرگ غدیر محسوب می‌شود.
در یک دیوارنگاره، صحنه غدیر به تصویر کشیده شده و به این فرمان پیامبر (ص) اشاره می‌کند که فرمودند: «حاضران به غایبان این پیام را برسانند.» نمایشگاه مسجد جامعه پرداز به نوعی اجرای همین فرمان رسول خدا (ص) است تا قاعده امامت را به گوش نسل‌های امروز برساند و برای آنها تبیین کند.
سالن ۳
انسان ۲۵۰ ساله؛ الگوی عینی امامت
در این سالن، ۶ ویژگی اصلی الگوی امامت در قالب مفهوم «انسان ۲۵۰ ساله» (ایده رهبر معظم انقلاب درباره دوره امامت اهل بیت) تبیین می‌شود.
طبق این ایده، همه ائمه معصومین (ع) مانند یک انسان واحد هستند که ۲۵۰ سال زندگی کرده (آنچنان که فرموده‌اند «کلهم نور واحد»)، و در این مدت الگوی انسان کامل (امام) را به تصویر کشیده‌اند.
شش ویژگی اصلی الگوی امامت عبارتند از؛
*دینی و اعتقادی بودن؛ مبتنی بر باورهای دینی و اعتقادی اسلام
*مردمی بودن؛ متکی به حضور و مشارکت مردم
*اشرافی نبودن؛ پرهیز از اشرافی‌گری و تجمل‌گرایی
*مسرف نبودن؛ استفاده بهینه از منابع و پرهیز از اسراف
*ظالم نبودن؛ عدالت‌محوری و پرهیز از ظلم به دیگران
*ظلم‌پذیر نبودن؛ ایستادگی در برابر ظلم و ستم
در این سالن، نمونه‌هایی از تجلی این ویژگی‌ها در سیره امامان معصوم (ع) ارائه می‌شود؛ از جمله؛
*دفاع حضرت زهرا (س) از الگوی امامت در خطبه فدکیه
*نپذیرفتن شرط شورای شش نفره توسط امیرالمؤمنین (ع) مبنی بر اضافه شدن سیره دو خلیفه قبلی به الگوی حکمرانی اسلامی
*بازخواست امیرالمؤمنین (ع) از فرماندارش در بصره به خاطر رفتار اشرافی
*اجازه ندادن امیرالمؤمنین (ع) به سپاهش برای مقابله به مثل با سپاه معاویه در جنگ صفین
*شهادت امام حسین (ع) برای جلوگیری از انحراف الگوی امامت
در انتهای این سالن، به توقیع امام زمان (عج) اشاره می‌شود که در آن حضرت دستور دادند مردم در دوران غیبت به راویان احادیث اهل بیت (یعنی فقها) مراجعه کنند.
سالن ۴
مشعل‌داران امامت؛ میراث هزارساله فقها
این سالن به روایت تلاش هزارساله علما و فقها برای زنده نگه داشتن الگوی امامت می‌پردازد.
در این سالن، دو خط روایی موازی نشان داده می‌شود؛
*خط تلاش علما و فقها؛ تلاش برای زنده نگه‌داشتن خط امامت و استقرار آن در هر فرصت ممکن
*خط مقابل؛ تلاش الگوهای حکمرانی زر و زور و تزویر برای مقابله با الگوی امامت
نمونه‌هایی از تلاش‌های علما برای اقامه امامت که در این سالن روایت می‌شود؛
*سید رضی و سید مرتضی که سمت رسمی نقابت سادات (طالبیان) را بر عهده داشتند
*شیخ طوسی که تبیین‌کننده نقش فقها در اقامه اسلام و حکومت بود
*خواجه نصیر طوسی که وزیر هلاکوخان مغول شد و به اقامه اسلام پرداخت
*محقق کرکی که در حکومت طهماسب صفوی به سمت شیخ‌الاسلامی رسید و نائب‌الامام بود
*میرزای شیرازی که با تحریم تنباکو توانست از استعمار ایران جلوگیری کند
*آیت‌الله لاری که به درخواست مردم لار برای رهبری جامعه اسلامی به ایران هجرت کرد
*میرزا کوچک خان جنگلی که حکومت جنگل را تشکیل داد (که به تعبیر رهبری، مینیاتور جمهوری اسلامی است)
در خط مقابل، به رویدادهایی مانند انقلاب فرانسه و انقلاب آمریکا (تولد آخرین مدل الگوی حکمرانی باطل) و پایان حکومت عثمانی همزمان با آغاز تمدن غرب (با فلسفه نفی دین و قطع ارتباط انسان‌ها با خدا) پرداخته می‌شود.
سالن ۵
انفجار نور؛ تجلی امامت در انقلاب اسلامی
این سالن به روایت چگونگی تبلور آرزوی هزارساله علمای شیعه در انقلاب اسلامی می‌پردازد.
انقلاب اسلامی که امام خمینی (ره) آن را به عنوان «انفجار نور» تعبیر کردند، ثمره تلاش هزاران ساله انبیا، ائمه و فقها معرفی می‌شود.
در این سالن نشان داده می‌شود که انقلاب اسلامی ایران دارای هر ۶ ویژگی الگوی حکمرانی اسلام است؛
*بر اساس اهداف بلند اسلام شکل گرفت
*به وسیله خیل عظیم مردم مستضعف و پابرهنه به پیروزی رسید
*اشراف و مسرفان با آن همراه نبودند
*ظالمانه نبود و ظلم‌پذیر نیز نبود
همچنین در این سالن، مراحل تمدن‌سازی تبیین می‌شود؛
*انقلاب تمدنی
*تشکیل نظام تمدنی
*ایجاد دولت تمدنی
*جامعه‌سازی تمدنی
*صدور فرهنگ جامعه به جوامع دیگر و هضم نمودن جوامع دیگر
نکته محوری سالن این است که در هر مرحله از تمدن‌سازی، فناوری‌هایی برای جامعه‌پردازی وجود دارد که باید با الگوی حکمرانی آن تمدن سازگار باشد.
سالن ۶
کارگاه امامت؛ فناوری‌های موفق گام اول
این سالن به معرفی فناوری‌ها و نرم‌افزارهایی می‌پردازد که در گام اول انقلاب برای تحقق الگوی امامت به کار گرفته شدند.
در واقع، این سالن نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از «نظریه» به «عمل» رسید.
برخی از این فناوری‌ها عبارتند از؛
*فناوری راهپیمایی؛ ابتکار امام خمینی برای به صحنه آوردن مردم با محتوای دینی و عقیدتی و بر پایه حضور مردم در خیابان
*فناوری زنبور عسل؛ شبکه روحانیت و مبلغین امام خمینی که با ویژگی‌های دینی بودن، مردمی بودن و عدم ظلم فعالیت می‌کردند
*کمیته‌های انقلاب؛ با سه ضلع روحانیت، مسجد و مردم که تا سال ۱۳۷۰ حکمرانی محلی را محقق کردند
*حساب ۱۰۰ امام و بنیاد مسکن؛ برای ساخت خانه‌های ارزان‌قیمت با مشارکت مردم
*جهاد سازندگی؛ به عنوان نرم‌افزار بازسازی و محرومیت‌زدایی
*کمیته امداد؛ برای کمک به قشر مستضعف
*سپاه پاسداران؛ به عنوان نمونه‌ای از یک فناوری منطبق با سیستم عامل اسلام
*بسیج؛ برای مشارکت همه مردم در زمینه‌های مختلف
*نهضت سوادآموزی؛ برای ریشه‌کنی بی‌سوادی
*هیئت‌های عزاداری؛ به عنوان مراکزی برای احیای امر اهل‌بیت (ع)
*راهیان نور؛ برای زنده نگه داشتن روحیه جهاد و مقاومت
*گروه‌های جهادی؛ برای مشارکت اقشار مختلف در آبادانی کشور
*راهپیمایی اربعین؛ به عنوان رسانه و الگویی برای نشان دادن آرمان چرخه خیر تمدن اسلامی
همچنین در این سالن به بدافزارها و ویروس‌هایی که برخی از این فناوری‌ها را ناکارآمد کردند نیز اشاره می‌شود؛ مانند ورود فرهنگ توسعه تمدنی غرب به کشور و رؤیای «ژاپن اسلامی» که آسیب‌های جدی به بسیاری از فناوری‌های تمدن اسلامی وارد کرد.
سالن ۷
از امامت کلان تا امامت محله؛ راهبرد گام دوم
این سالن با پخش کلیپی از آیت‌الله سیدمحمدمهدی میرباقری آغاز می‌شود که به تبیین چالش‌های پیش روی جامعه در عصر حاضر می‌پردازد.
امروز نظم جهانی در حال تغییر است و سیستم اداره جهان که پس از جنگ‌های جهانی اول و دوم توسط ابرقدرت‌ها و با ابزار سازمان‌های جهانی شکل گرفته بود، متزلزل شده است.
طرح اصلی دشمن، استقرار «حکمرانی مجازی» است که بر «تنها کردن بشر» استوار است و می‌خواهد پیوندهای انسانی و رشته ولایت را قطع کند (یقطعون ما امر الله به ان یوصل).
در این سالن تبیین می‌شود که در گام دوم انقلاب، برای مواجهه با این چالش و پیشبرد گام‌های خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی، باید همان‌طور که با الگوی امامت انقلاب کردیم و نظام مستقر کردیم، سه گام بعدی (دولت‌سازی، جامعه‌سازی و تمدن‌سازی) را نیز با الگوی امامت برداریم و تلاش کنیم امامت را از سطح کلان به سطوح میانی و خرد (حتی تا سطح خانواده) گسترش دهیم.
این سالن معرفی می‌کند که الگوی «امامت میانی» راهکاری است برای گسترش الگوی امامت از سطح کلان (ولایت فقیه) به سطوح میانی جامعه مانند محله‌ها، شرکت‌ها، هیئت‌ها، مدارس و نمونه‌هایی از این دست است.
امام محله، نمونه‌ای از امامت میانی است که می‌تواند مسئولیت هدایت و اداره محله را بر عهده بگیرد، نه به صورت انتصابی از بالا بلکه به صورت تعینی و با پذیرش مردم از پایین.
سالن ۸
شذرات؛ مروری بر یک تجربه موفق
این سالن به مرور تجربه آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی (استاد امام خمینی) می‌پردازد که در کتاب «شذرات المعارف» الگوی حرکت خود را توضیح داده است.
این تجربه موفق می‌تواندالگویی برای امامت محله در عصر حاضر باشد.
آسیب‌شناسی آیت‌الله شاه‌آبادی از جامعه اسلامی شامل ۴ چالش عمده بود؛
*غرور
*یأس
*افتراق
*نداشتن بیت‌المال
ایشان راه‌حل را «احیای مرام اسلام» می‌داند که شامل دو اصل است؛
*حفظ اختصاص حکومت مطلقه به قرآن مجید
*حفظ اختصاص ولایت مطلقه به مقام معظم حضرت حجت (عج)
آیت‌الله شاه‌آبادی معتقد بود این امر با استحکام روابط مذهبی، شدنی است که نیازمند رعایت دو اصل و ۱۴ فرع است.
دو اصل (که مانند تار و پود هستند و برای جامعه لباس تقوا شکل می‌دهند) عبارتند از؛
*رشته نبوت و ولایت (ولایت طولی یا همان امامت)
*رشته اخوت (پیوندهای اجتماعی یا همان ولایت عرضی)
در این سالن، ۱۴ فرع این الگو نیز توضیح داده می‌شود که شامل مواردی چون ترغیب مردم به علمای اسلام، استحکام اتحاد میان علما، تأسیس مجله دینی، التزام به ظاهر شرع، اعتدال در معیشت، ایجاد شرکت‌های اقتصادی، ایجاد صندوق قرض‌الحسنه، تعیین مشاغل برای افراد بیکار، دفاع از حقوق افراد، حضور در مصائب و تشییع جنازه مسلمین، حل اختلافات، و تشکیل بیت‌المال است.
آیت‌الله شاه‌آبادی جمعیتی ۵۰۰۰ نفره ایجاد کرده بود که همه اعضای آن پیوند اخوت داشتند.
ایشان مبدع هیئت‌های مذهبی به شکل امروزی و صندوق‌های قرض‌الحسنه بودند.
همچنین طرحی به نام «ناحیه مقدسه» داشتند که شامل ارکان جامعه و دو سیاست «عِده» (افراد) و «عُده» (منابع) بود.
سالن ۹
مسجد جامعه‌پرداز؛ کانون تپنده امامت محله
این سالن به صورت کاربردی و عملیاتی به طرح «مسجد جامعه‌پرداز» می‌پردازد.
مسجد جامعه‌پرداز، مرحله تکاملی مساجد (نسل سوم) است که از نسل‌های قبلی (مسجد عبادت‌محور و مسجد چندکارکردی) فراتر رفته و به محور شکل‌گیری و اداره جامعه محلی بر اساس الگوی امامت تبدیل می‌شود.
در این سالن، طرح‌های عملیاتی زیر ارائه می‌شود:
*فرآیند تعین امام محله؛ توضیح مراحلی که امام جماعت باید طی کند تا به امام محله تبدیل شود.
امامت مسجد دارای هفت سطح است که پایین‌ترین آن امامت جماعت و بالاترین آن امامت میانی است.
*وظایف سه‌گانه امام محله
+تشکیل و تقویت نهاد امامت؛ امام باید یک هسته سخت (شامل همسرش و افراد پای کار محله) را تربیت کند و با آنها نهاد امامت محله را شکل دهد.
+تقویت پیوندهای اجتماعی؛ شامل پیوندهای طولی (رابطه مردم با امام زمان، ولی فقیه و امام محله) و پیوندهای عرضی (اخوت، همسایگی و صله‌رحم).
+حل مسائل محله (اقامه قسط): امام محله باید بر حلقه‌های میانی که از اهالی محله شکل گرفته‌اندامامت کند و آنها را وارد میدان حل مسائل محله کند.
*فرآیند حل مسئله
امام باید فرآیندی یازده مرحله‌ای را طی کند که شامل شناخت معضلات، اولویت‌بندی، ریشه‌یابی، ترسیم وضع مطلوب، شناسایی ظرفیت‌ها، یافتن راه‌حل، انتخاب بهترین راه‌حل، برنامه‌ریزی، اقدام، بازخوردگیری و گزارش‌دهی است.
*نظام مسائل امام میانی
حدود ۱۰۰۰ مسئله با جهت‌گیری تمدنی که امام محله می‌تواند پیگیری کند، در هشت سر فصل (سبک زندگی، معنویت و اخلاق، علم و پژوهش، اقتصاد، عزت ملی، استقلال و آزادی، جهاد امید، عدالت و مبارزه با فساد) و ۲۹ نظام اجتماعی تقسیم شده‌اند.
*ساختار مسجد جامعه‌پرداز
+شورای تحول و پیشرفت محله؛ با ریاست امام و دبیری رئیس بسیج در کارگروه‌های مختلف به حل مسائل می‌پردازد.
+جامعه خادمین؛ متشکل از اعضای مجموعه‌های مردمی، نهادهای حاکمیتی و دولتی مستقر در محله، و اقشار مختلف مردم.
+صندوق تحول و پیشرفت محله؛ برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خدمات مسجد به محله.
+سکوی خدمات محلی مسجد؛ فهرستی از خدماتی که مسجد می‌تواند به محله ارائه دهد، مانند خدمات کاریابی، مدیریت پسماند، کاهش آسیب‌های اجتماعی، خدمات آموزشی و غیره.
در این سالن همچنین نقشه ایران نمایش داده می‌شود که نشان می‌دهد در هر استان چند نفر در مهرواره‌ها و عملیات‌های مختلف بنیاد هدایت (نظیر مهرواره‌های بانور، اوج، و محله همدل) شرکت کرده‌اند.
همچنین نمونه‌های موفق اجرای این ایده در سطح محلات در قالب پادکست‌های قصه و سبک‌های مختلف روایت نمایش داده می‌شود.
سالن ۱۰
دولت و مسجد؛ زمینه‌سازی برای امامت محله
در این سالن، پیش‌نویس «سند ملی مسجد» که برای تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده شده، ارائه می‌شود.
این سالن به زاویه دیگری از طرح مسجد جامعه‌پردازمی‌پردازد؛ نقش و مسئولیت دولت و نظام در زمینه‌سازی برای تحقق این طرح.
در حالی که بخش‌های قبلی نمایشگاه عمدتاً به اقداماتی که امام و کنشگران مسجدی باید انجام دهند پرداخته بود، این سالن به وظایف دولت و حاکمیت در پشتیبانی از طرح می‌پردازد.
مسائلی مانند اصلاح قوانین، تأمین منابع مالی، آموزش و تربیت امامان محله، و هماهنگی بین نهادهای مختلف در این سالن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
جمع‌بندی و چشم‌انداز
نمایشگاه مسجد جامعه پرداز با ارائه یک روایت منسجم از امامت به عنوان الگوی اداره در اسلام، تلاش می‌کند راهکاری عملی برای تحقق این الگو در سطح محله ارائه دهد.
این نمایشگاه نشان می‌دهد که؛
*امامت، سیستم عامل (الگوی اداره) اصیل اسلامی است که در غدیر خم معرفی شد.
*ائمه معصومین (ع) این الگو را در عمل به نمایش گذاشتند و ویژگی‌های آن را تبیین کردند.
*فقها و علما در طول هزار سال برای حفظ و گسترش این الگو تلاش کردند.
*انقلاب اسلامی، نقطه احیای این الگو در سطح کلان (ولایت فقیه) بود.
*گام دوم انقلاب نیازمند گسترش این الگو به سطوح میانی جامعه است.
*مسجد جامعه‌پرداز، راهکاری عملی برای تحقق امامت میانی در سطح محله است.
*تحقق کامل این الگو نیازمند همکاری همه‌جانبه مردم، مساجد، امامان محله و نهادهای حاکمیتی است.
*چشم‌انداز آینده این طرح، ایجاد شبکه‌ای از مساجد جامعه‌پرداز در سراسر کشور است که هر یک به کانون تپنده امامت محله تبدیل شوند.
این مساجد می‌توانند سلول‌های بنیادین تمدن نوین اسلامی باشند که از پایین به بالا شکل می‌گیرد و زمینه‌ساز ظهور امام زمان (عج) می‌شود.
با تحقق این چشم‌انداز، مسجد به جایگاه اصلی خود در تمدن اسلامی بازمی‌گردد: محور عبادت، اجتماع، حکمت و حکمرانی.
دوکوهه پیشرفت محلات
نمایشگاه مسجد جامعه پرداز، دوکوهه عصر حاضر برای پیشرفت محلات است.
همانگونه که پادگان دوکوهه در دفاع مقدس، کانون آموزش، تجهیز و اعزام رزمندگان به خطوط مقدم بود، این نمایشگاه نیز مرکزی برای اهداف ذیل است؛ این نمایشگاه، همچون دوکوهه دیروز، سرآغاز حرکتی فراگیر است؛ حرکتی برای بازگرداندن مسجد به جایگاه اصیل خود به عنوان قلب تپنده محله و گسترش الگوی امامت از عرصه کلان به میدان زندگی روزمره مردم.
*آموزش و بصیرت‌افزایی
۱- امامان جماعت را با مسیر تبدیل شدن به امام محله آشنا می‌کند
۲- کنشگران مسجدی را برای ایفای نقش حلقه‌های میانی امامت آماده می‌سازد
۳- به مؤثرین فرهنگی می‌آموزد چگونه از این الگو حمایت کنند.
*افق‌گشایی
۱- برای امامان جماعت، افق جدیدی از نقش خود فراتر از پیش‌نمازی می‌گشاید
۲- برای کنشگران مسجدی، چشم‌اندازی از جایگاهشان در پیشرفت محله ترسیم می‌کند
۳- برای مؤثرین فرهنگی، دورنما و کلیتی از مسجد به عنوان کانون پیشرفت محله نمایان می‌سازد.
*تجهیز به ابزارهای کارآمد
الگوهای عملیاتی و روش‌های اجرایی پیاده‌سازی مسجد جامعه‌پرداز را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهد تا بتوانند بی‌درنگ در محله خود دست به کار شوند.
*انگیزه‌بخشی و اعزام
با تبیین نو از ایده‌ای اصیل، روایت تجارب موفق و نمایش دستاوردهای ملموس، به بازدیدکنندگان اطمینان می‌بخشد که «مسجد می‌تواند» محور پیشرفت محله باشد و آنان را با نقشه راهی مشخص راهی محله‌های‌شان می‌کند.