پزشک خانواده نباید گرفتار تصمیمات جزیره ای شود

به گزارش خبرگزاری مهر، محمداسماعیل قیداری رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه این نشست با هدف ریل‌گذاری و اصلاحات در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع برگزار شده است، اهمیت اجرای برنامه‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع را یادآور شد و گفت: برنامه مترقی پزشک خانواده و نظام ارجاع یک تکلیف قانونی است که باید اجرای آن در دستور کار باشد.
وی با بیان اینکه آموزش علوم پزشکی بیمار محور و متخصص محور است، اصلاح روند نظام‌های جذب و پرداخت در این برنامه را خواستار شد.
قیداری با بیان اینکه تقویت باور و اطمینان سیاستگذاران به اثربخشی اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع می‌تواند نقش مهمی در موفقیت آن داشته باشد، ابراز امیدواری کرد با افزایش آگاهی و آمادگی ذهنی مسئولان مرتبط، زمینه اجرای کامل و مؤثر این برنامه بیش از پیش فراهم شود.
وی با بیان اینکه باید از تصمیمات جزیره‌ای در اجرای این برنامه پرهیز کرد، افزود: ضروری است به صورت دقیق و بر اساس ارزیابی‌های کارشناسی مشخص شود که در هر محدوده جمعیتی چه نوع خدمات و امکاناتی باید ارائه شود تا اجرای برنامه منسجم و هدفمند پیش برود.
قیداری، تجربه کافی و اختصاص تعرفه در اجرای برنامه‌های نظام سطح‌بندی را ضروری دانست و ادامه داد: باید برنامه‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع مبتنی بر نظم و عدالت باشد.
اختصاص منابع مالی کافی و جذب نیروی انسانی از مهم‌ترین مواردی بود که رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، الزام تأمین آن را یادآور شد و گفت: در حال حاضر تعداد نیروی انسانی بر اساس سیاست‌های نظام ارجاع و پزشکی خانواده کفایت نمی‌کند.
سعید هاشمی‌نظری معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این نشست گزارشی از عملکرد ستاد اجرایی پزشک خانواده و نظام ارجاع در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ارائه داد.
وی، گزارش عملکردی از اقدامات دانشگاه و ستاد اجرایی برنامه‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع از جمله تشکیل جلسات مستمر ستاد اجرایی، تشکیل ستادهای شهرستان، صدور ابلاغ اعضا کمیته‌ها، تشکیل جلسات هدفمند، برگزاری نشست‌های مشترک ارائه داد.
هاشمی‌نظری، گزارشی از وضعیت موجود مراکز مجری برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع و روند اجرای بیماران در سه ماه گذشته را ارائه داد.
وی، مهم‌ترین اقدامات کمیته ارجاع را پیاده‌سازی نقشه ارجاع دانشگاه بر اساس ظرفیت‌های موجود در سطح دو و سه عنوان کرد و گزارش مبسوطی از نقشه نظام ارجاع سطوح مختلف دانشگاه ارائه کرد.
عدم اعمال فرانشیز بیماران در نظام ارجاع، نامشخص بودن پرداخت به متخصصان در قبال ثبت بازخورد و وجود اپلیکیشن‌های متعدد برای نسخه نویسی از مواردی بود که معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به آن اشاره و توصیه کرد: بر اساس ضوابط ابلاغی از سوی وزارت بهداشت پیشنهاد این است که تمامی نرم‌افزارها، سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های نسخه نویسی ملزم به رعایت استاندارها مرتبط با نظام ارجاع باشد.
وی از تشکیل ۱۴ خانه مشارکت در سطح شهرستان‌ها و شهر تهران با هدف بهبود تعامل میان مردم و نظام سلامت و ارتقای پاسخگویی خبر داد و گفت: به طور مثال جمع‌آوری فاضلاب گلشهر، ارتقای سلامت کودکان کار (زباله‌گرد) حکیمه و رفع مشکلات بهداشتی تره‌بار منطقه ۱۳ از طریق خانه‌های مشارکت مردم در سلامت برطرف شد.
در ادامه، حمیدرضا جمشیدی دبیر کمیته کشوری تطبیق برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع نیز کنترل عوامل اجتماعی، خود مراقبتی و محله محوری را از مهمترین اهداف ایجاد طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع عنوان کرد و گفت: برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع راهکار مناسبی برای پیشگیری از خدمات موازی و تکراری در سلامت، ثبت اطلاعات و سوابق بیمار، شناخت بیشتر پزشک و بیمار از یکدیگر، پیگیری خدمت و مصرف بی‌رویه دارو است.
وی تاکید کرد: اجرای این برنامه مستلزم وجود سامانه‌هایی است که پایش مستمر، نظارت ساختاریافته و اعتبار بخشی مبتنی بر استاندارد را ممکن می‌سازد.
افزایش کارایی، مشارکت شهروندان، اولویت‌بندی و افزایش شفافیت پاسخگویی از دیگر مزیت‌های اجرای طرح پزشکی خانواده و نظام ارجاع است که جمشیدی به آن اشاره کرد.
وی، شرط موفقیت در اجرای مصوبات بین‌بخشی را بازخورد مستمر، شفاف‌سازی در عملکرد، درگیر کردن سمن‌ها و رسانه‌ها و مکانیسم‌های تشویق و تنبیه عنوان کرد.
جمشیدی، سازماندهی و تشکیل تیم‌های عملیاتی و ستادی توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع را مطلوب توصیف کرد و بر ضرورت تبادل نظر و استفاده از ظرفیت‌ها بین ستاد دانشگاه و سازمان‌های بالادستی تاکید کرد.
وی با اشاره به اینکه اجرای دقیق برنامه‌های پزشکی خانواده و نظام ارجاع کار آسانی نیست اضافه کرد: تغییر سبک زندگی و استفاده از الگوهای خودمراقبتی کاری ارزشمند، بنیادی و زیربنایی است که در این طرح مترقی پیش‌بینی و اجرا می‌شود.
کوروش اعتماد رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، نیز درباره اصول اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع گزارشی ارائه داد.
وی، محورهای اجرایی و اقدامات انجام شده در سطح کشوری را مورد توجه قرار داد و تشکیل ستادهای اجرایی کشوری و استانی، راه‌اندازی نظام ارجاع الکترونیک، تکمیل و ثبت پسخوراند ارجاع و تشکیل ایستگاههای ارجاع در بیمارستانها را از جمله آن عنوان کرد.
اعتماد با اشاره به اینکه اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع ملاحظاتی دارد اضافه کرد: سلامت نکته و مسئله‌ای مهم است که باید عدالت در اجرای آن در دستور کار باشد.
سعید تأملی مشاور معاون بهداشت وزارت بهداشت، نیز در این نشست با موضوع اهمیت سواد سلامت و خودمراقبتی در ارتقای شاخص‌های سلامت گزارشی ارائه داد.
وی با اشاره به اینکه جمعیت جهان در حال افزایش و بسیاری از کشورها با کمبود منابع انسانی و مالی مواجه هستند اظهار کرد: خود مراقبتی می‌تواند بخشی از بار نظام سلامت را کاهش دهد ضمن اینکه افراد به ویژه در مناطق دورافتاده سریع‌تر به مداخلات سلامت دسترسی پیدا می‌کنند.
اردشیر خسروی رئیس دبیرخانه تحقیق و توسعه وزارت بهداشت، نیز اندازه‌گیری و پایش، انگیزه و خواست مدیران، توانمندسازی، هماهنگی بین‌بخشی و مشارکت مردمی را در ارتقای سواد سلامت و ادغام برنامه‌های تعیین کننده اجتماعی سلامت مؤثر عنوان کرد.
وی، مدل اجرایی تعیین کننده‌های اجتماعی مؤثر بر سلامت را مشارکت و همکاری بین بخشی عنوان کرد و توجه به آیتم‌هایی نظیر تعیین اولویت‌های حیطه‌های SDH، طرح مشکلات در جلسات شورای سلامت، انجام مداخله و پایش آن، محاسبه شاخص‌های عدالت محور و طرح موضوع در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی را با هدف اجرای دقیق برنامه‌های پزشک خانواده و نظام ارجاع خواستار شد.