اجرای برنامه ملی کنترل پوکی استخوان در ۵ دانشگاه علوم پزشکی کشور

جعفر جندقی مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری مهر با اشاره به آغاز اجرای برنامه کنترل و درمان پوکی استخوان و پیشگیری از شکستگی‌های ناشی از آن در کشور گفت: این طرح هم‌اکنون به‌صورت پایلوت در پنج دانشگاه علوم پزشکی کشور در حال اجراست و هدف آن، شناسایی زودهنگام و پیشگیری از بروز شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان است.
جعفر جندقی اظهار داشت: هرچند در زمینه مدیریت پوکی استخوان اقدامات ارزشمندی در سطح کشور از سوی وزارت بهداشت، مراکز تحقیقاتی و سایر نهادها انجام شده، اما هنوز در ابتدای مسیر قرار داریم و لازم است آگاهی مردم نسبت به این بیماری بیشتر شود.
پوکی استخوان؛ بیماری خاموش و شایع
به گفته وی، پوکی استخوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های خاموش است؛ به‌طوری‌که حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا از بیماری خود اطلاع ندارند و این موضوع به‌ویژه در میان خانم‌های بالای ۵۰ سال و آقایان بالای ۷۰ سال بیشتر مشاهده می‌شود.
وی افزود: وقتی افراد از بیماری خود آگاه نباشند، اقدامات پیشگیرانه‌ای مانند اصلاح تغذیه، فعالیت بدنی منظم، پرهیز از مصرف غذاهای ناسالم و مراقبت‌های لازم برای پیشگیری از شکستگی را انجام نمی‌دهند.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: برای شناسایی و کنترل زودهنگام این بیماری، برنامه «کنترل و درمان پوکی استخوان و پیشگیری از شکستگی‌های ثانویه» در قالب شبکه بهداشت کشور و از طریق نظام ارائه خدمات اولیه سلامت (PHC) در پنج دانشگاه علوم پزشکی کشور آغاز شده است تا میزان آمادگی و ظرفیت اجرای ملی آن بررسی شود.
جزئیات اجرای برنامه و شناسایی افراد در معرض خطر
وی درباره جزئیات اجرای این طرح گفت: در این برنامه، خانم‌های بالای ۵۰ سال که در محدوده‌های مشخص‌شده سنی قرار دارند، به مراکز خدمات جامع سلامت فراخوان می‌شوند.
در این مراکز، پرسش‌نامه‌ای برای ارزیابی عوامل خطر پوکی استخوان تکمیل می‌شود و عواملی نظیر سن بالای ۶۵ سال، وزن کمتر از ۵۷ کیلوگرم، مصرف طولانی‌مدت داروهای کورتونی، یائسگی زودرس (قبل از ۴۰ سالگی) و سابقه شکستگی لگن در والدین یا بستگان نزدیک از جمله مواردی هستند که احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند.
به گفته جندقی، در صورت شناسایی افراد در معرض خطر، آنان برای انجام تراکم‌سنجی استخوان (اندازه‌گیری دانسیته مواد معدنی استخوان) ارجاع داده می‌شوند تا وضعیت استخوان از نظر پوکی یا استئوپنی مشخص شود.
وی افزود: پس از دریافت نتیجه تراکم‌سنجی، افراد به پزشک خانواده در نظام سلامت ارجاع داده می‌شوند تا در صورت نیاز، درمان آغاز شود.
درمان معمول شامل تجویز دارو، مکمل کلسیم و ویتامین D و اصلاح شیوه زندگی است و داروهای تجویزشده معمولاً هفته‌ای یک عدد هستند و هزینه زیادی ندارند، اما باید حتماً تحت نظر پزشک مصرف شوند، دوره درمان نیز بین دو تا پنج سال متغیر است.