«هفت وادی» عطار سوژه فیلم کوتاه شد؛ اثری در مرز واقع‌گرایی و متافیزیک
کارگردان فیلم کوتاه «هفت وادی» با اشاره به ساختار روایی فیلم عنوان کرد که این اثر برمبنای شعر «هفت وادی» عطار نیشابوری ساخته شده است.
عماد سلمانیان کارگردان فیلم کوتاه «هفت وادی» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مضمون و ساختار این اثر گفت: فیلم «هفت وادی» در بخش تجربی جشنواره شرکت دارد و موضوع آن بحث عرفان است.
این فیلم اقتباسی آزاد از شعر «هفت وادی» نیشابوری است.
مضمون فیلم درباره سیر و سلوک عرفانی است؛ سفری درونی که برای رسیدن به عرفان حقیقی باید هفت مرحله را پشت‌سر گذاشت.
وی درباره ساختار روایی و فرمی فیلم توضیح داد: فیلم از هفت سکانس تشکیل شده که هرکدام نمایانگر یکی از مراحل این سلوک معنوی هستند.
در مجموع ۴۹ پلان برای فیلم طراحی و ساخته شده و یک پلان ماقبل تیتراژ هم داریم که به عنوان «زایش» اثر در نظر گرفته شده است.
سلمانیان در ادامه درباره فضای حاکم بر فیلم عنوان کرد: در این فیلم تلاش کردیم میان شعر و تصویر و میان خیال و واقعیت، رابطه‌ای تازه برقرار کنیم.
اساس کار بر هفت کلمه بنا شده؛ هر کلمه، نماینده یکی از وادی‌های عطار است.
از همین‌رو، فیلم در مرز میان رئال و متافیزیک حرکت می‌کند.
از عناصر ویژه بصری استفاده کردیم تا خیال را به امر محسوس تبدیل کنیم.
یکی از سکانس‌های مهم، سکانس ششم یا همان «حیرت» است.
در این سکانس همه چیز وارونه است؛ زنی در هوا معلق است، آسمان زیر پای او قرار دارد و آبی در بالا شناور است.
ماهی‌هایی که از دریا بیرون آمده‌اند، هر یک در حبابی کوچک زندگی می‌کنند و زنی که در آبِ خود را تماشا می‌کند.
این سکانس استعاره‌ای است از لحظه‌ای که انسان در مسیر سلوک، مرز میان واقعیت و توهم را گم می‌کند.
وی درباره شیوه تولید فیلم و نحوه استفاده از جلوه‌های ویژه تصریح کرد: برخلاف تصور، هیچ بخشی از فیلم با هوش مصنوعی ساخته نشده است.
تمام جلوه‌های ویژه به صورت واقعی و با حضور تیم متخصص در لوکیشن‌های قشم و هرمز طراحی شد.
در طول فیلمبرداری، همراه با مسئولان سی‌جی‌آی که مسئولیت جلوه‌های ویژه و پس‌تولید را برعهده داشتند، پلان‌به‌پلان درباره جزئیات بحث می‌کردیم.
هر قاب با دقت علامت‌گذاری می‌شد تا محل اجرای جلوه‌ها و ترکیب عناصر مشخص باشد.
برخی فضاها با پرده سبز، برخی با ساختارهای فیزیکی و ترکیبی از رنگ و نور ساخته شدند.
این روند چند ماه طول کشید تا به خروجی قابل‌قبولی برسیم و خوشبختانه نتیجه نهایی رضایت‌بخش بود.
سلمانیان درباره نگاه خود به قالب تجربی نیز یادآور شد: متأسفانه در سینمای تجربی ایران، گاهی برداشت‌های نادرستی وجود دارد.
بعضی‌ها فکر می‌کنند فیلم تجربی یعنی اثری که روایت ندارد یا فقط مجموعه‌ای از ریتم و تصویر است.
من این نگاه را قبول ندارم.
فیلم تجربی باید مفهوم داشته باشد.
روایت در این نوع سینما الزاما خطی نیست، اما باید اندیشه و معنا در آن جریان داشته باشد.
اگر مخاطب بعد از دیدن فیلم بگوید؛ «نمی‌دانم چه دیدم» یا «نمی‌دانم چه چیزی را باید نقد کنم»، یعنی ارتباط بین اثر و تماشاگر قطع شده است.
این قطع ارتباط نشانه ضعف در درک زبان سینماست، نه الزام قالب تجربی.
وی افزود: به نظر من هر فیلمی، حتی اگر در قالب تجربی باشد، باید چیزی برای گفتن داشته باشد.
معنا می‌تواند در فرم پنهان شود، اما نباید حذف شود.
متأسفانه برخی فیلمسازان به سمت ساخت آثاری می‌روند که صرفاً ریتمیک و تصویری‌اند، بدون هیچ بن‌مایه فکری.
این باعث می‌شود سینمای تجربی از جوهره اصلی خود یعنی تجربه و کشف معنا فاصله بگیرد.
سلمانیان در پایان تأکید کرد: من اعتقاد دارم تجربه‌گرایی بدون اندیشه، فقط بازی با فرم است.
مخاطب وقتی به تماشای یک فیلم تجربی می‌نشیند، می‌خواهد با جهان تازه‌ای روبه‌رو شود، نه صرفاً با مونتاژی از تصویرها.
اگر فیلم بتواند ذهن مخاطب را به تفکر وادارد و در او پرسشی ایجاد کند، آن فیلم موفق است.
در «هفت وادی» تلاش کردیم با تلفیق عرفان، شعر و خیال، تجربه‌ای دیداری و درونی خلق کنیم؛ تجربه‌ای که نه روایت‌محور است و نه صرفاً تصویری، بلکه سفری است از درون انسان به سوی معنا.
فیلم کوتاه «هفت وادی» در بخش تجربی چهل و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور دارد.
مریم مهدی‌زاده تنها بازیگر فیلم کوتاه «هفت وادی» است.
دیگر عوامل این فیلم عبارتند از تهیه‌کننده: عماد سلمانیان، فیلمنامه‌نویس: عماد سلمانیان ،فیلمبردار: عماد سلمانیان، تدوینگر: نواب محمودی، صدابردار: مصطفی بهمنی، صداگذار: مجید نجاتی، موسیقی: فرشاد مشفقی، چهره‌پردازی: گلناز نیسنی، نوشین رضایی، طراح صحنه: عماد سلمانیان، طراح لباس: عماد سلمانیان، جلوه‌های ویژه: سید حسن جوادی، سجاد مرادی.