پیروزی راست افراطی در جمهوری چک؛ صدای تغییر در سیاست اروپایی
به گزارش مشرق، اندیشکده تهران در مطلبی در تلگرام نوشت:
انتخابات پارلمانی جمهوری چک که در تاریخ ۱۳ مهر ۱۴۰۴/ ۵ اکتبر ۲۰۲۵ برگزار شد، برخلاف دوره‌ی پیشین نتایجی متفاوت و درخور تأمل به همراه داشت.
در این انتخابات، احزاب راست افراطی و جریان‌های منتقد به اتحادیه اروپا توانستند جایگاه خود را در پارلمان به‌طور چشم‌گیری تقویت کنند.
هرچند چالش‌هایی در مسیر تشکیل دولت پیش‌روی آنان قرار دارد، اما در صورت در دست گرفتن دولت، پیامدهای قابل توجهی در سطح ملی و اروپایی به همراه خواهد داشت.
نتایج انتخابات: صعود چشمگیر راست‌های افراطی
در این دوره، حزب جنبش شهروندان ناراضی (ANO) به رهبری آندره بابیش (Andrej Babiš) با کسب ۳۵ درصد آرا و رشد ۸ درصدی نسبت به انتخابات قبلی، به بزرگ‌ترین حزب پارلمان تبدیل شد.
ائتلاف حاکم (Spolu) به رهبری نخست‌وزیر فعلی، با ۲۳ درصد آرا جایگاه دوم را به دست آورد و با کاهش پنج درصدی نسبت به دور گذشته مواجه شد.
نکته مهم این انتخابات، ورود احزاب راست افراطی و ضد اتحادیه اروپا با مجموع ۵۰ درصد آرا به مجلس بود؛ امری که راه را برای شکل‌گیری یک دولت ائتلافی با محوریت این جریانات هموار کرده است.
ریشه‌های بازآرایی سیاسی در جامعه چک
با وجود شاخص‌های کلان اقتصادی نسبتاً مطلوب، بخش قابل‌توجهی از شهروندان چک شرایط اقتصادی را به‌صورت ملموس وخیم‌تر از قبل تجربه می‌کنند.
حضور پرتعداد پناهجویان اوکراینی و ارسال مکرر تسلیحات به اوکراین، به افزایش نارضایتی عمومی دامن زده است.
در این فضا، احزاب راست‌گرا با شعارهایی نظیر «اولویت با منافع ملی چک»، «تقویت حاکمیت ملی» و «مقابله با هزینه‌های جنگ اوکراین»، موفق شدند آرای بخش‌هایی از جامعه را به سوی خود جذب کنند و حزب حاکم را در انتخابات شکست دهند.
پیامدهای احتمالی برای سیاست خارجی
در صورت موفقیت بابیش در تشکیل دولت، انتظار می‌رود جمهوری چک تغییراتی قابل‌توجه در سیاست‌های داخلی و خارجی خود اعمال کند.
نخستین اقدام محتمل، توقف حمایت نظامی از اوکراین و محدودسازی خدمات به پناهجویان اوکراینی خواهد بود.
از سوی دیگر، چک ممکن است به بلوک کشورهای منتقد اتحادیه اروپا مانند مجارستان و اسلوواکی بپیوندد؛ ائتلافی که می‌تواند انسجام اروپا در قبال مسئله اوکراین را بیش از پیش دچار شکاف کند.
با این حال، به نظر نمی‌رسد تغییرات شدید و ناگهانی رخ دهد، چرا که جریان راست افراطی از اکثریت مطلق برخوردار نیست و احتمالاً با الگوگیری از حزب «برادران ایتالیا»، سیاست تغییر تدریجی و گام‌به‌گام را در پیش خواهد گرفت تا از واکنش‌های شدید داخلی و بین‌المللی جلوگیری کند.
موانع قانونی و سیاسی در مسیر تشکیل دولت
گرچه از منظر عددی، ائتلافی با حضور ANO و دو حزب راست افراطی دیگرمی‌تواند اکثریت پارلمان را در اختیار گیرد، اما اختلافات سیاسی و خواسته‌های متفاوت این احزاب، روند مذاکرات را پیچیده کرده است.
حزب ANO تمایلی به ائتلاف رسمی ندارد و ترجیح می‌دهد صرفاً با دریافت حمایت پارلمانی، دولت اقلیت تشکیل دهد؛ در حالی که سایر احزاب خواستار مشارکت فعال در کابینه هستند.
علاوه بر این، مسئله مخالفت احتمالی رئیس‌جمهور با وزرا و نخست‌وزیر نیز مطرح است.
گرچه رئیس‌جمهور در چک عمدتا مقامی تشریفاتی است اما اختیار عدم انتصاب نخست‌وزیر و وزرای آن را دارد که می‌تواند روند قدرت‌گیری برخی وزرای افراطی را دچار مشکل کند.
جمع‌بندی اگرچه تشکیل دولت برای بابیش با موانع قابل‌توجهی مواجه است، اما در صورت تحقق آن، اروپا ممکن است با افزایش قطب‌بندی داخلی در قبال جنگ اوکراین روبرو شود و یکی از بازیگران مؤثر خود را در جبهه حامیان کی‌یف از دست بدهد.
عملکرد دولت احتمالی بابیش می‌تواند نمادی از تغییر تدریجی رویکردهای سیاسی و افکار عمومی در جوامع اروپایی نسبت به جنگ اوکراین، مهاجرت و سیاست‌های اتحادیه اروپا باشد.
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.