رونمایی از مستند جدید حسین دهباشی؛ پاسخ به سوالاتی درباره تجزیه ایران و جنگ 12 روزه

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از مجموعه مستند «ایرانشهر» با حضور علاقه‌مندان به سینمای مستند و اهالی آن در خانه روزنامه‌نگاران شهر برگزار شد.
این مجموعه مستند، عبرت‌هایی از جنگ 12 روزه و مسئله‌ای به نام ایران است که توسط حسین دهباشی روایت شده است.
در ابتدای این مراسم و قبل از نمایش فیلم، حسین دهباشی در سخنانی کوتاه گفت: قسمتی از فیلم که امروز نمایش داده می‌شود، تنها بخشی از مجموعه ایرانشهر است که به موضوع «تمامیت ارضی ایران» و «احتمال تجزیه ایران» می‌پردازد.
این مجموعه در هر قسمت به موضوعات مختلفی با محوریت ایران و جنگ 12 روزه خواهد پرداخت و با افراد مختلفی درخصوص این موضوعات گفت‌وگو خواهیم کرد.
با این حال، ساختار فرمی مستندها یکی است.
در بخش بعدی این مراسم، مستند «ایرانشهر» به نمایش درآمد و پس از آن کارگردان فیلم در گفت‌وگو با مخاطبان به سوالات آنان پاسخ داد.
دهباشی در پاسخ به سوالی درباره اینکه این مستند نگاه جامعی به تجزیه ایران نداشته است، گفت: مصاحبه شونده ما به صورت پیش فرض، جدایی درون ساختاری را مورد بحث و بررسی قرار داده است و به همین دلیل سراغ مثال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می‌رود.
دقت داشته باشید فروپاشی شوروی، جدایی از درون بود اما جدایی بخش هایی از ایران در طول تاریخ، همواره به واسطه یک قدرت خارجی بوده است.
در اینجا دیگر پیوند قومی معنا ندارد.
چرا که یک عامل خارجی می‌آید و بخشی از ایران را با خود می‌برد.
با این حال سعی می‌کنم این موضوع را در قسمت‌های بعدی اصلاح کنم.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه منظور از «چپ‌گراها» در فیلمش چیست، گفت: منظور از چپ در مصاحبه‌های آقای هوشمند مارکسیسم بوده است.
او درباره دوگانه امت‌گرایی یا ملت‌گرایی که در این فیلم مورد مقایسه قرار گرفته است، توضیح داد: مسئله ما این است که نگاه دینی در جامعه ایرانی باعث چسبندگی می‌شود یا گسستگی؟
به عبارت دیگر، می‌خواهیم به این سوال پاسخ بدهیم که چه چیزی ممکن است روزی باعث از بین رفتن اتحاد مردم ایران بشود؟
در این موضوع تاکید مصاحبه شونده بر این است که نگاه دینی نه تنها ایران حفظ می‌کند بلکه فراتر از ایران هم عمل می‌کند.
دهباشی تاکید کرد: فراموش نکنید که عناصر هویت ملی ازلی و ابدی نیست و ممکن است تقویت شود و ممکن است تضعیف شود.
کارگردان ایرانشهر با تاکید بر اینکه جنگ 12 روزه نشان داد مردم ایران را به راحتی نمی‌توان از هم گسست، بیان کرد: نگاه آقای هوشمند در این فیلم، طرح مقایسه‌ای بین ایران با دیگر کشورها از نظر احتمال تجزیه و فروپاشی است؛ به همین دلیل کشورهایی مثل ترکیه، افغانستان، روسیه، عراق و ...
را در مقام مقایسه با ایران قرار می‌دهد و به این نتیجه می‌رسد که پیوند مردم ایران خیلی بیشتر از اینها هست.
برای مثال، وقتی کسی به خواستگاری می‌رود، شاید سوال دهم یا بیستم، پرسشی درباره قومیت آن فرد باشد اما در کشورهای همسایه ما جز چند سوال اول است.
وی تاکید کرد: در تاریخ ایران یاد ندارم بخش‌هایی از کشور به نظر و رأی خودشان جدا شده باشند و حتما قوه قاهره خارجی در جداکردن آنان نقش داشته است.
او درباره ادامه روند تولید این مستند توضیح داد: جنگ 12 روزه، حتما ابعاد مختلفی دارد که همه آنها را نمی‌توان در یک برنامه جمع کرد.
در قسمت‌های بعدی این مجموعه در مورد همسایگان، دیپلماسی خارجی، موضوعات اقتصادی، مسائل سیاسی و ....
با محوریت جنگ 12 روزه صحبت خواهیم کرد.
دهباشی در پاسخ به انتقاد یکی از حاضرین مبنی بر اینکه این فیلم به دنبال راهکارها نرفته و فقط به بیان مسئله اکتفا می‌کند، گفت: معتقدم توقعات از چنین فیلم‌هایی، باز کردن مسائل و پرسش‌هاست، نه پاسخ دقیق.
در این مجموعه مستند سعی می‌کنم پرسش‌ها را باز کنیم، تا با یک گزاره تک خطی روبه‌رو نباشیم که بگوییم در جنگ 12 روزه شکست خوردیم، پیروز شدیم و ...
شاید به همین دلیل است که آقای هوشمند در این قسمت بسیاری از عوامل را کنار گذاشته و تنها روی یک محور متمرکز شده و بقیه را به افراد دیگر سپرده است تا صحبت کنند.
در این مستند، مباحث را به سری جزییات شکستیم و سعی کردم تنها روی آن حوزه متمرکز باشیم.
او خاطرنشان کرد: این مستند نخبگانی نیست و تنها برای کسی است که به این حوزه علاقه‌مند باشد و مطالعاتی در حوزه‌های علوم اجتماعی و سیاسی داشته باشد؛ اما برای کسانی که پرسشی ندارند و از فضا دور هستند، جذابیت چندانی نخواهد داشت.
دهباشی درباره نقش پرچم در ایجاد اتحاد و همبستگی مردم ایران گفت: می‌خواهم توجه شما را به یک گزاره جالب کنم؛ شما پرچم ایران را در مدرسه و میدان اصلی شهر می‌بینید، اما در زیباترین قسمت قبرستان یعنی گلزار شهدا نیز دیده می‌شود که معانی دیگری دارد؛ معنای آن این است که جوانانی که از جان خود گذشتند و برای دفاع از وطن از جای‌جای ایران خود را به جبهه رساندند.
او در پاسخ به سوالی درباره اینکه هدف دشمن از کوچک کردن ایران چیست، گفت: یکی به خاطر خود ایران است و دیگر آنکه ایران خیمه خاورمیانه است؛ یعنی اگر سوریه یا افغانستان فروپاشیده نشد به خاطر ایران بوده است.
کارگردان ایرانشهر در پایان گفت: حتما نمی‌توانیم جنگ 12 روزه را به دوران بیشتری تعمیم بدهیم و ممکن بود اگر این جنگ طولانی‌تر می‌شد رفتارها عوض می‌شد اما به نظرم همین مصداق 12 روزه می‌تواند معیارهایی را به دست ما بدهد که بررسی آنها ارزشمند خواهد بود.
در پایان این مراسم دهباشی ادعا کرد که دوست دارد با نرگس محمدی صحبت کند و ادله او برای ادعایش مبنی بر اینکه این جنگ با جمهوری اسلامی ایران بوده نه ایران را بشنود.
انتهای پیام/