اظهارات مشاور اسبق اردوغان درباره تغییرات وی طی دو دهه-بخش اول

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، فضای سیاسی ترکیه، روز به روز عجیب‌تر می‌شود.
تصورش سخت بود که در کشوری مانند ترکیه، حسین کوجابییک یکی از مهمترین چهره‌های حزب حاکم به خاطر یک مصاحبه و بیان چند انتقاد، زندانی شود، اما این اتفاق روی داد و شواهد نشان می‌دهد نباید از این رویدادها تعجب کرد.
چرا که از اوایل بهار سال جاری تاکنون، علاوه بر اکرم امام اوغلو شهردار سابق استانبول، ده‌ها تن از فعالان سیاسی، منتقدین، مخالفین و رقبای رئیس جمهور ترکیه راهی زندان شده‌اند.
علاوه بر این ده‌ها شرکت، کارخانه، شبکه تلویزیونی و واحد صنفی، توقیف و مصادره اموال شده و چندین شهردار احزاب مخالف دولت، معزول و محبوس شده‌اند.
کوجا بییک در جوانی و در زمانی که رجب طیب اردوغان پست شهرداری استانبول را در اختیار داشت، از رفقای نزدیک او بود.
این رابطه ادامه پیدا کرد و بعدها کوجاببیک سه دوره به عنوان نامزد حزب عدالت و توسعه موفق شد از حوزه انتخابیه ازمیر به پارلمان راه پیدا کند.
اما سال گذشته، روابط او با اردوغان و حزب حاکم شکرآب شد و از حزب اخراج شد.
شاید اگر خانم اقلیم اونگه از تحلیلگران روزنامه جموریت چاپ آنکارا سراغ کوجابییک نمی‌رفت و با او مصاحبه نمی‌کرد، حالا کوجابییک در خانه نشسته بود و قهوه‌اش را می‌نوشید.
ولی این مصاحبه کار دست نماینده سابق پارلمان داد و امروز اعلام شد که با شکایت وکلای مدافع اردوغان نزد دادستان، به اتهام توهین به شخص رئیس جمهور دستگیر و زندانی شده است.
مرور این وضعیت نشان دهنده تغییرات بزرگ در ساختار سیاسی ترکیه، رفتارها و تفکرات اردوغان و حساسیت بالای او به رقبا و منتقدین است.
وقتی کسی به مظلومیت رقیب اردوغان اشاره کند، «رئیس» خشمگین خواهد شد.
حتی اگر پای یک دوست قدیمی در میان باشد.
نظر به اهمیت این رویداد سیاسی در ترکیه، مصاحبه مزبور را در دو بخش در اختیار خوانندگان تسنیم قرار می‌دهیم:
شما در یک عکس در زندان پنارحصار به عنوان رفیق نزدیک، در کنار رجب طیب اردوغان ایستاده‌اید.
پیداست روابط نزدیکی داشتید.
چه شد که چند ماه پیش از حزب عدالت و توسعه اخراج شدید.
چگونه از آن روزها به امروز رسیدید؟
به خوبی به خاطر دارم که در آن دوران، اردوغان در شهر سیرت و در یک سخنرانی، شعری برای مردم خوانده بود که بارها الله اکبر در آن تکرار می‌شد.
دادستان‌های سکولار آن شعر را بهانه کردند و علیه اردوغان که شهردار کلانشهر استانبول بود، شکایت تنظیم شد و خیلی زود او را به زندان فرستادند.
این قطعاً یک پرونده ناعادلانه و یک رفتار ظالمانه بود و من هنوز هم همین احساس را دارم.
البته پرونده‌های فساد مالی نیز تشکیل شد.
پرونده بزرگی بود.
از آنجایی که او به دلیل خواندن شعر زندانی شده بود، ما دموکرات‌ها هرگز پرونده‌های فساد مالی را جدی نگرفتیم.
زیرا ارزیابی ما این بود که هدف اصلی دادستان‌ها و حامیان سیاسی آنها، این است که هر جوری شده اردوغان را از صحنه سیاسی کشور کنار بزنند.
در واقع در آن ماجرا، اردوغان قربانی بود.
به همین دلیل احساس کردم که باید با تمام وجود از او حمایت کنم.
شما در آن زمان مشاور خانم تانسو چیللر نخست وزیر سابق ترکیه بودید.
درست عرض می‌کنم؟
بله.
مشاور خانم چیللر بودم.
شما در واقع در همان عکس و در زندان، برای اولین بار اردوغان را ملاقات کردید؟
خیر.
من اردوغان را از همان آغاز دوران شهرداری‌اش می‌شناختم.
در آن زمان دولت تانسو چیللر در قدرت بود.
تانسو خانم از آقای طیب خوشش نمی‌آمد.
ولی من شخصاً از آقای طیب خوشم می‌آمد.
البته لازم می‌دانم همین جا توضیح دهم، بین طیب شهردار استانبول و طیب رئیس جمهور، یک دنیا فاصله و تفاوت وجود دارد.
آقای طیب در آن زمان مردی محترم بود.
او دلسوز و حامی فقرا بود و رفتاری فروتنانه و دوستانه داشت.
ولی اکنون، ما فردی را درمقابل خود می‌بینیم که اساساً یک طیب اردوغان دیگر است و من این آدم جدید را نمی‌شناسم!
بسیار برای من غریب است!
خیلی زود برای ملاقات اردوغان به زندان رفتم و صرفاً به دیدار و همدلی اکتفا نکردم.
من و مرحوم احمد ایمایا که واقعاً حقوقدان بزرگ بود، نزد وزیر دادگستری رفتیم و گفتیم: «اردوغان قربانی دموکراسی است، حداقل کاری کنید که در زندان راحت باشد.»
به جرات می‌توانم بگویم، طیب بیگ در زندان شرایطی را از سر گذراند که از تمام زندانیان جهان، راحت‌تر و مرفه‌تر بود!
صدها نفر به ملاقات او می‌رفتند و هیچ محدودیتی نداشت.
زندان برای او چیزی شبیه یک خانه راحت بود.
این در حالی است که همین حالا، اکرم امام اوغلو شهردار سابق استانبول، در زندان واقعاً شرایط سختی دارد.
رابطه سیاسی شما با شخص اردوغان از چه زمانی شروع شد؟
بعد از پایان دوره مشاوره‌ام در نهاد نخست وزیری، به مطبوعات روی آوردم.
شروع به نوشتن برای گروه صباح کردم.
مرحوم ارول، دوست بسیار نزدیکی بود و اصرار داشت که من نماینده پارلمان شوم.
ارول نگرانی‌های عمیقی در مورد افکار و سیاست‌های آقای طیب داشت.
اگر ارول زنده بود، به شما می‌گفتم که این نگرانی‌ها چه بودند.
اما از آنجایی که او رفته است، نمی‌توانم این کار را انجام دهم.
اما بگذارید این را بگویم: تمام پیشبینی‌ها و نگرانی‌های ارول اولچوک با گذشت زمان درست از آب درآمد.
من با برخی پیشبینی‌های او مخالفت می‌کردم و می‌گفتم؛ نه.
اردوغان چنین آدمی نخواهد شد.
ولی او با اطمینان می‌گفت، خواهی دید!
در مورد سوال شما، فکر می‌کنم افرادی که معتقد بودند مشاوره من در دوره جدید مفید خواهد بود، طیب بیگ را متقاعد کردند که از من استفاده کند.
باید بگویم که من واقعاً مشتاق ورود به سیاست فعال نبودم و کمی مقاومت کردم.
خانم تانسو پیش از این بارها سعی کرده بود من را به عنوان نماینده پارلمان منصوب کند، اما من همیشه از این کار دوری کرده بودم.
اما در انتخابات 7 ژوئن 2015 میلادی، همه چیز عوض شد.
پس از دستگیری امام اوغلو، شما از نخستین افرادی بودید که از اردوغان انتقاد کردید.
به خاطر دارم که گفتید: «شما تصور می‌کنید علیه امام اوغلو کودتا کرده‌اید.
ولی خبر ندارید.
این کودتایی علیه خود شماست».
چرا این اقدام را کودتا نامیدید؟
به شکل صریح و شفاف می‌گویم: همانطور که زندانی کردن طیب اردوغان در 28 فوریه یک کودتا بود، اقدام علیه اکرم امام اوغلو نیز یک کودتا بود.
بگذارید توضیح دهم: دموکراسی‌ها دارای قوانین، قواعد حزبی، رقابت، بحث، مذاکره و صندوق رأی هستند.
بالاتر از همه این عناصر، شرط رضایت و مشروعیت وجود دارد که از مردم ناشی می‌شود.
اگر در رقابت دموکراتیک، برابری، صداقت، روش‌های مشروع و سنتی مبارزه سیاسی را کنار بگذارید و با استفاده از قدرت دولتی که در اختیار دارید و قدرت قضایی که کنترل می‌کنید، سعی کنید حریف خود را از پا بیاندازید، این دیگر رقابت نیست، خود کودتاست!
کودتاها فقط توسط نیروهای نظامی انجام نمی‌شوند.
در دنیای مدرن نیز به همین شکل انجام می‌شوند.
اتفاقی که برای آقای طیب در سال 1998 افتاد نیز یک کودتا بود.
مگر خود کسانی که آن اقدام را انجام دادند آن را «کودتای پست مدرن» ننامیدند؟
دلیل اینکه خطاب به اردوغان گفتم «شما در واقع علیه خودتان کودتا کردید» چنین است: آنچه طیب بیگ را به یک شخصیت سیاسی تاریخی تبدیل کرد، اتفاقی بود که در 28 فوریه برای او افتاد.
آن اتفاق به نفع او تمام شد!
به عبارت دیگر، آنها علیه او کودتا کردند تا کنارش بزنند و راه او را مسدود کنند.
ولی کودتای دستگیری، اردوغان را به نخست وزیری رساند!
جالب اینجاست، اردوغان به عنوان سیاستمداری که در آن دوران مورد ظلم و تحت فشار قرار گرفته، حالا با رقیب خود، به مراتب رفتار تندتری دارد!
چه طیب اردوغان را دوست داشته باشید، چه از او متنفر باشید، او می‌توانست چهره بسیار مهمی در تاریخ سیاسی ترکیه باشد.
اما تصمیمات، اقدامات و سیاست‌های اخیر او تمام آن افسانه را در هم می‌شکند.
من می‌ترسم که اگر او به همین منوال ادامه دهد، زندگینامه‌ درخشانی برای تاریخ به جا نگذارد.
نکته‌ دیگری هم وجود دارد: ارتباط نزدیکی بین حرف من و بحث‌های اخیر در مورد مشروعیت او وجود دارد.
آیا قرار است رقبای دیگر نیز از طریق استفاده ابزاری از قوه قضائیه، کنار زده شوند؟
ببینید، من هیچ آشنایی قبلی با اکرم امام اوغلو ندارم.
من هیچ وابستگی سیاسی ندارم و زمینه و سنت سیاسی من، راست‌گرایی است و امام اوغلو در اردوگاه سوسیال دموکراسی و لائیسم و مورد حمایت حزب جمهوری‌ خلق است.
یعنی من و او، در یک اردوگاه نیستیم که به دلیل همگروهی از او حمایت کنم.
حرف من این است: از آنجا که او برای انتخابات آتی ریاست جمهوری، یک نامزد قدرتمند است و شانس بالایی برای انتخاب شدن دارد، به دستور اردوغان، پاکسازی و زندانی شده است.
یعنی رئیس جمهوری که قبلاً خودش قربانی اقتدارگرایی و زورگویی بوده، حالا رقیب خود را با همان روش کنار زده است.
اردوغان این کار را از طریق سوء استفاده از قوه قضائیه انجام می‌دهد.
او در حال ساختن سناریویی پیرامون ادعاهای فساد است تا پاکسازی سیاسی را آسان کند.
مسئله فقط امام اوغلو نیست.
شما دارید ارزشمندترین چیزی را که ملت ترکیه در طول تاریخ خود به دست آورده است، تضعیف می‌کنید: توانایی برگزاری انتخابات بدون خونریزی، درگیری یا دسیسه و تغییر قدرت.
آیا از آسیبی که این امر به نسل‌های آینده این کشور وارد خواهد کرد، آگاه هستید؟
من، به عنوان یک دموکرات جوان در سال 1998، 27 سال پیش، به بی‌عدالتی‌ها و بی‌قانونی‌های اعمال شده بر اردوغان واکنش نشان دادم و امروز، به زندانی کردن امام اوغلو نیز واکنش منفی نشان می‌دهم.
زیرا از ریاکاری متنفرم.
در بخش بعدی و پایانی مصاحبه، کوجابییک درباره مشکلات داخلی حزب عدالت و توسعه صحبت خواهد کرد.
ادامه دارد...
انتهای پیام/