«پسران هور»؛ احیای قهرمان‌هایی که در دل تاریخ گم شده‌اند
یک فعال رسانه معتقد است سریال «پسران هور» با وفاداری به منابع تاریخی و پرهیز از لحن شعاری، از دل اسناد شکل‌گیری قرارگاه نصرت، روایتی انسانی را به تصویر کشیده است.
به گزارش خبرنگار مهر، پخش سریال «پسران هور» به کارگردانی مهدی جعفری از هفته پیش در شبکه یک سیما آغاز شده است به همین بهانه محمد شیرزاد فعال رسانه همزمان با پخش این سریال یادداشتی را به نگارش درآورده و از ویژگی‌های آن نوشته است.
متن یادداشت را در زیر می‌خوانید:
«سریال «پسران هور» به کارگردانی مهدی جعفری و تهیه‌کنندگی مجتبی فرآورده، تلاشی صادقانه و کم‌اغراق برای بازخوانی بخشی کمتر شناخته‌شده از تاریخ دفاع مقدس است؛ بخشی که در سکوت هورالهویزه و میان نیزارهای خیس و خاموش شکل گرفت.
این مجموعه، با محوریت روایت شکل‌گیری قرارگاه سری نصرت و فرمانده آن شهید علی هاشمی، می‌کوشد تصویری مستندگونه و در عین حال دراماتیک از مردانی ارائه دهد که سال‌ها نام و خاطره‌شان در سایه مانده بود.
آنچه در «پسران هور» بیش از هر چیز جلب توجه می‌کند، پایبندی سازندگان به مستندات تاریخی و وفاداری به فضا و دکور دوران جنگ است.
طراحی صحنه، لباس و حتی بافت گفتار و مناسبات میان شخصیت‌ها، به شکلی دقیق و باورپذیر بازآفرینی شده تا مخاطب، خود را در میانه آن سال‌ها حس کند؛ سال‌هایی که میان گل و لای و نیزار، ایمان و ابتکار رزمندگان شکل دیگری از مقاومت را رقم می‌زد.
سریال در زبان و دیالوگ‌ها نیز از سطحی‌نگری و شعارزدگی پرهیز کرده است.
گفتگوهای میان شخصیت‌ها گرچه در بستر گفتمان مذهبی و انقلابی دوران جنگ شکل می‌گیرد اما با نگاهی انسانی و واقع‌گرایانه بیان می‌شود.
سازندگان تلاش کرده‌اند تا لحن اثر در مرز میان احساس و واقعیت بماند؛ نه به ورطه شعار بیفتد و نه از روح زمانه خود جدا شود.
البته ساخت چنین اثری بدون چالش نبوده است.
«پسران هور» سراغ قرارگاهی سری و کمتر روایت‌شده رفته؛ جایی که سال‌ها هیچ تصویر و روایتی روشن از آن در دسترس نبوده است.
بازسازی چنین موضوعی، هم از نظر تاریخی و هم از منظر دراماتیک، دشواری‌های فراوانی داشته است.
با این حال، سریال توانسته از خلال خاطرات بازماندگان و اسناد محدود باقی‌مانده، تصویری زنده و قابل لمس از واقعیت ارائه دهد؛ تصویری که بیش از آنکه بازسازی قهرمانان باشد، احیای انسان‌هایی است که در دل تاریخ گم شده‌اند.
یکی از چالش‌های همیشگی آثار مرتبط با دفاع مقدس، افتادن در دام کلیشه‌ها و شعارزدگی است.
بسیاری از تولیدات این حوزه، به‌جای نمایش واقعیت زیسته انسان‌ها، در بازتولید جملات و الگوهای تکراری از قهرمانی، ایثار و شهادت متوقف مانده‌اند؛ گویی مخاطب امروز تنها باید همان زبان آرمانی دهه شصت را بشنود، بی‌آن‌که نشانی از انسانِ خسته، نگران، یا حتی تردیدآمیز در میدان جنگ دیده شود.
«پسران هور» تلاش کرده این نگاه تک‌بعدی را کنار بگذارد.
در این سریال، قهرمان‌ها نه اسطوره‌های دست‌نیافتنی، بلکه انسان‌هایی واقعی‌اند که میان ایمان و ترس، دلتنگی و مسئولیت، در رفت‌وآمدند.
دیالوگ‌ها با پرهیز از شعار، به گفتگوهای طبیعی میان نیروها نزدیک شده و شخصیت‌ها از پشت قالب‌های تبلیغاتی بیرون آمده‌اند.
درواقع، اثر می‌کوشد گفتمان دوران جنگ را بازآفرینی کند، نه تکرار.
یعنی همان زبان و باور آن نسل را در بستر روایی زنده و انسانی بازنمایی کند، بدون آنکه به شعار تبدیل شود.
این نقطه تمایز، «پسران هور» را از بسیاری از آثار دفاع مقدس سال‌های اخیر جدا می‌کند و به آن کیفیتی مستندگونه و باورپذیر می‌بخشد.
در نهایت، «پسران هور» را می‌توان تلاشی ارزشمند برای بازنمایی صادقانه بخشی از حافظه جمعی ایران دانست؛ تلاشی که میان دقت تاریخی و زبان سینمایی توازن برقرار کرده و نشان داده است که هنوز می‌توان درباره جنگ نوشت و ساخت، بی‌آن‌که به کلیشه و شعار پناه برد.»