بهره برداری از ایستگاه های ماهواره ای چناران و سلماس تا پایان پاییز

به گزارش خبرنگار مهر، حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران در حاشیه مراسم افتتاح هفته جهانی فضا که امروز صبح در محل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد در جمع خبرنگاران در تشریح آخرین اقدامات و برنامه‌های این سازمان گفت: عملیات توسعه زیرساخت‌های فضایی کشور در چند محور مهم ادامه دارد و بخشی از پروژه‌ها تا ماه‌های آینده وارد فاز بهره‌برداری می‌شوند.
وی با اشاره به وضعیت پایگاه ملی چابهار گفت: پایگاه چابهار در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و نزدیک به ۹۳ درصد پیشرفت فیزیکی را پشت سر گذاشته است.
قصد داریم اولین پرتاب از این پایگاه را انجام دهیم؛ با انجام پرتاب نخست، بسیاری از زیرساخت‌های فنی پایگاه نیز مورد آزمون قرار می‌گیرند و پس از آن این پایگاه برای پذیرش پرتاب‌های متعدد چه از داخل کشور و چه پرتاب‌هایی که دیگران تحویل می‌دهند،آماده خواهد شد.
سالار یه درباره شبکه مراکز کنترل و دریافت تصاویر ماهواره‌ای نیز گفت: ما مراکز متعددی برای کنترل و دریافت داده و تصاویر ماهواره‌ای در کشور داریم که توزیع جغرافیایی آنها باعث افزایش زمان دسترسی و ارتباط با ماهواره‌ها می‌شود.
دو مرکز مهم در شمال‌غرب و شمال‌شرق، سلماس و چناران در حال تکمیل هستند و پیش‌بینی می‌کنیم در فصل پاییز هر دو مرکز آماده بهره‌برداری شوند.
بخشی از زیربناهای تکمیلی ظرف یکی دو ماه آینده نصب خواهد شد و در سال‌های آتی این مراکز به‌تدریج با آنتن‌ها و امکانات بیشتر تکمیل می‌شوند تا یک «مزرعه آنتنی» برای پوشش کامل ماهواره‌ها شکل بگیرد.
سالاریه درباره پروژه‌های ماهواره‌ای فعال نیز گفت: ماهواره کوثر که در آبان سال گذشته پرتاب شد، با موفقیت عملکرد بسیاری از سیستم‌هایش مورد آزمون قرار گرفت و اکنون در یک منظومه عملیاتی قرار دارد و به ارائه خدمات دریافت و انتقال داده مشغول است.
نمونه دوم این ماهواره که توسط بخش خصوصی طراحی و ساخته شده، با انجام اصلاحات لازم آماده پرتاب است؛ این نمونه در هفته دولت رونمایی شد و تلاش داریم در سال جاری آن را پرتاب کنیم، هرچند زمان دقیق پرتاب پس از تثبیت رسمی اعلام خواهد شد.
وی درباره چرخه توسعه ماهواره‌ها گفت: نمونه‌های اولیه ماهواره‌ها ماهیتی آزمایشی دارند و معمولاً پس از پرتاب و آزمون‌ها نیاز به اصلاح و ارتقاء دارند: تجربه‌ها نشان می‌دهد برای تثبیت فناوری معمولاً دو تا سه نمونه از یک نسل ساخته می‌شود تا همه زیرسیستم‌ها به تکیه‌گاه اعتمادپذیر برسند.
این روند کاملاً متداول و ساختاریافته است.
سالاریه درباره سایر ماهواره‌های در دست ساخت افزود: ناهید-۲ و نمونه‌های بعدی آن در مسیر توسعه‌اند؛ ناهید-۲ نمونه‌هایی دارد که برخی از آنها چند ماه پیش پرتاب و برخی دیگر آماده‌ پرتاب‌اند.
پروژه‌های پارس نیز در حال پیشرفت هستند؛ برای مثال روی ماهواره‌ای کار می‌کنیم که دقتی زیر یک متر هدف‌گذاری شده و این کلاس از ماهواره‌ها نیازمند تخصص و سرمایه‌گذاری تحقیقاتی بالاست که معمولاً در حیطه پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی قرار می‌گیرد.
وی همچنین از توسعه ماهواره‌های راداری خبر داد: ما روی ماهواره‌های راداری با قابلیت‌های متفاوت از جمله نسخه‌هایی با وضوح حدود ۵۰ و ۲۰ متر کار می‌کنیم و برنامه‌ریزی برای رونمایی و تکمیل این پروژه‌ها در دست اجراست؛ تلاش می‌کنیم رونمایی نخستین ماهواره راداری را تا اواخر امسال یا اوایل سال آینده انجام دهیم.
سالاریه به نقش بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: توسعه ظرفیت تولید ماهواره با مشارکت جدی بخش خصوصی تسریع شده است؛ اکنون بسیاری از زیرسیستم‌های ماهواره‌ای توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی تولید می‌شود و این چرخه، بازار و رقابت را فعال کرده و زمان طراحی تا پرتاب را کاهش داده است.
در مواردی نمونه اول یک ماهواره آزمایشی پرتاب می‌شود و نمونه‌های بعدی با اصلاحات سریع‌تر آماده می‌شوند؛ نمونه‌های اخیر نشان داده‌اند که بخش خصوصی می‌تواند ظرف حدود نه تا ده ماه نمونه‌ای را از تولید تا آماده‌سازی بیاورد.
رئیس سازمان فضایی در پایان درباره عمر مفید ماهواره‌ها و چرخه نگهداری توضیح داد: عمر معمول عملیاتی ماهواره‌ها حدود پنج سال عنوان می‌شود، هرچند بسته به سوخت و نیازهای اصلاح مداری ممکن است این مدت افزایش یابد.
همچنین تاکید کردیم که مأموریت‌های تحقیقاتی و ماهواره‌های سنگین‌تر که نیازمند فناوری پیشرفته و ریسک بالاترند، غالباً در حیطه پژوهشگاه‌ها و مراکز دولتی باقی می‌مانند و بخش خصوصی بیشتر بر توسعه نمونه‌هایی با ریسک کمتر و پیاده‌سازی بازارمحور تمرکز می‌کند.