بزرگترین رسوایی تاریخ فرمول یک

کد خبر: 739773 | ۱۴۰۴/۰۷/۱۲ ۱۲:۲۶:۱۸
فرمول یک، پرزرق‌وبرق‌ترین و پیشرفته‌ترین رشته اتومبیلرانی جهان در طول تاریخ خود با رسوایی‌های متعددی روبرو بوده است؛ رسوایی‌هایی که گاه به نقض قوانین فنی و مقررات ورزشی مربوط می‌شد، گاه به برخوردهای عمدی میان رقبا و حتی مواردی از جاسوسی صنعتی اما در میان همه این اتفاق‌ها شاید یکی از جنجالی‌ترین، پرصداترین و در عین حال بحث‌برانگیزترین رخدادها، رسوایی‌ بود که بعدها به «سقوط» یا Crashgate معروف شد؛ جایی که نلسون پیکه جونیور، راننده تیم رنو عامدانه با دیوار برخورد کرد تا پیروزی هم‌تیمی‌اش، فرناندو آلونسو تضمین شود.
به گزارش تسنیم، اکنون و در آستانه گرندپری سنگاپور نگاهی می‌اندازیم به اتفاق‌های آن شب جنجالی در پیست خیابانی مارینا بی که 17 سال پیش رخ داد؛ شبی که تاریخ فرمول یک برای همیشه تغییر کرد.
بازگشت یک قهرمان به خانه
فرناندو آلونسو پس از یک فصل پرتنش و پرحاشیه در سال 2007 با تیم مک‌لارن فصلی که به خاطر رقابت نفس‌گیر با لوئیس همیلتون و ماجرای جاسوسی اطلاعاتی مک‌لارن از فراری به یکی از پرتنش‌ترین فصول تاریخ فرمول یک تبدیل شد، در فصل 2008 تصمیم گرفت به تیم سابقش یعنی رنو بازگردد.
تیمی که با آن دو بار قهرمان جهان شده بود اما اکنون دیگر آن قدرت سابق را نداشت.
تحت رهبری فلاویو بریاتوره، رنو در سال 2008 از صدر جدول فاصله گرفته بود و دیگر مدعی اصلی رقابت قهرمانی محسوب نمی‌شد.
در 14 مسابقه ابتدایی آن فصل، آلونسو حتی یک بار هم نتوانست به سکو برسد و به نظر می‌رسید که کسب پیروزی برای او و تیمش در آن سال کاملاً دور از دسترس باشد.
در سوی دیگر، نلسون پیکه جونیور، هم‌تیمی برزیلی آلونسو و پسر قهرمان سه‌ دوره‌ جهان، نلسون پیکه عملکردی به مراتب ضعیف‌تر داشت.
نه تنها از کسب سکو بازمانده بود، بلکه حتی گرفتن امتیاز هم برای او کاری سخت شده بود.
تنها نقطه روشن عملکرد او، جایگاه دوم در گرندپری آلمان بود که آن هم بیش از هر چیز، حاصل ورود به موقع خودروی ایمنی بود.
گرندپری سنگاپور 2008؛ شب نخستین‌ها
مسابقه سنگاپور در تقویم 2008 فرمول یک، به‌ عنوان یک گرندپری جدید مطرح شد.
این مسابقه خیابانی که در خیابان‌های مرکزی و پرنور شهر سنگاپور برگزار می‌شد از جنبه‌های مختلفی تاریخی بود: نه‌ تنها به‌ عنوان اولین مسابقه فرمول یک در سنگاپور، بلکه به‌ عنوان نخستین گرندپری شبانه تاریخ این ورزش.
در مرحله تعیین خط (تایم‌گیری)، فیلیپه ماسا از تیم فراری و لوئیس همیلتون از تیم مک‌لارن دو مدعی اصلی عنوان قهرمانی جایگاه‌های اول و دوم را کسب کردند.
فرناندو آلونسو به‌دلیل نقص فنی تنها به رده پانزدهم رضایت داد.
نلسون پیکه جونیور نیز در همان بخش اول تعیین خط حذف شد و در رده شانزدهم ایستاد اما بدبیاری‌های پیکه به روز مسابقه هم کشیده شد.
در پایان دور گرم کردن، او در پیچ شماره 23 چرخید و در آستانه تصادف قرار گرفت اما موفق شد خودرو را کنترل کند و جایگاه خود را حفظ نماید.
در شروع مسابقه، ماسا و همیلتون موقعیت خود را در صدر حفظ کردند و آلونسو توانست خود را به رده دوازدهم برساند.
در دور نهم، آلونسو از یارنو ترولی عبور کرد و به رتبه یازدهم رسید.
او سپس در پایان دور دوازدهم به پیت رفت؛ حرکتی که حتی در استراتژی‌های دو توقف هم برای راننده‌ای که از عقب شروع کرده، بسیار زود تلقی می‌شد.
تنها سه دور بعد، آنچه قرار بود مسیر مسابقه را به‌کلی تغییر دهد، رخ داد.
نلسون پیکه جونیور در پیچ شماره 17 کنترل خودرو را از دست داد، محور عقب ماشینش چرخید و قسمت عقب به شدت با دیواره پیست برخورد کرد.
با توجه به نبود جرثقیل در آن نقطه از پیست، امکان جابجایی سریع ماشین وجود نداشت و در نتیجه، خودرو ایمنی وارد پیست شد.
بیشتر رانندگان به پیت رفتند و عملاً شرایط مسابقه به‌کلی تغییر کرد.
اشتباه فاجعه‌بار در فراری و پیروزی بحث‌برانگیز در رنو
در همین حین، در پیت‌استاپ فراری، خطایی فاجعه‌بار رخ داد.
فیلیپه ماسا که پشت چراغ‌های راهنمای تیم قرار داشت، به اشتباه و با دریافت سیگنال سبز حرکت کرد، در حالی‌که شلنگ سوخت هنوز به خودرو متصل بود.
نتیجه؟
شلنگ پاره شد، سوخت روی بدنه داغ خودرو ریخت و شعله‌ور شد.
مکانیک‌ها با سرعت وارد عمل شدند و شلنگ را جدا کردند اما خسارت وارد شده بود.
ماسا بعداً به خاطر «خروج ناامن از پیت» با جریمه رانندگی مواجه شد و در ادامه در پیچ 18 از مسیر خارج شد و شانس امتیازگیری را از دست داد.
در مقابل، آلونسو که زودتر از بقیه به پیت رفته بود از این آشوب به سود خود استفاده کرد.
او پس از خروج خودرو ایمنی، خود را در رتبه پنجم یافت.
نیکو روزبرگ و رابرت کوبیتسا که از او جلوتر بودند، به‌ دلیل ورود به پیت‌لین در زمان بسته بودن آن، جریمه شدند.
ترولی و فیسی‌کلا، دو راننده دیگر هنوز پیت نرفته بودند.
پس از سوخت‌گیری آنها در دور 34، فرناندو آلونسو به صدر جدول رسید.
دور دوم پیت‌استاپ‌ها بدون دردسر خاصی انجام شد و آلونسو که در پیست‌های خیابانی عبور از او تقریباً غیرممکن بود تا پایان مسابقه صدرنشینی را حفظ کرد.
این پیروزی نه‌ تنها نخستین برد فصل برای آلونسو و رنو بود، بلکه نخستین برد این تیم از فصل قهرمانی 2006 نیز محسوب می‌شد.
نیکو روزبرگ با وجود پنالتی، دوم شد.
لوئیس همیلتون هم با قرار گرفتن در جایگاه سوم فاصله امتیازی خود را با ماسا به 6 افزایش داد.
آلونسو در پایان مسابقه گفت: اولین سکو و پیروزی ما در این فصل فوق‌العاده است.
باورم نمی‌شود.
چند روز طول می‌کشد تا درک کنم که واقعاً برده‌ایم.
در تمام فصل، نزدیک شدن به صدرنشینان غیرممکن به نظر می‌رسید اما اینجا رقابتی‌تر بودیم.
البته، واضح است که خودرو ایمنی به من کمک زیادی کرد.
پیکه هم اظهار کرد: از همان ابتدا با مشکل دانه‌بندی لاستیک مواجه شدم.
با این حال تیم گفت فشار بیاورم و من هم تلاش کردم ولی در نهایت کنترل خودرو را از دست دادم.
از مسابقه‌ام ناامید هستم ولی برای تیم خوشحالم.
همان زمان نیز، زمزمه‌های تردید شنیده می‌شد.
جو سای‌وود در GrandPrix.com نوشت: برخی بر این باور هستند که استراتژی اصلی رنو، به عمد تصادف کردن نلسون پیکه پس از توقف آلونسو بوده تا شرایط برای پیروزی او فراهم شود.
اگر این درست باشد، پیشنهاد بسیار ارزشمندی به او شده است.
افشای پشت پرده؛ از جلسه مخفی تا اعتراف رسمی
در فصل 2009، عملکرد ضعیف پیکه ادامه یافت.
او در 10 مسابقه نخست حتی یک امتیاز هم نگرفت و نهایتاً در گرندپری اروپا با رومن گروژان جایگزین شد.
در 30 آگوست 2009 و در خلال گرندپری بلژیک، شبکه برزیلی Rede Globo فاش کرد که پیکه در سال 2008 و طبق دستور تیم عمداً تصادف کرده بود.
واکنش فوری فدراسیون جهانی اتومبیلرانی (FIA) آغاز تحقیقات رسمی بود.
چند روز بعد، بیانیه محرمانه‌ای از نلسون پیکه جونیور که در 30 ژوئیه در دفتر مرکزی FIA ثبت شده بود، به رسانه‌ها درز کرد.
پیکه در این بیانیه توضیح داده بود که بریاتوره و سیموندز، دو مقام ارشد تیم رنو از او خواسته بودند برای کمک به استراتژی آلونسو، عامدانه تصادف کند.
او گفت: در 28 سپتامبر 2008، کمی پیش از آغاز مسابقه، بریاتوره و سیموندز من را صدا کردند و پرسیدند آیا حاضرم برای تیم فداکاری کنم یا نه.
تحت فشار شدید روحی و با ابهام درباره تمدید قراردادم موافقت کردم.
سیموندز حتی پیچ موردنظر و دور دقیق تصادف را مشخص کرد.
پس از مسابقه، بریاتوره بدون اینکه مشخص کند بابت چه چیزی، از من تشکر کرد.
عواقب سقوط؛ محرومیت‌ها، اخراج‌ها و بازگشت‌ها
در 4 سپتامبر 2009، FIA به‌ طور رسمی از رنو شکایت کرد و در 21 سپتامبر جلسه شورای جهانی برگزار شد.
در فاصله زمانی منتهی به جلسه، سیموندز در شهادت خود مدعی شد که پیشنهاد تصادف از سوی خود پیکه بوده و او فقط آن را عملی کرده است.
بریاتوره نیز همه‌ چیز را انکار کرد و پدر و پسر پیکه را به تلاش برای اخاذی متهم ساخت اما در نهایت، بر اساس شهادت یک «شاهد ناشناس» که در جلسه اولیه تصمیم‌گیری حضور داشت، شورای جهانی تأیید کرد که مدیریت تیم به‌ ویژه بریاتوره آگاهانه در این توطئه مشارکت داشته‌اند.
احکام نهایی
رنو: محرومیت مشروط (در صورت تکرار، اخراج از تمام مسابقات FIA)
بریاتوره: محرومیت مادام‌العمر از تمام فعالیت‌های مرتبط با FIA
سیموندز: محرومیت پنج‌ ساله
کمی بعد، رنو با پذیرش اتهامات از نلسون پیکه و پدرش عذرخواهی رسمی کرد و غرامت پرداخت.
چندی بعد، بریاتوره از طریق دادگاه فرانسه محرومیت خود را لغو کرد و در توافقی با FIA، پذیرفت تا سال 2013 فعالیت نداشته باشد.
سرنوشت شخصیت‌ها
پت سیموندز در سال 2011 به فرمول یک بازگشت و بعدها در ویلیامز و سپس در FIA مشغول شد.
او از معماران قوانین جدید 2022 بود و در حال حاضر به‌ عنوان مشاور پروژه کادیلاک در فرمول یک فعالیت می‌کند.
فلاویو بریاتوره نیز در پشت صحنه به فعالیت ادامه داد و از سال 2024 مشاور اجرایی تیم آلپاین شد.
نلسون پیکه جونیور بعد از تجربه NASCAR، قهرمان اولین فصل فرمول E شد و هم‌اکنون در مسابقات حرفه‌ای اتومبیلرانی برزیل شرکت دارد.
او در فصل 2025 یک پیروزی کسب کرده و در جایگاه هشتم جدول قرار دارد.
و یک راز بی‌پاسخ: شاهد ایکس که بود؟
تا امروز، هویت «شاهد مخفی» که نقش کلیدی در افشای این توطئه ایفا کرد، همچنان ناشناس باقی مانده است.
بسیاری حدس می‌زنند این فرد آلن پرمن، مدیر باسابقه و فعلی تیم ریسینگ بولز باشد اما هیچ تأیید رسمی در این‌باره منتشر نشده است.